Het kwakkelende Surinaamse toerismebeleid en gegoochel met statistieken

Slecht functionerende leiding Stichting Toerisme Suriname (STS)

STS wil verdubbeling van haar budget

Goochelen met toerismecijfers om toerisme impuls te geven: meer toeristen in statistieken dan werkelijk Suriname bezoeken

14-05-2013 Door: Paul Kraaijer

Paramaribo – Suriname wil graag een interessante toeristische bestemming zijn, maar het wil nog niet zo vlotten met de toestroom van toeristen. Er zit echter wel een groei in het aantal bezoekende toeristen: in 2011 bezochten 220.475 toeristen het land en vorig jaar was dat aantal gestegen naar 240.000. Toch voert de overheid een ad hoc beleid, is er een aanzienlijke achterstand in de betaling van contributie aan de Caribbean Tourism Organization, wordt zelfs een ‘schoon’ milieu betrokken bij het lokken van toeristen, is er een Stichting Toerisme Suriname (STS) waarbinnen het al enige tijd rommelt tussen de directie en het personeel en wil de STS verdubbeling van het budget om beleid te kunnen ontwikkelen. En, hoe betrouwbaar zijn de cijfers, de statistieken?

De STS tracht op allerlei manieren Suriname als toeristische bestemming in het internationale aandachtsveld te plaatsen. Het laatste initiatief is, dat de stichting bekijkt welke mogelijkheden het internet heeft om aan e-marketing te doen. In de regeringsbegroting van 2013 maakt het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT) melding van de e-marketingstrategie. Naast de gebruikelijke marketing-instrumenten, zoals brochures en bezoeken van beurzen, zullen ook de moderne ICT-middelen gebruikt worden voor het aantrekken van toeristen.
Maar, het is de zoveelste poging, het zoveelste initiatief. Een effectief op de toekomst gericht beleid lijkt er niet te zijn, dat is de afgelopen jaren wel duidelijk geworden.

Ik wil meer geld!
Fardiy Lila van de STS liet vandaag, dinsdag 14 mei, via de Ware Tijd weten dat er meer geld nodig is om het vermeende toerismebeleid vorm te kunnen geven. Ze wil minstens het dubbele van het huidige budget van drie miljoen Surinaamse dollar. Volgens Lila kan met extra geld ‘Suriname als toerismedestinatie beter naar buiten’ komen. Maar, dan moeten, althans dan beweert ze, wel de speerpunten cultuur, erfgoed, evenementen en natuur ‘met voldoende regelgeving en standaarden gestructureerd worden’.
Wat een onzin. Hoe kun je natuur beter ‘structureren’ ten gunste van toerismebeleid?

Minister Falisi Pinas van het ministerie van Transport, Communicatie en Transport (TCT) zegt echter dat er geen geld is.

Ontwikkelingen en initiatieven op het beleidsterrein toerisme volgen elkaar snel op, maar van enig gedegen beleid blijkt de afgelopen jaren geen sprake te zijn geweest. En de opmerkingen vandaag van Lila in de Ware Tijd versterken het gevoel dat het toerismebeleid rammelt.

Gezamenlijk toerismebeleid met Guyana

Begin januari 2011 sprak minister Falisie Pinas van TCT, tijdens zijn bezoek aan de grootste vakantiebeurs in Nederland (Utrecht), met zijn Guyanese collega Manniram Prashad, over het gezamenlijk ontwikkelen van ‘modellen’ om samen toerisme te bevorderen. Dat gesprek was overigens van tevoren, in Suriname, voorbereid door de Stichting Toerisme Suriname.‘Wij hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden en kunnen leren van Guyana door gegevens uit te wisselen’, zei Pinas 13 januari op de Surinaamse nieuwswebsite Starnieuws. Hij zou een en ander gaan bespreken met zijn collega Winston Lackin van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Eén van de meest belangrijke aandachtspunten was het afschaffen van visa. Hiertoe zou een studie van zo’n vier tot vijf maanden worden uitgevoerd.

Medio juli 2011 sprak Pinas in Paramaribo met vertegenwoordigers van de Franse ambassade en de Kamer van Handel en Industrie. Versoepeling van de visumplicht was ook daar onderwerp van gesprek.

Anno mei 2013 is het echter niet bekend wat verdere ontwikkelingen zijn geweest met betrekking tot het versoepelen van de visumplicht met de buurlanden Guyana en Frans-Guyana.

Senegal

Ontwikkelingen in Suriname op het terrein van toerisme wringt zich soms in vreemde en onverwachte bochten. Neem nu Senegal.
Begin maart 2011 bracht de ambassadeur van dit West-Afrikaanse land, Nafissatou Diagne, een kennismakingsbezoek aan minister Pinas. De Senegalese is gevestigd op Jamaica en wil de relatie met Suriname voor haar land ontwikkelen. Toerisme is voor Senegal een belangrijke bron van inkomsten geworden. Na het gesprek, liet minister Pinas weten dat Suriname graag ervaringen wil uitwisselen met Senegal over het aantrekken van toeristen uit Europa en Amerika. De ambassadeur beloofde contact te gaan leggen tussen Pinas en de minister van Toerisme in Senegal, sinds april vorig jaar is dat de populaire zanger Youssou N’dour. Of er ooit nader contact is geweest tussen beide ministers? Zowel Pinas als Yousso N'dour reageerden niet op vragen hierover. Ik ga er maar vanuit dat het gebleven is bij de opmerkingen destijds, in maart 2011, van de Senegalese ambassadeur en minister Pinas.
Dat gebeurt overigens vaak in Suriname: er worden zaken geroepen, afgesproken, toegezegd, en na verloop van tijd verdwijnen de gedane toezeggingen en afspraken onder in een la en worden er niet meer uitgehaald.

UPDATE: Tot mijn verrassing ontving ik op vrijdag 17 mei alsnog onderstaande reactie van het ministerie van Toerisme van Toerisme:

'We have received your mail of monday, 13 may 2013. I am sorry to tell you that we have no information about the visit of our ambassador Nafissatou DIAGNE in Suriname. I am Ms. Fatou Thiam MBAYE, the Technical Advisor of Senegal Ministry of Tourism, in charge of International Cooperation and I can tell you that unfortunately there is no contact about Tourism sector between Suriname and Senegal.

I can tell you that this can be a good opportunity to build some relationship between the two countries.

Is it possible to arrange a visite in Suriname for our Minister and two experts of our Departement?

Best regards.

Ms Fatou Thiam MBAYE'

Het ministerie verzoekt mij dus nu om, zeg maar, te bemiddelen om een bezoek van de Senegalese minister en twee van zijn experts van het ministerie aan Suriname te regelen. De mail heb ik vandaag doorgestuurd naar het Surinaamse ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme en ter kennisname naar de lokale media.

Suriname met stand op Vakantiebeurs Utrecht

De Stichting Toerisme Suriname presenteerde begin januari 2012 met enige trots cijfers over het aantal toeristen dat jaarlijks Suriname bezoekt. Volgens de STS was het aantal in vergelijking met 2006 met 33 procent gestegen. De meeste ‘bezoekers’ kwamen uit Nederland en buurlanden Guyana en Frans-Guyana. Gesproken werd over ‘bezoekers’ en niet over toeristen....
De stichting liet verder weten de focus te gaan leggen op de Nederlandse- en Franse markten en nieuwe ‘markten’ in Duitsland en Engeland.
Het bericht kwam enkele dagen voor de start van de grote vakantiebeurs in het Nederlandse Utrecht, waar de STS ook aanwezig was. In dat verband zei toenmalig directeur Armand Li-A-Young 16 januari 2012 op Starnieuws dat zijn stichting ‘een goede investering nodig’ had. Volgens hem kon de stichting met een budget van jaarlijks drie miljoen Surinaamse dollar ‘kwalitatief onvoldoende uit de verf komen’. Maar, wat hij met een ‘goede investering’ wilde gaan doen liet hij feitelijk in het midden. Wel zag hij graag meer sfeer in de Suriname stand op de vakantiebeurs in Utrecht, zoals culturele optredens, livemuziek, wat snacks en drank uit de Surinaamse keuken. Hierdoor zouden mensen zich nog meer aangetrokken voelen tot het land en Suriname zou meer profijt hieruit kunnen halen, zo berichtte Starnieuws. Maar, daar heb je toch niet drie miljoen Surinaamse dollar voor nodig?

Waar blijft het Toerisme Masterplan 2030?



Minister Falisie Pinas.

Enkele dagen voor de uitlatingen van de STS-directeur had minister Pinas al laten weten negen miljoen SRD per jaar uit te willen trekken voor de stichting. Hij zei verder, dat de STS op den duur zelfstandig moet worden en zichzelf moet kunnen bedruipen.
Kennelijk was die mededeling van de minister voorbij gegaan aan Armand Li-A-Young. Pinas maakte ook bekend dat er gewerkt zou worden aan een ‘masterplan’ ‘om veel op het gebied van toerisme mogelijk te maken’. Dat plan zou strekken tot 2030 en in de tweede helft van 2012 zou dit plan aan het parlement gepresenteerd worden.
Op 14 november 2012 was er nog geen masterplan. Dit was die dag te lezen in een bericht op Starnieuws: ‘(...) Het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme is bezig met een voorbereiding van een twintigjarig masterplan voor deze sector. Het plan zal toeristische zones in kaart brengen. (...)’

De nieuwe voorzitter van het bestuur van de STS – aangesteld in maart 2012 - Faridy Lila, maakte op 2 november bekend, dat in opdracht van president Desi Bouterse een Toerisme Masterplan 2030 wordt opgesteld. Dat plan zou met medewerking van een Europese consultant worden opgesteld.

Kortom, veel gegoochel over een vermeend masterplan dat maar niet tot stand schijnt te willen komen.

Anno mei 2013 is in nog geen velden of wegen een masterplan boven water gekomen....

Lila maakte begin november 2012 bekend een lichte stijging van het aantal toeristen waar te nemen. Maar, nog niet voldoende. Vandaar dat de STS de marketingbedrijven Ultra Violet en USP inhuurde. USP zou marktonderzoek gaan verrichten in Europa en Ultra Violet in Amerika. Het in Amsterdam gevestigde USP Marketing PR was al aangesteld als het nieuwe PR en communicatiebureau voor de STS. 'USP zal haar expertise en jarenlange ervaring met Suriname inzetten om de schoonheid van het land onder het voetlicht te brengen bij Nederlandse en Belgische vakantiegangers.' Verder maakte Lila bekend, dat beleid inzake toerisme in de diverse districten verder zou worden ontwikkeld door ‘het analyseren van de toerismepotentie van de districten en die te benutten’.

Smet

Een smet op het ‘toerismebeleid’ is de contributieachterstand die Suriname bleek te hebben bij de Caribbean Tourism Organization (CTO). De organisatie heeft daarom Suriname in september 2011 als lid geroyeerd. Minister Pinas liet 14 januari 2013 weten geen idee te hebben hoe groot de betalingsachterstand was en wat inmiddels wel of niet zou zijn betaald. Duidelijk was wel dat de CTO nog duizenden Amerikaanse dollars moest ontvangen voor de periode van 2007 tot en met 2012. Op het moment van royement was de achterstand opgelopen tot 423.000 Amerikaanse dollar, aldus de Ware Tijd. Een paar weken later zei minister Pinas in De Nationale Assemblee dat de contributie aan Caribische Toerisme Organisatie zou worden betaald. Het royement moest volgens NDP-Assembleelid Melvin Bouva gezien worden als een schandelijk signaal aan de regio. ‘Maar het blijft een schande, we zijn voorzitter van de Caricom, iedereen in de regio praat erover wat voor een uniek toeristisch product we hier hebben. Eigenlijk geven we aan het helemaal niet serieus te nemen met het ontwikkelen van de sector in eigen land’, sprak Bouva.

Minister Pinas deelde op vragen vanuit het parlement mee dat de achterstand 636.000 Amerikaanse dollar was.

Gedonder op werkvloer STS

Alsof de contributieachterstand bij de Caribische Toerisme Organisatie nog niet genoeg smet was op het blazoen van het Surinaamse toerismebeleid, werd in de laatste week van januari ook nog eens duidelijk dat er sprake was van gedonder binnen de Stichting Toerisme Suriname. Er heerste ontevredenheid onder de toerismesector in het land en zelfs onder het personeel van de stichting over de eigen leiding. Ingewijden in de toerismebranche stelden in het Dagblad Suriname van 24 januari van dit jaar, dat Lila - waarnemend-directeur – een lichtgewicht is op toerismegebied. ‘Politiek heeft haar op deze posten gezet. En nu bekleedt ze niet één, maar drie functies waarvan ze geen kaas heeft gegeten. Ze heeft ook geen ervaring met leiding geven’, aldus ‘een bron’ in de krant. Faridy Lila is namelijk ook voorzitter van het stichtingsbestuur en onderdirecteur Toerisme op het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT).

Maar wat de toerismebranche het meest hinderde, was dat het bestuur ervoor koos om naar de Vakantiebeurs in Nederland te gaan, terwijl het personeel niet eens op tijd uitbetaald kon worden.

‘De STS heeft momenteel te kampen met financiële problemen. Men is al drie dagen laat met het uitbetalen van het personeel en deze week zal dat ook niet meer het geval zijn. In plaats om dit probleem op te lossen, vertoeven momenteel twee bestuursleden op kosten van de STS in Nederland voor de beurs. Wat doen mensen van het stichtingsbestuur op de beurs? Zijn de leiding van STS en het personeel niet verantwoordelijk voor de uitvoering’, vroeg de bron zich af in het Dagblad Suriname.

Vertekend beeld toeristencijfers

Maar, alsof er niets aan de hand was kwam op 1 februari 2013 de STS met het bericht enthousiast te zijn over de toename van het aantal Belgische toeristen in de periode januari tot en met september 2012: het ging om 1.500 Belgische toeristen die 15 tot 21 dagen in Suriname verbleven en dagelijks ruim 125 euro per persoon uitgaven.

Op dat moment werd echter duidelijk, dat de Stichting Toerisme Suriname onder toeristen ook blijkt te verstaan studenten, stagiaires en zakenlieden. Als dat het geval is en de STS werkelijk in haar toeristencijfers ook meeneemt studenten, stagiaires en zakenlieden dan krijgen die cijfers een totaal verkeerd beeld. Aan de hand van die vertroebelde cijfers maken bedrijven in de toerismesector beleid, stemmen wellicht hun inkoopbeleid erop af, maar ook het ministerie van TCT gebruikt die cijfers. Het aantal jaarlijks Suriname bezoekende toeristen is dus waarschijnlijk aanzienlijk lager kunnen liggen dan de door de STS ieder jaar gepresenteerde cijfers.

Schoon milieu moet toeristen trekken

Dat het milieubeleid min of meer als los zand aan elkaar hangt bleek medio februari van dit jaar. Plotseling stort de STS zich op een schoon milieu. ‘Alleen dan blijft het land aantrekkelijk voor toeristen’, stelde de stichting op 21 februari in een artikel in de Ware Tijd. De STS stelde vuilnistonnen beschikbaar voor scholen. ‘Er zijn scholen meegenomen die niks te maken hebben met toerisme’, zei James Akewaje, hoofd van de afdeling Educatie en Informatie en Productontwikkeling en Kwaliteitsbewaking van STS. ‘Alle scholen moeten helpen de jeugd op een dusdanige manier op te voeden dat ze het toeristisch inzicht dat wij indertijd hebben gemist wel meekrijgt.’

Een schoon milieu en toeristen lokken..... Is dat toerismebeleid? Zou de STS zich dan ook niet sterk moeten maken voor het opknappen van de krakkemikkige trottoirs in Paramaribo, voor renovatie van vele in slechte staat van onderhoud verkerende panden in het stadscentrum, voor het herstel van de vele gaten en kuilen in het wegennet, voor een meer sociaal gedrag van veel weggebruikers, enzovoorts, enzovoorts.

Pinas en Lila zwijgen en wie zwijgt......
Zowel de Stichting Toerisme Suriname als minister Falisie Pinas van het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme, waren niet bereikbaar, anders gezegd waren niet bereid, om onderstaande vragen te beantwoorden. Kennelijk zitten zij niet te wachten op dergelijke vragen. Maar, niet reageren is ook reageren:

1) Hoe is het gesteld met versoepeling van de visumplicht voor bezoekers uit Guyana en Frans-Guyana? (Begin januari 2011 sprak minister Pinas met zijn collega uit Frans-Guyana hierover en hiertoe zou een studie van vier tot vijf maanden worden uitgevoerd. In juli 2011 sprak de TCT-minister met vertegenwoordigers van de Franse ambassade en de Kamer van Koophandel en Fabrieken over onder andere versoepeling van de visumplicht voor bezoekers uit Frans-Guyana.)

2) Begin maart 2011 bracht de Senegalese ambassadeur, gevestigd op Jamaica, een kennismakingsbezoek aan minister Pinas. Besloten werd informatie met elkaar uit te wisselen over o.a. hoe toeristen aan te trekken uit Europa en Amerika. De ambassadeur van Senegal zou haar minister van Toerisme in contact brengen met Falisie Pinas. Is er ooit nader contact geweest tussen Suriname en Senegal inzake toerisme?

Geen reactie, is ook een reactie!

3) Waar blijft het in januari 2012 aangekondigde Toerisme Masterplan 2012 dat half 2012 al gereed had moeten zijn?

4) Is de contributieachterstand bij de Caribbean Tourism Organization inmiddels weggewerkt en is het royement van Suriname door de CTO opgeheven?

5) Wordt er niet een vertekend beeld verstrekt door in toerismecijfers ook studenten, stagiaires en zakenlieden mee te nemen, die feitelijk geen toeristen zijn? Dit bleek uit een bericht op 1 februari van dit jaar over een toename van het aantal Belgische toeristen. Aan de hand van de toeristencijfers bepalen ondernemers in de toerismesector hun (inkoop-)beleid en wellicht worden die cijfers ook gebruikt door het ministerie van TCT in haar toerismebeleid.

6) Sinds dit jaar houdt de STS zich ook bezig met een schoon milieu om toeristen aan te kunnen trekken. Is dat toerismebeleid? Zou de STS zich dan ook niet sterk moeten maken voor het opknappen van de krakkemikkige trottoirs in Paramaribo, voor renovatie van vele in slechte staat van onderhoud verkerende panden in het stadscentrum, voor het herstel van de vele gaten en kuilen in het wegennet, voor een meer sociaal gedrag van veel weggebruikers, enzovoorts?