woensdag 10 juli 2013

Het 'negertje' van wieleranalist Henk Lubberding

Uitspraak Lubberding valt slecht bij fatsoenlijk Nederland

Maar, rolde ‘negertje’ van de tong als racistische opmerking of was het gewoon een beetje goed bedoeld dom?

10-07-2013 Door: Paul Kraaijer


Paramaribo – Het is alweer een paar dagen geleden dat de nieuwe wieleranalist van de NOS, oud-renner Henk Lubberding, tijdens het ‘analyseren’ van een etappe in de Tour de France in het Radio 1 programma Langs de Lijn even wat ongelukkig de mist in ging met een uitspraak. Voor hij het door had was het gewraakte woordje al van de tong gerold en voor hij het door had viel bijna half bekend Nederland over hem heen, met de altijd keurige en gesoigneerde Humberto Tan als een soort spreekbuis voor het donkere deel van Nederland. Humberto Tan, radio- en televisiepresentator, schrijver, dj, kledingontwerper, ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds, antiracist, fatsoensrakker, oud-NOS Sport medewerker, enzovoorts, enzovoorts.

Het is woensdag 3 juli en Lubberding doet vol overgave zijn analyserende beschouwing van een Touretappe. In zijn enthousiasme en liefde voor de wielersport flapte hij er echter op een moment de volgende tekst uit:  

‘Die renner die vandaag voorop reed. Dat negertje. Nou ja, negertje, hij was wel heel donker. Dus ik noem dat maar een neger. Het is al verbazingwekkend dat die op een fiets kunnen rijden. Dat hebben wij al jaren moeten missen in het peloton. Ik vind het mooi dat kleurlingen in het profpeloton aanwezig kunnen zijn. Dat valt op.’

‘Negertje’ slaat verrassend in als een bom
Tja, hij liet met die uitspraken een bommetje vallen en velen vielen over hem heen. Dat hij een donkere renner omschreef als ‘negertje’, omdat hij kennelijk niet zo snel op de naam van de Fransman Kevin Reza met roots in Guadeloupe kon komen, werd Lubberding niet door iedereen in dank afgenomen, vooral niet door de fatsoensrakkers en hij werd dan ook meteen heel ondoordacht, overtrokken en net zo naïef als de uitspraak van Lubberding, bestempeld als racist. Lubberding is helemaal geen racist.

Geschrokken, maar vooral overrompeld, door al die kritiek en beschuldigingen aan zijn adres, leek het hem maar beter om snel zijn excuses aan te bieden - nadat hij alle aandacht voor hem op zich in had laten werken - en dat deed hij dan ook op vrijdag 6 juli:
‘Ik had het woord negertje niet mogen gebruiken. Dat wist ik ook niet, maar ik wilde daar absoluut niemand mee beschadigen. Het is ook gewoon een heel donkere jongen en ik vond het juist prachtig om hem in de kopgroep te zien rijden.’
Hij heeft is zelfs ooit op trainingskamp geweest op Guadeloupe:
‘Ik herinner me nog dat ik als renner op trainingskamp was in Guadeloupe, waarbij we met allemaal donkere jongens moesten fietsen. En die waren toen ook gewoon niet zo goed. Daarom vind ik het nu juist prachtig dat dit soort jongens steeds vaker in het peloton te zien zijn.'

IJdeltuit Tan uit de bocht
De bekendste keurige donkere Nederlander en fatsoensrakker is zonder enige twijfel Humberto Tan en die liet zaterdag 6 juli zijn ongezouten kritiek doorklinken, dus een dag nadat Lubberding al zijn excuses had aangeboden. Maar, Tan nam waarschijnlijk die excuses niet serieus en ging er vol op los in een eigen column op de website van BNR Nieuwsradio.

Humberto:
‘ (...) “Negertje” is niet alleen denigrerend en racistisch, maar Lubberding doet bovendien zijn werk als analist slecht. Heeft dat “negertje” geen naam? Waar komt 'het' dan vandaan? Heeft hij talent? Is hij de eerste ooit? Is hij een klimmer, een sprinter, een waterdrager? Lubberding zegt nog wel dat hij het wel mooi vindt dat het peloton “verkleurt”, want er reed warempel ook nog een Japanner mee in de kopgroep, ook al zonder naam. En wat zal hij van zijn stoel gevallen zijn dat deze week voor het eerst in de geschiedenis een Afrikaan de gele trui pakte.
Stel je voor dat we sporters structureel alleen etnisch zouden duiden in plaats van gewoon bij hun naam? Dus niet Churandy Martina, maar dat negertje uit Curaçao. Dus niet Ranomi Kromowidjojo maar dat Javaantje uit Groningen en niet Lewis Hamilton maar dat negertje in de Formule 1. Hoe stuitend!! (...)’
(...)
‘(...) Het is 2013 en een Fransman met roots in Guadaloupe rijdt rond in het peloton. Een uniek verhaal over wielrenner Kevin Reza van de Europcar-ploeg. Geboren in Versailles, 2 keer derde geworden bij de Nationale Franse kampioenschappen. Maar analist Lubberding weet niet veel te melden over de renner behalve dat het een “negertje” is… Treurig maar waar en de NOS bedekt het met de mantel der liefde. (...)’, aldus Humberto Tan.

De NOS zou de kwestie volgens Tan met de mantel der liefde hebben bedekt. Daar slaat de oud-NOS Sport medewerker de plank finaal mis. Immers, al op 4 juli maakte de NOS bekend dat zij Lubberding op zijn taalgebruik zou wijzen. Daarenboven werd bekend, dat de hoofdredacteur NOS Sport, Maarten Nooter, achter Lubberding stond en dat die zich 'alleen wat ongelukkig had uitgedrukt, terwijl hij juist een positieve boodschap wilde brengen'. Lubberding blijft dan ook te horen in Langs de Lijn.

Gelukkig sprak Tan alleen namens zichzelf, alhoewel soms de misplaatste indruk wordt gewekt dat hij een soort spreekbuis is voor Surinamers in Nederland.

De ijdele Humberto Tan had alleen een punt als het gaat om het matige vermogen om een wieleretappe te analyseren van Lubberding. Maar, om nu zo'n drukte te maken om het woord 'negertje'.... dat lijkt mij op z’n zachtst gezegd een beetje overtrokken, overdreven en als een duidelijk voorbeeld van op alle slakken zout leggen en zelf de aandacht willen trekken met dank aan het ‘negertje van Lubberding’.

‘Neger’ in Suriname niet ongewoon
Onlangs, 28 juni 2013, verscheen er nog een artikel in Trouw waaruit duidelijk wordt, dat er Surinamers in Suriname zijn die totaal geen moeite hebben met het woord 'neger':

‘(...) Een negerin, dat is nu eenmaal wat ik ben! Ik begrijp dat het voor sommigen gevoelig ligt, gezien de geschiedenis, maar hoe moet je mij anders noemen? Met 'zwarte' of 'Afro-Surinamer' zullen veel mensen ook een probleem hebben’, aldus een zilversmid in Paramaribo. ‘Als iemand me toesnauwt dat ik 'maar een negerin' ben, ga ik die persoon natuurlijk wel op zijn plaats zetten. Dat heeft dan niets te maken met het woord op zich, maar met de toon waarop het wordt gebruikt.’

De Belgische, in Paramaribo wonende, journalist Pieter van Maele begint zijn artikel als volgt: ‘Wie voor het eerst in Suriname komt, zal door het veelvuldige gebruik van 'het n-woord' in de dagelijkse omgangstaal wel eens met zijn oren staan te klapperen.’

Beetje dom, maar niet racistisch
Natuurlijk was het een beetje dom van Lubberding om in het verband van een donkere wielrenner het woord 'negertje' te gebruiken, vooral omdat het denigrerend klinkt, maar toch niet racistisch? De analist kon even niet op de naam van de renner komen en gebruikte zonder er verder bij na te denken het woord ‘negertje’. Ik volg het wielrennen al jaren en denk een beetje te weten hoe Lubberding in elkaar steekt. Daarom ben ik er ook van overtuigd dat hij totaal niet, juist verre van, het woord ‘negertje’ racistisch heeft gebruikt. Hij heeft gewoon niet nagedacht en floep, daar was het woord.
Maar goed, zo denk ik er over: niet overal meteen te zwaar op reageren om maar oh zo maatschappelijk correct over te komen.