Folha de São Paulo, een van Brazilië's grootste kranten, heeft Facebook vaarwel gezegd. De krant, met zes miljoen volgers op Facebook, kondigde donderdag 8 februari 2018 aan geen nieuwe berichten meer te plaatsen op het platform. Het besluit volgt op de nieuwe algoritmes van Facebook, die zouden 'propaganda van nepnieuws' in de hand werken.
'We voeren intern een discussie over de beste manieren om ons werk bij lezers te krijgen', schrijft Folha. 'De nadelen om Facebook voor dit doel te gebruiken zijn duidelijker geworden, nu het sociale medium heeft besloten de zichtbaarheid van professionele journalistiek te verkleinen.'
Mark Zuckerberg van Facebook liet vorige maand weten, dat berichten van vrienden en familie voortaan prioriteit krijgen boven die van bedrijven en media. Volgens de Facebookbaas is de maatregel bedoeld om het sociale karakter uit de begintijd terug te brengen. Folha vreest echter dat 'gebruikers steeds meer inhoud consumeren die in samenspraak is met de eigen denkbeelden. Dit werkt filterbubbels en de propaganda van nepnieuws in de hand'.
Eerder deze maand publiceerde Folha een eigen onderzoek naar Facebook gebruik, en kwam tot de conclusie dat in januari 32 procent minder interactie heeft plaatsgevonden op de Facebookpagina's van de tien belangrijkste Braziliaanse kranten, dan in januari vorig jaar. 'Facebook heeft terrein verloren als toegangsbron naar journalistieke websites.' In plaats van te proberen dat terrein terug te winnen, trekt Folha zich nu dus terug.
De bestrijding van nepnieuws staat hoog op de agenda in Brazilië, waar dit najaar verkiezingen worden gehouden. Aos fatos, een website die uitspraken van politici op waarheid controleert, kondigde vorige maand een samenwerking aan met Facebook. Vanaf juni gaat chatrobot Fátima Facebook gebruikers via messenger helpen echt nieuws van nepnieuws te onderscheiden. Ook het electorale hof gaat nepnieuws aanpakken, zo beloofde voorzitter en hogerrechter Luiz Fux begin deze week. Hij wil de samenwerking met de federale politie en het Openbaar Ministerie intensiveren, en bestudeert de juridische mogelijkheden om 'valse inhoud' van internet te verwijderen.
In het parlement wordt momenteel gediscussieerd over een wetsvoorstel dat nepnieuws strafbaar moet stellen. Wie zich schuldig maakt aan het publiceren of verspreiden van leugenachtige berichten, kan tot drie jaar gevangenisstraf krijgen.
Organisaties voor internetvrijheid luiden de noodklok. Dit soort maatregelen maken de weg vrij voor overheidscensuur, waarschuwen ze. Het risico van nepnieuws is in Brazilië groter dan in Europa, omdat de internettoegang beperkter is. Veel telefoonproviders bieden pakketten aan waarin het gebruik van WhatsApp en Facebook op een mobiel netwerk gratis is, terwijl het bezoeken van andere pagina's kosten met zich meebrengt. Brazilianen met beperkte middelen zijn voor hun informatievoorziening dus afhankelijker van sociale media.
(Suriname Mirror/Volkskrant/Folha de S. Paulo/Infobae.com/El Tiempo/Facebook)