COLUMN: Krijgsraad geen tandeloze tijger: 8 decemberproces eindigt met vonnis De traineer trukendoos van hoofdverdachte en president Bouterse heeft bodem in zicht
01-02-2017 Den Blauwvinger/De Surinaamse Krant
Een fikse streep door de rekening van de hoofdverdachte en huidig president van Suriname in het zich lang - sinds 2007 - voortslepende 8 decemberstrafproces, Desi Bouterse. Dat was het besluit maandag 30 januari van de Krijgsraad, om dat proces voort te zetten en om te komen tot het wijzen van een vonnis.
De Krijgsraad is voorbij gegaan aan de in april 2012 door De Nationale Assemblee aangenomen gewijzigde Amnestiewet en het verzoek van procureur-generaal Roy Badjnaith Panday – daartoe opgeroepen door Bouterse bij resolutie van 29 juni 2016 op grond van artikel 148 van de Grondwet (zie hierna) – om het proces stop te zetten.
De schuldbekentenissen van Bouterse
Hoofdverdachte Bouterse heeft de afgelopen jaren van alles uit zijn trukendoos getoverd om het proces te traineren, neen, stop te zetten. Al zijn acties daartoe zijn feitelijk schuldbekentenissen gedaan door een man in nood, in angst.
Schuldbekentenissen, immers waarom een proces beëindigen als je constant beweert onschuldig te zijn?
Zou Bouterse echt onschuldig zijn, waarom dan zijn tevergeefse pogingen om het proces stop te zetten?
Zijn trukendoos is nu waarschijnlijk leeg. De Krijgsraad wijst waarschijnlijk op 9 februari vonnis in het dossier Bouterse. Hem resten dus nog een paar dagen om koortsachtig een zoveelste uitweg te zoeken. Maar, de hoofdverdachte in het 8 decemberstrafproces is geen Houdini.
Een einde van het proces is in zicht. Een proces dat feitelijk begon op 1 november 2000!
Om het geheugen wat te verfrissen hieronder, samengevat, een chronologisch overzicht van de lange weg van het 8 decemberstrafproces.1 november 2000
Een gerechtelijk vooronderzoek begint.
December 2002
December 2002
Rechter-commissaris geeft opdracht tot lijkschouwing op de stoffelijke resten van de slachtoffers, uitgevoerd door Nederlands Forensisch Instituut (NFI).
Augustus 2004
Augustus 2004
Het NFI draagt resultaten van forensisch onderzoek over aan het Surinaams onderzoeksteam.
Begin december 2004
Begin december 2004
Vooronderzoek door rechter-commissaris afgerond en resultaten overgedragen aan het Openbaar Ministerie.
24 december 2004
24 december 2004
De 34 verdachten ontvangen een zogenoemde kennisgeving van vervolging.
Maart 2007
Maart 2007
Bouterse biedt zijn excuses aan voor de 8 decembermoorden en pleit meteen voor amnestie voor de daders en hun medeplichtigen. Volgens Bouterse was hij slechts 'politiek verantwoordelijk'
Oktober 2007
Oktober 2007
Twee ooggetuigen, een militair die op acht december de wacht had in Fort Zeelandia en een militair die naar eigen zeggen zelf ook geschoten had op de slachtoffers, verklaren dat Bouterse aanwezig was in Fort Zeelandia tijdens de moorden en zijn de vijftien slachtoffers kort voor hun dood in het kantoor van Bouterse op Fort Zeelandia 'ondervraagd' door onder andere Bouterse.
30 november 2007
30 november 2007
Voor de Krijgsraad begint het strafproces inzake de 8 decembermoorden met 25 verdachten, waarvan Bouterse als enige hoofdverdachte is. Speciaal voor dit strafproces wordt een zwaar beveiligde rechtszaal in Boxel bij Domburg gebouw aan de oever van de Surinamerivier. De Krijgsraad in het decembermoordenproces heeft twee kamers, een burgerkamer en een militaire kamer.
Bouterse is nooit in persoon verschenen in de rechtszaal.
April 2008
April 2008
Het proces wordt opgeschort. Vijf zittingen hadden op dat moment plaatsgevonden. Tijdens die zittingen hebben de advocaten van de verdachten getracht om de Krijgsraad niet-ontvankelijk te laten verklaren.
3 juli 2008
3 juli 2008
Hervatting van het proces. Enkele tientallen personen zijn als getuige opgeroepen.
Bouterses voormalige secretaresse Eleonora Graanoogst zou voor Bouterse belastende verklaringen hebben afgelegd.
Nieuw oponthoud ontstaat, omdat de advocaat van Bouterse, Irwan Kanhai, een wrakingsverzoek indient tegen de presidente van de Krijgsraad. Hij vindt, dat zij gelieerd is aan de Nationale Partij Suriname, NPS, en dus niet neutraal als rechter. Het verzoek van Kanhai wordt niet gehonoreerd, omdat de argumentatie van Kanhai te zwak gevonden wordt. Kanhai beweert, dat rechter Cynthia Valstein-Montnor gelieerd is aan de NPS, omdat haar echtgenoot karatelessen verzorgt in een ruimte in Grun Dyari, het partijcentrum in Paramaribo van de NPS. Ook voert Kanhai aan, dat de op het terrein van Grun Dyari geparkeerde auto van de echtgenoot van de rechter kosteloos wordt beveiligd door de daar aanwezige bewaking. Twee andere wrakingsverzoeken worden niet-ontvankelijk verklaard.
8 mei 2010
8 mei 2010
Een van de 25 verdachten, Ruben Rozendaal, legt een verklaring tegenover de rechter af die in het voordeel is van Bouterse. Kort na deze verklaring zou de advocaat van Bouterse Rozendaal tienduizend dollar hebben gegeven, als teken van dank dat Rozendaal geen bezwarende verklaringen tegenover Bouterse had afgelegd.
19 maart 2012
19 maart 2012
De Assembleeleden Melvin Bouva, Rachied Doekhie, Andre Misiekaba, Anton Paal en Ricardo Panka (Mega Combinatie) en Ronny Tamsiran (Pertjajah Luhur) dienen een wetsvoorstel in voor amnestie voor de decembermoorden.
De Amnestiewet zou betekenen, dat het lopende decembermoordenproces ophoudt te bestaan, omdat de bedoeling van de Amnestiewet is, dat de daders en verdachten van de decembermoorden gevrijwaard worden van vervolging. Velen in de Surinaamse en Nederlandse gemeenschap waren fel tegen de Amnestiewet. Vooral het tijdstip waarop de wet is aangenomen (een week voordat de auditeur militair zijn strafeis zou formuleren tegen hoofdverdachte Bouterse) zorgt voor heel wat hoogopgelopen emoties. In het parlement wordt bij de behandeling van de wet meerdere keren betoogd, dat het aannemen van een Amnestiewet in strijd zou zijn met de Surinaamse Grondwet.
23 maart 2012
23 maart 2012
Verdachte Rozendaal verklaart onder ede voor de rechter, dat Bouterse destijds persoonlijk Cyrill Daal en Surendre Rambocus heeft doodgeschoten.
In dezelfde maand laat Rozendaal deze verklaring intrekken. In een nieuwe verklaring zegt Rozendaal dat Bouterse ook verantwoordelijk is voor de dood van Roy Horb, Guno Mahadew, Roy Tolud en Wilfred Hawker. Hij verklaart daarenboven, dat Bouterse een drugsdealer en wapenhandelaar is.
In dezelfde maand laat Rozendaal deze verklaring intrekken. In een nieuwe verklaring zegt Rozendaal dat Bouterse ook verantwoordelijk is voor de dood van Roy Horb, Guno Mahadew, Roy Tolud en Wilfred Hawker. Hij verklaart daarenboven, dat Bouterse een drugsdealer en wapenhandelaar is.
Rozendaal komt plotseling met zijn onthullingen, omdat hij niet lang meer te leven zou hebben (hij lijdt aan een ernstige nieraandoening) en hij voor zijn dood zijn naam wil zuiveren. 'Ik doe dit voor mijn dertien kinderen, zodat hun vader niet wordt gezien als een moordenaar', zegt Rozendaal 26 maart 2012 tegenover een journalist van de Volkskrant. Hij verklaart, dat zijn enige rol in de decembermoorden was, dat hij André Kamperveen thuis had opgehaald en naar Fort Zeelandia had gebracht. Hij verklaart niet te hebben deelgenomen aan de martelingen en moorden.
4 april 2012
4 april 2012
De omstreden gewijzigde Amnestiewet wordt aangenomen met 28 stemmen voor en 12 tegen.
Omdat hoofdverdachte en president Desi Bouterse zich in Guyana bevindt, wordt de nieuwe wet door vicepresident Robert Ameerali ondertekend en bekrachtigd.
In de Memorie van Toelichting op de Amnestiewet staat, dat amnestie voor de decembermoorden nodig is 'om te zorgen voor maatschappelijke rust in Suriname en om de ontwikkeling van Suriname te accelereren'.
Parlementslid Misiekaba, partijgenoot van Bouterse, zei enkele minuten voordat werd overgegaan tot de stemming van de Amnestiewet: 'Het 8 decemberstrafproces is een politiek proces waarbij er getracht wordt om de heer Bouterse politiek uit te schakelen. De amnestiewet is nodig om dat te voorkomen.'
President Bouterse reageert vanuit Guyana op de aanname van de wet door te zeggen: 'Deze wet is bedoeld om de hele natie te genezen, niet slechts een deel ervan.' Volgens Bouterse is de Amnestiewet een 'nieuw begin' voor Suriname.
7 december 2013
Nabestaanden slachtoffers 8 decembermoorden roepen in een oproep/advertentie zaterdag 7 december 2013 in De West, De Nationale Assemblee (leden) op om de in april 2012 aangenomen gewijzigde Amnestiewet in te trekken.
12 mei 2015
Beklag inzake schorsing zaak 8 decembermoorden verdachten, 12 mei 2015 ingediend bij het Hof van Justitie waarin nabestaanden van de slachtoffers van 8 december 1982 vragen de vervolging van de daders te hervatten.
7 december 2013
Nabestaanden slachtoffers 8 decembermoorden roepen in een oproep/advertentie zaterdag 7 december 2013 in De West, De Nationale Assemblee (leden) op om de in april 2012 aangenomen gewijzigde Amnestiewet in te trekken.
12 mei 2015
Beklag inzake schorsing zaak 8 decembermoorden verdachten, 12 mei 2015 ingediend bij het Hof van Justitie waarin nabestaanden van de slachtoffers van 8 december 1982 vragen de vervolging van de daders te hervatten.
9 juni 2016
De Krijgsraad bepaalt, dat de Amnestiewet ongeldig is en dat het proces tegen de verdachten door zou moeten gaan.
Als hoofdargument wordt aangevoerd, dat de wet tijdens een lopend proces is aangenomen. Deze had getoetst moeten worden door een Constitutioneel Hof. Kort hierop gaat Bouterse wat is genoemd 'constitutionele gesprekken' aan met rechters en werden leger en politie geïnformeerd over de 'constitutionele crisis' waarin het land zich zou bevinden als gevolg van de uitspraak.
30 juni 2016
De Krijgsraad bepaalt, dat de Amnestiewet ongeldig is en dat het proces tegen de verdachten door zou moeten gaan.
Als hoofdargument wordt aangevoerd, dat de wet tijdens een lopend proces is aangenomen. Deze had getoetst moeten worden door een Constitutioneel Hof. Kort hierop gaat Bouterse wat is genoemd 'constitutionele gesprekken' aan met rechters en werden leger en politie geïnformeerd over de 'constitutionele crisis' waarin het land zich zou bevinden als gevolg van de uitspraak.
30 juni 2016
Als gevolg van de acties van de president, die zich beroept op artikel 148 van de Grondwet, waarin de regering/de president de bevoegdheid krijgt om in gevallen waarin de staatsveiligheid in het geding is de procureur-generaal bevelen te geven met betrekking tot de vervolging, vraagt aanklager Roy Elgin aan de Krijgsraad om het proces te stoppen. Deze geeft daarop te kennen het proces te verdagen naar 5 augustus datzelfde jaar.
5 augustus 2016
5 augustus 2016
De rechter bepaalt, dat de behandeling opnieuw wordt uitgesteld, tot 30 november.
30 november 2016
30 november 2016
De behandeling wordt weer uitgesteld, nu naar 30 januari 2017, vanwege ziekte van rechtbankpresidente Cynthia Valstein-Montnor.
30 januari 2016
30 januari 2016
De Krijgsraad besluit dat het proces wordt voortgezet en dat op 9 februari auditeur-militair Roy Elgin zijn requisitoir houdt. In de militaire kamer zal de auditeur-militair op 17 februari zijn requisitoir houden.
Misschien geen Houdini, maar een vos verliest nooit z'n streken
Het einde lijkt in zicht. Een veroordeling hangt in de lucht. Maar, Bouterse mag dan misschien geen Houdini zijn, hij is een vos en die verliest nooit zijn streken. Wie weet vindt hij op de bodem van zijn trukendoos nog een list, een of ander in zijn voordeel zijnd wetsartikeltje, zo niet, dan rest bij een veroordeling slechts een eventueel hoger beroep. Een nieuw middel voor Bouterse om het proces voor een zoveelste keer te traineren in de hoop dat hij ongeschonden en in vrijheid het einde van zijn regeerperiode kan halen. Maar, dan is hij president af en vogelvrij, dan is hij aangeschoten wild geworden, dan is zijn onschendbaarheid niet meer aan de orde en is de weg vrij voor derden om juridische en/of politionele actie te ondernemen.....
Hoogachtend,
Den Blauwvinger
1 februari 2017
Amsterdam-Paramaribo
