 |
| (Bron foto: EPA) |
Goed uitgebouwd sociaal vangnet bondgenoot in strijd tegen Covid-19
Het coronavirus blijft ongenadig oprukken in Latijns-Amerika. Behalve in Uruguay. Door snel in te grijpen wist het land de sluipmoordenaar tot nu in bedwang te houden. Het goed uitgebouwde sociale vangnet blijkt een bondgenoot in de strijd tegen Covid-19.
Haast geen dag gaat voorbij of de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) trekt aan de alarmbel over de trends in de regio. Het longvirus kostte er officieel al het leven aan zo'nw 114.000 mensen, bijna een vijfde van alle dodelijke slachtoffers wereldwijd.
'Als de Latijns-Amerikaanse landen de quarantainemaatregelen te snel afbouwen, niet voldoende testen, de contacttracing niet op punt stellen en niet snel en doeltreffend ingrijpen bij nieuwe uitbraken, dreigt Covid-19 er tegen oktober 438.000 mensenlevens te eisen', klonk het dinsdagavond 30 juni 2020 bij het gezondheidsorgaan van de Verenigde Naties.
En het einde van de eerste coronagolf is er nog niet meteen in zicht.
'In de huidige omstandigheden piekt de pandemie in Colombia en Chili tegen midden juli. In Argentinië, Brazilië, Bolivia en Peru komt die piek er ten vroegste tegen augustus en in Costa Rica bereikt de infectiecurve wellicht tegen oktober pas een plateau',
schetste de WHO.
Wie de evolutie van de coronacrisis op het Amerikaanse continent de afgelopen maanden gevolgd heeft, is het wellicht opgevallen. In de stroom van doemberichten duikt Uruguay niet op. Met 936 geregistreerde besmettingen en 27 sterfgevallen door Covid-19 lijkt het land met zo'n 3,4 miljoen inwoners wel een coronaluwe oase in de zwaar getroffen regio. Die cijfers leverden Uruguay dinsdag een plek op in de lijst van 15 'veilige' landen voor wie de Europese Unie de buitengrenzen weer opent.
Dat de republiek de sluipmoordenaar tot nu zo goed in bedwang wist te houden, mag op het eerste gezicht verbazen. Uruguay grenst in het noorden aan Brazilië. Met ruim 1,4 miljoen besmettingen en meer dan 60.000 doden is de negende economie ter wereld al weken het wereldwijde epicentrum van de coronapandemie. Argentinië, de westelijke buur, telt zo'n 65.000 coronagevallen en meer dan 1.300 sterfgevallen.
Met welk recept weet een van de kleinste landen van Zuid-Amerika voorlopig aan rampscenario's te ontsnappen? Snel en doortastend ingrijpen bleek cruciaal. Toen op 13 maart de eerste besmettingen vastgesteld werden bij rijkere Uruguayanen die uit Europa terugkeerden, riep de pas ingezworen centrumrechtse president Luis Lacalle Pou meteen de sanitaire noodtoestand uit. De grenzen gingen op slot en scholen sloten de deuren.
'
Die maatregelen leken toen overdreven', zegt de Uruguayaanse specialist Infectieziekten Álvaro Galiana.
'Maar, door doortastend in te grijpen op een moment dat het virus nog maar beperkt onder de bevolking circuleerde, zijn de coronagevallen geïsoleerd.' Door massaal te testen behield de overheid een beeld van de verspreiding.
De demografische kenmerken van het land waren ook een troef voor de Uruguayaanse autoriteiten. Met uitzondering van de hoofdstad Montevideo kent Uruguay geen grote stadscentra. Gemiddeld wonen er 19,1 inwoners per vierkante kilometer in het land. Zich aan de social distancing regels houden, is in die omstandigheden iets evidenter.
Voorts bleek het sociale vangnet een bondgenoot in de strijd tegen Covid-19.
De linkse presidenten die de voorbije 15 jaar in Uruguay de plak zwaaiden, hadden flink wat geld veil voor die sector. Zowat 17 procent van het bruto binnenlands product (bbp) ging naar investeringen in gezondheidszorg, pensioenen en sociale programma's. Met resultaat: vorig jaar leefde net geen 9 procent van de bevolking in armoede. In heel Latijns-Amerika kampt gemiddeld zowat een derde van de bevolking met dat probleem.
Dankzij het sociale vangnet waren de Uruguyanen van meet af aan meer geneigd in hun woning te blijven. Ze vielen immers niet meteen op droog zaad. Dat is een groot verschil met andere landen in de regio. Daar krijgen veel mensen, zeker in de lagere klassen, geen cent meer binnen zodra ze een dag thuisblijven. Voor hen is het in deze coronapandemie soms kiezen tussen de pest en de cholera: sterven van honger of van Covid-19.
De Uruguyaanse economie wacht dit jaar een krimp van 3 procent. Maar, dat is een peulschil in vergelijking met de duik van 9,4 procent die het Internationaal Monetair Fonds verwacht voor heel Latijns-Amerika.
Door het snelle optreden van de Uruguyaanse regering kon het land vrij snel werk maken van de stapsgewijze afbouw van de coronamaatregelen. In april kwam de activiteit weer op gang in de industrie en in de bouwsector. Niet veel later gingen cafés en restaurants weer open. In mei volgden sportcentra. Vorige maand mochten commerciële centra de deuren weer openen. En sinds begin deze week kunnen kinderen weer naar school.
De coronacrisis laat, net als in de rest van de wereld, wel zijn sporen na in de economie. Het aantal werklozen steeg van 10.000 naar 200.000. De economie wacht dit jaar een krimp van 3 procent. Maar, dat is een peulschil in vergelijking met de duik van 9,4 procent die het Internationaal Monetair Fonds verwacht voor heel Latijns-Amerika.
(Suriname Mirror/De Tijd)
