 |
| Bill Gentile (Bron foto's: billgentile.com & ambassade VS in Paramaribo) |
Amerikaan legt vinger op zere Surinaamse journalistieke plek
De SVJ en de Internationale Dag van de Persvrijheid
13-05-2014 Door: Paul Kraaijer
Paramaribo – In verband met de Dag van de Persvrijheid, zaterdag 3 mei, had de Amerikaanse ambassade de video- en fotojournalist Bill Gentile voor een klein weekje naar Suriname gehaald. Gentile hield van 5 tot 9 mei een paar bijeenkomsten met journalisten, fotografen, studenten, het maatschappelijke middenveld en algemeen publiek. De sessies zouden hebben gehandeld over burgerjournalistiek, ethiek in de journalistiek, persvrijheid en vrijheid van expressie.
De ambassade hoopte met de aanwezigheid van Gentile persvrijheid en vrijheid van expressie aan te kunnen moedigen. 'Persvrijheid en vrijheid van expressie, met name over politieke en andere publieke vraagstukken, zijn de levensbron van een democratie', zo liet de ambassade in een persbericht weten. Of Gentile heeft kunnen bijdragen aan verbetering van de journalistieke kwaliteit in Suriname valt sterk te betwijfelen, daarvoor zijn vijf dagen toch echt te kort en de journalistieke interesse voor hem en zijn bijeenkomsten leek zeer matig. De Internationale Dag van de Persvrijheid werd in 1993 ingesteld door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties om jaarlijks op 3 mei bewustzijn te kweken voor het belang van persvrijheid en regeringen eraan te herinneren hun plicht te vervullen het eraan gekoppelde artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens te handhaven. Dat artikel luidt: 'Een ieder heeft recht op vrijheid van mening en meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid om zonder inmenging een mening te koesteren en om door alle middelen en ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden op te sporen, te ontvangen en door te geven.'
'Suriname heeft geen kwalitatief goede journalisten'
Inmiddels is het woensdag 14 mei en Gentile zal ongetwijfeld het land alweer met stille trom hebben verlaten. Net zo stil als zijn komst en zijn aanwezigheid waren en zijn workshops. Media, in ieder geval de geschreven media, blijken nauwelijks tot geen aandacht te hebben besteed aan zijn verblijf in Suriname, zijn activiteiten en aan de Internationale Dag van de Persvrijheid. Onduidelijk is dan ook wat het resultaat is geweest van zijn bezoek en hoeveel 'journalisten' er iets van hebben opgestoken. In een interview met het ABC TV dagelijks actualiteitenprogramma 'Magazine4' zei Gentile vrijdagmiddag 9 mei, dat het in Suriname ontbreekt aan kwalitatief goede journalisten. Een schot voor de boeg en tot die conclusie kwam hij al na een paar dagen aan Suriname en aan de media te hebben geroken...... Dat is veelzeggend.
Overigens zou uit gepubliceerde foto's van Gentile's workshops in Paramaribo kunnen worden afgeleid, dat de belangstelling vanuit het journalistieke veld zeer gering is geweest. Een zaaltje, een presentatie en een paar bezette stoeltjes en dan ook nog door onder andere een of twee buitenlandse zogenoemde 'mediawerkers', waaronder de Belgische freelancer Pieter van Maele (op foto 3e van rechts). Het is het stereotype beeld van de Surinaamse journalistiek. Het merendeel van de journalisten wil kennelijk zichzelf niet journalistiek verbeteren en had kennelijk geen belangstelling voor de verhalen en kennis van de Amerikaan.
Gentile is overigens niet de eerste de beste videojournalist. Gedurende dertig jaren deed hij op vijf continenten journalistiek verslag van met name brandhaarden en maakte diverse films, waaronder 'Afghanistan: The Forgotten War', daterend uit 2008:
Hij wordt omschreven als de pionier van 'backpack journalistiek'. Hij begon zijn carrière in 1977 als verslaggever voor Mexico City News en als correspondent in Mexico Stad voor het persagentschap United Press International, UPI. Twee jaar later deed hij verslag van de Sandinistische revolutie in Nicaragua. Ook versloeg hij onder andere de door de VS gesteunde Contra-oorlog in Nicaragua en publiceerde een fotoboek over zijn periode in Nicaragua, de burgeroorlog in de jaren '80 in El Salvador, de invasie van de VS in Panama, de 1994-invasie op Haiti, de Golf Oorlog in het Midden-Oosten en de oorlogen in Irak en Afghanistan. De verschrikkelijke 194 genocide in Rwanda was ook zijn werkterrein.
Op de verre achtergrond was de Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ) ook betrokken bij de komst van Gentile naar Suriname. Maar, voorzitter Wilfred Leeuwin was niet te horen. Hij was niet zichtbaar, behalve op een foto, te vinden op de website van Gentile, waarop hij te zien is in gezelschap van onder andere Gentile, de oud-voorzitter van de SVJ Rachel van der Kooye en de Ware Tijd-journalist en slecht functionerend informant voor de internationale organisatie Verslaggevers zonder Grenzen, Ivan Cairo. Het tafereeltje oogt gezellig en leuk. De foto was op 6 mei gemaakt, na een ontbijtje bij de Amerikaanse ambassade. Hieruit moge weer blijken hoe klein het Surinaamse journalistieke wereldje is. Altijd duiken dezelfde mensen op de voorgrond op. Mensen met een air, een attitude, alsof een zogenoemd journalist een soort 'heilige' is verheven boven andere beroepen. Zogenoemd journalist, immers, de eerste kwalitatief goede en serieuze onafhankelijke en objectieve journalist moet zijn of haar weg naar het mediaveld nog weten te vinden.
Gentile was feitelijk naar Suriname gehaald vanwege de Internationale Dag van de Persvrijheid. Maar, niets was te horen uit het journalistieke veld over deze dag, 3 mei. Er kwam zelfs geen verklaring van de SVJ. Kennelijk is de vereniging eindelijk tot inzicht gekomen, dat er voldoende persvrijheid in Suriname is. Natuurlijk, af en toe zijn er brandjes in het journalistieke veld. De laatste tijd krijgen vooral het blad Parbode en zijn uitgever, de Nederlander Jaap Hoogendam, het zwaar te verduren door diverse tegen het blad en de uitgever aangespannen Kort Gedingzaken. Tot nu toe heeft de SVJ in al die rechtszaken, zich niet laten horen of zien als steun voor Parbode en uitgever Hoogendam (Caribbean Media Group, dat overigens slechts een op een hand te tellen aantal uitgaven op haar naam heeft staan).
 |
| Belgisch freelance journalist Pieter van Maele een van weinig aanwezigen. |
Gentile is overigens niet de eerste de beste videojournalist. Gedurende dertig jaren deed hij op vijf continenten journalistiek verslag van met name brandhaarden en maakte diverse films, waaronder 'Afghanistan: The Forgotten War', daterend uit 2008:
Hij wordt omschreven als de pionier van 'backpack journalistiek'. Hij begon zijn carrière in 1977 als verslaggever voor Mexico City News en als correspondent in Mexico Stad voor het persagentschap United Press International, UPI. Twee jaar later deed hij verslag van de Sandinistische revolutie in Nicaragua. Ook versloeg hij onder andere de door de VS gesteunde Contra-oorlog in Nicaragua en publiceerde een fotoboek over zijn periode in Nicaragua, de burgeroorlog in de jaren '80 in El Salvador, de invasie van de VS in Panama, de 1994-invasie op Haiti, de Golf Oorlog in het Midden-Oosten en de oorlogen in Irak en Afghanistan. De verschrikkelijke 194 genocide in Rwanda was ook zijn werkterrein.
 |
| Leeuwin (3e van l.), Van der Kooye (4e van r.) en Cairo (met ooglapje) |
Gentile was feitelijk naar Suriname gehaald vanwege de Internationale Dag van de Persvrijheid. Maar, niets was te horen uit het journalistieke veld over deze dag, 3 mei. Er kwam zelfs geen verklaring van de SVJ. Kennelijk is de vereniging eindelijk tot inzicht gekomen, dat er voldoende persvrijheid in Suriname is. Natuurlijk, af en toe zijn er brandjes in het journalistieke veld. De laatste tijd krijgen vooral het blad Parbode en zijn uitgever, de Nederlander Jaap Hoogendam, het zwaar te verduren door diverse tegen het blad en de uitgever aangespannen Kort Gedingzaken. Tot nu toe heeft de SVJ in al die rechtszaken, zich niet laten horen of zien als steun voor Parbode en uitgever Hoogendam (Caribbean Media Group, dat overigens slechts een op een hand te tellen aantal uitgaven op haar naam heeft staan).
Feitelijk kan vandaag de dag geconcludeerd worden dat 'mediawerkers' in Suriname in vrijheid hun werk kunnen uitvoeren en dat lezers en geïnterviewden kritischer zijn geworden.
In tegenstelling tot dit jaar, had de SVJ de afgelopen jaren wel steeds rond 3 mei een verklaring in verband met de Dag van de Persvrijheid.
De SVJ en de Dag van de Persvrijheid
In tegenstelling tot dit jaar, had de SVJ de afgelopen jaren wel steeds rond 3 mei een verklaring in verband met de Dag van de Persvrijheid.
De SVJ en de Dag van de Persvrijheid
De SVJ organiseerde in 2010 rond de Dag van de Persvrijheid een tweedaagse trianing over het verslaan van de verkiezingen. Ook toen was de belangstelling voor de training gering. Toenmalig SVJ-voorzitter Van der Kooye liet via Starnieuws weten meer journalisten verwacht te hebben. Maar, ze liet er meteen achteraan weten blij te zijn dat de deelnemers, met de kennis die ze opgedaan hebben, hun werk beter kunnen doen. Verder verklaarde ze dat journalisten gebruik moeten gaan maken van meerdere bronnen bij de totstandkoming van artikelen. De journalistenvereniging kwam niet met een speciale verklaring in het kader van de Dag van de Persvrijheid.
Een jaar later bracht de SVJ wel een verklaring uit in de vorm van een interview in De Ware Tijd. 'De persvrijheid in Suriname baart mij zorgen. Er wordt rancune vanuit de regering toegepast jegens bepaalde journalisten en mediahuizen. Verder worden journalisten door de regering doelbewust weggekocht om de media uit te hollen.' Woorden van SVJ-voorzitter Van der Kooye. Destijds beweerde ze dat, in vergelijking met een paar jaar geleden, de persvrijheid verslechterd is.
In 2012 riep de SVJ in verband met de Dag van de Persvrijheid journalisten op tot het bevorderen van zuiverheid bij het gebruikmaken van het recht op vrije meningsuiting. In een verklaring hield de SVJ een pleidooi voor hoogstaande beoefening van het journalistieke vak. Werkelijk, dit was twee jaar geleden en van enige hoogstaande kwaliteit in de journalistiek is nog steeds geen enkele sprake. Overigens stelde de journalistenvereniging in de verklaring dat de persvrijheid kon worden aangemerkt als 'redelijk vrij'. Verder was in de verklaring te lezen: 'Voor een betrouwbare en waarheidsgetrouwe nieuwsvoorziening onthoudt de journalist zich van persoonlijk commentaar. Het geven van ongefundeerde en of persoonlijke standpunten wordt getypeerd als partijdig, onbetrouwbaar en beïnvloeding van het nieuws. De ontvanger van het nieuws heeft recht op authentieke informatie om een goed beeld te kunnen vormen van een gebeurtenis.'
'Het collaboreren met politieke en maatschappelijke organisaties die onderdeel vormen van het nieuws, wordt door de vereniging veroordeeld. Journalisten die propaganda maken voor een organisatie, propagandamateriaal verstrekken, hun politieke kleur openlijk kenbaar maken en gekleed gaan in propaganda tenue schaden het journalistieke beroep en zullen door de gemeenschap worden bestempeld als te zijn onbetrouwbaar, gekleurd en partijdig. Zij brengen het beroep hierdoor in gevaar', aldus SVJ-voorzitter Wilfred Leeuwin in de SVJ-verklaring.
Een jaar later bracht de SVJ wel een verklaring uit in de vorm van een interview in De Ware Tijd. 'De persvrijheid in Suriname baart mij zorgen. Er wordt rancune vanuit de regering toegepast jegens bepaalde journalisten en mediahuizen. Verder worden journalisten door de regering doelbewust weggekocht om de media uit te hollen.' Woorden van SVJ-voorzitter Van der Kooye. Destijds beweerde ze dat, in vergelijking met een paar jaar geleden, de persvrijheid verslechterd is.
In 2012 riep de SVJ in verband met de Dag van de Persvrijheid journalisten op tot het bevorderen van zuiverheid bij het gebruikmaken van het recht op vrije meningsuiting. In een verklaring hield de SVJ een pleidooi voor hoogstaande beoefening van het journalistieke vak. Werkelijk, dit was twee jaar geleden en van enige hoogstaande kwaliteit in de journalistiek is nog steeds geen enkele sprake. Overigens stelde de journalistenvereniging in de verklaring dat de persvrijheid kon worden aangemerkt als 'redelijk vrij'. Verder was in de verklaring te lezen: 'Voor een betrouwbare en waarheidsgetrouwe nieuwsvoorziening onthoudt de journalist zich van persoonlijk commentaar. Het geven van ongefundeerde en of persoonlijke standpunten wordt getypeerd als partijdig, onbetrouwbaar en beïnvloeding van het nieuws. De ontvanger van het nieuws heeft recht op authentieke informatie om een goed beeld te kunnen vormen van een gebeurtenis.'
'Het collaboreren met politieke en maatschappelijke organisaties die onderdeel vormen van het nieuws, wordt door de vereniging veroordeeld. Journalisten die propaganda maken voor een organisatie, propagandamateriaal verstrekken, hun politieke kleur openlijk kenbaar maken en gekleed gaan in propaganda tenue schaden het journalistieke beroep en zullen door de gemeenschap worden bestempeld als te zijn onbetrouwbaar, gekleurd en partijdig. Zij brengen het beroep hierdoor in gevaar', aldus SVJ-voorzitter Wilfred Leeuwin in de SVJ-verklaring.
Een jaar later, mei 2013, zei Leeuwin, in het kader van de Dag van de Persvrijheid, dat Surinamers elkaar constant eraan moeten 'herinneren, dat vrijheid van meningsuiting geen gunst of geschenk is'. 'We moeten vooruit kijken, maar ons er steeds weer aan herinneren dat het recht op vrije meningsuiting en persvrijheid een grondrecht is.'
De zwijgzame SVJ
Dit jaar zweeg de SVJ in alle talen. Het bleef rond de Dag van de Persvrijheid vanuit de journalistenvereniging over het algemeen doodstil. De nauwelijks toegankelijke SVJ kwam niet met een verklaring. Haar voorzitter liet zich nu en dan eens zien en horen.
Een voorzitter die zelden iets van zich laat horen. Een voorzitter van een klein clubje ons-kent-ons. Wilfred Leeuwin, voorzitter van een vereniging die zwijgt op momenten dat haar stem luid zou moeten klinken. Leeuwin, webredacteur bij Starnieuws, de nieuwswebsite die meer lijkt en klinkt dan ze in werkelijkheid is. Webredacteur, niets meer en niets minder. Oud-journalist bij de Ware Tijd en bij de Times of Suriname. Een voorzitter van een journalistenvereniging die vooral te horen is als de journalistiek in Suriname in internationale persvrijheidslijsten weer een of meerdere plaatsen is gestegen of gezakt. Een voorzitter die je zelden hoort wanneer bijvoorbeeld een magazine, een freelance journalist of een uitgever voor de rechter in Kort Geding wordt gesleept. Een voorzitter die je zelden hoort over de erbarmelijke journalistieke- en taalkwaliteiten van journalisten, waaronder ook ongetwijfeld een paar SVJ-leden. Een volzin Nederlands schrijven lijkt welhaast onmogelijk onder het lokale journaille.
SVJ moet zichtbaar, bereikbaar en kritisch naar eigen achterban worden
De zwijgzame SVJ
Dit jaar zweeg de SVJ in alle talen. Het bleef rond de Dag van de Persvrijheid vanuit de journalistenvereniging over het algemeen doodstil. De nauwelijks toegankelijke SVJ kwam niet met een verklaring. Haar voorzitter liet zich nu en dan eens zien en horen.Een voorzitter die zelden iets van zich laat horen. Een voorzitter van een klein clubje ons-kent-ons. Wilfred Leeuwin, voorzitter van een vereniging die zwijgt op momenten dat haar stem luid zou moeten klinken. Leeuwin, webredacteur bij Starnieuws, de nieuwswebsite die meer lijkt en klinkt dan ze in werkelijkheid is. Webredacteur, niets meer en niets minder. Oud-journalist bij de Ware Tijd en bij de Times of Suriname. Een voorzitter van een journalistenvereniging die vooral te horen is als de journalistiek in Suriname in internationale persvrijheidslijsten weer een of meerdere plaatsen is gestegen of gezakt. Een voorzitter die je zelden hoort wanneer bijvoorbeeld een magazine, een freelance journalist of een uitgever voor de rechter in Kort Geding wordt gesleept. Een voorzitter die je zelden hoort over de erbarmelijke journalistieke- en taalkwaliteiten van journalisten, waaronder ook ongetwijfeld een paar SVJ-leden. Een volzin Nederlands schrijven lijkt welhaast onmogelijk onder het lokale journaille.
SVJ moet zichtbaar, bereikbaar en kritisch naar eigen achterban worden
Neen, kritisch zijn op de eigen achterban kost de SVJ veel moeite en voor zover bekend worden er ook geen serieuze pogingen ondernomen om gestructureerd te werken aan kwaliteitsverbetering van de journalisten en de media. Dat bereik je echt niet met jaarlijks een of twee workshops, waarna deelnemers een nietszeggend certificaat krijgen uitgereikt, of door een paar journalisten een cursusje hier en een cursusje daar van een paar dagen te laten volgen bijvoorbeeld ergens in de VS.
Wanneer gaat de SVJ aan het werk om de journalistieke sector te verbeteren?
Wanneer gaat de SVJ aan het werk om de journalistieke sector te verbeteren? Wanneer gaat de SVJ werken aan het verbeteren van de eigen bereikbaarheid?
Wanneer wordt de SVJ een serieus te nemen vereniging, waarin de journalistiek serieus wordt genomen en lef wordt getoond door eens kritisch naar de eigen achterban te kijken?
