(Bron foto: UNHCR-Flavia Sanchez) |
Dankzij de vrijgevigheid van grenssteden in Costa Rica zijn duizenden Nicaraguaanse kinderen die de sociale en politieke crisis thuis ontvluchtten, in staat geweest om terug te gaan naar de schoolbankjes.
De eerste dag op een nieuwe school kan voor elk kind zenuwslopend zijn. Maar, voor Lina * en Miguel * was hun eerste lesdag in Upala, een kleine stad aan de noordgrens van Costa Rica met Nicaragua, niets minder dan een grote verandering in hun leven. Dat komt, omdat de twee meer dan een jaar niet naar school waren geweest, sinds hun familie uit Nicaragua was gevlucht, midden in de voortdurende sociale en politieke crisis daar.
El primer día en una escuela nueva puede ser difícil para un niño. Pero para Lina y Miguel, que huyeron con su familia de #Nicaragua, el primer día de clases en Costa Rica cambió su vida para bien.— Acnur/Unhcr Américas (@ACNURamericas) July 5, 2019
Llevaban más de un año sin poder ir al colegio... https://t.co/RJKcdSHgUf
Voor hun moeder, Melissa *, was de beslissing om hen als eerste uit school te nemen en vervolgens het land uit, een hartverscheurende beslissing. Maar, ze op school in Nicaragua achterlaten was een nog slechter alternatief. Nadat haar broer deelnam aan de protesten, die de Midden-Amerikaanse natie opschudden vanaf april 2018, kreeg het hele gezin doodsbedreigingen. Melissa vreesde dat de 10-jarige Lina en de 14-jarige Miguel mogelijk op weg van of naar school zouden worden opgepakt. 'Ik kon het idee niet verdragen dat mijn kinderen in gevaar zouden kunnen zijn', zei Melissa, op de leeftijd van 35 jaar. 'We zijn er amper in geslaagd om met een kleine koffer het land uit te komen.'
Uiteindelijk koos het gezin voor de naar schatting 75.000 Nicaraguanen die zijn gevlucht land sinds 2018, te midden van wijdverspreide intimidatie en gericht geweld dat volgde op de golf van protest tegen de regering. De overgrote meerderheid van degenen die zijn gevlucht, hebben veiligheid gezocht in Nicaragua's buurman in het zuiden, Costa Rica.
Volgens de Migratie Autoriteit van Costa Rica, hebben ongeveer 61.791 Nicaraguanen asiel aangevraagd, of waren ze aan het indienen, vanaf mei 2019. Voor veel gedwongen kinderen over de hele wereld kunnen de regels en voorschriften van hun aangenomen landen soms een onoverkomelijke hindernis zijn om hun opleiding te hervatten. Voor Lina en Miguel konden dergelijke regels mogelijk een probleem zijn geweest, omdat het gezin geen andere keuze had dan te vluchten zonder belangrijke documenten, inclusief schoolrapporten. 'Het was erg gevaarlijk voor mij om naar Managua te gaan om paspoorten of zelfs naar de scholen te gaan om hun cijfers en certificaten te halen', zei Melissa.
Van de 25,9 miljoen vluchtelingen wereldwijd aan het eind van vorig jaar was ongeveer de helft kind. Minder dan twee-derde - 61 procent - gaat naar de lagere school, volgens een onderwijsrapport van de UNHCR in 2018. Maar, in Costa Rica is de basisschool gratis en verplicht voor alle kinderen, ongeacht hun migratiestatus.
Als reactie op de toevloed van Nicaraguanen zijn veel scholen in het noorden van het land begonnen hun vereisten te vereenvoudigen zodat kinderen zonder officiële documentatie zich kunnen registreren.
Upala, een stad van ongeveer 44.000 in een van de armste regio's van Costa Rica, heeft een grote toestroom van Nicaraguanen gezien. Cruciaal is dat lokale scholen hun deuren hebben geopend voor de instroom van nieuwe studenten. En omdat, zoals Lina en Miguel, veel van de Nicaraguaanse kinderen al een tijdje de klas uit waren, bieden sommige scholen de nieuwkomers zelfs extra lessen aan om hen te helpen bij te komen en te integreren.
Ramon *, een leraar op Lina's school, zei dat het doel was om de Nicaraguaanse kinderen 'binnen deze muren thuis te laten voelen'.
Ondanks de beperkte middelen in Upala, zijn de stedelingen de nieuwkomers te hulp geschoten. Ze hebben voedsel georganiseerd en schoolbenodigdheden en andere benodigdheden verzameld voor hun nieuwe Nicaraguaanse buren. Solidariteit ter ondersteuning van Nicaraguaanse families en schoolkinderen is niet beperkt tot Upala.
De school in Los Laureles, een klein boerengehucht op ongeveer anderhalf uur van Upala met de auto, direct aan de Nicaraguaanse grens, heeft tientallen andere Nicaraguaanse studenten opgevangen. De nieuwkomers verhoogden de totale inschrijving op de school met 20 procent ten opzichte van het voorgaande jaar, volgens leraren daar. 'Onderwijs is een mensenrecht, dus de leraren bezoeken hun huis om ouders ervan te overtuigen dat de school een veilige plek is voor hun kinderen, en praten over het belang van het voortzetten van hun studie', zei Eugenio *, een van slechts vier leraren in het kleine school. 'We beoordelen ook de behoeften van Nicaraguaanse families tijdens die bezoeken.' Eugenio zei dat hij, de andere leraren en sommige gemeenschapsleden zelfs samenwerkten om een tijdelijk huis te bouwen voor één Nicaraguaanse familie zonder verblijfplaats.
UNHCR, het VN-vluchtelingenagentschap, ondersteunt scholen en gastgemeenschappen zoals Los Laureles en Upala als onderdeel van de door de gemeenschap geleide strategieën om Nicaraguaanse studenten te integreren. Met de schenking van bureaus, stoelen en schoolbenodigdheden wil het bureau de inspanningen van de lokale autoriteiten en de bevolking van Costa Rica aanvullen. 'De vrijgevigheid getoond door Costa Rica belichaamt de geest van het Global Compact on Refugees', zei Milton Moreno, UNHCR-vertegenwoordiger in Costa Rica.'Deze inspanningen tonen hoe solidariteit kan worden ingezet en als inspiratie voor ons allemaal kunnen dienen.'
In december vorig jaar bevestigde het Global Compact, gesteund door de Algemene Vergadering van de VN, een rechtvaardiger verdeling van de verantwoordelijkheid voor het hosten en ondersteunen van vluchtelingen, ongeveer 80 procent van wie de helft woont in landen die grenzen aan hun plaats van herkomst.
Terwijl Lina en Miguel hun studie hervatten, zijn de broer en zus opnieuw begonnen te dromen over wat de toekomst voor hen zou kunnen betekenen. 'Wat mij het gelukkigst maakt om in Costa Rica te zijn, is om weer te kunnen studeren', zei Miguel terwijl hij de hand van zijn zus pakte en naar school ging. 'Ik wil een dokter worden.'
* Namen van vluchtelingen en leraren zijn om veiligheidsredenen veranderd.
(Suriname Mirror/ReliefWeb/Twitter)