zaterdag 30 juni 2012

Doodgegooid met ‘Canadese’ en ‘Turkse’ gokballetjes op Surinaamse televisie


'(...) nummers straight of in any order (...)’

30-06-2012 Column  Door: Paul Kraaijer


‘Heeft u deze nummers straight of in any order op uw formulier staan, dan bent u een gelukkige winnaar.’ De tekst kan ik ondertussen dromen. De tekst die iedere avond rond negen uur op de Surinaamse televisiezender ABC, ‘The love station’, te horen is, uitgesproken door veelal een lieftallige jongedame die keurig gekleed naast een rondtollende lottoballenmachine staat, de handen voor het lichaam in elkaar gevouwen.

Ik heb het over de lotterijen van de Canadian Bank Note Suriname (CBNS). Iedere avond worden de loterijen uitgezonden. In verschillende machines tollen de ballen in het rond om via plastic buisjes uiteindelijk in hun eindbestemming te vallen. Vervolgens worden de nummers netjes tweemaal voorgelezen door de dienstdoende presentatrice of presentator.

Het gaat om de spelen met door een genie verzonnen namen Lotto, Lotto Plus, PayDay, Tek 2, Match 3, Double Tek 2 en High 5. Voordat een ballenmachine de ballen door de lucht laat ‘springen’ en ‘rollen’ door met kracht in de machinebol geblazen lucht, word je als kijker ‘succes’ gewenst, alsof de kijker zelf gedurende een paar seconden een krachtsinspanning moet leveren. Op de achtergrond zitten of staan altijd twee veelal nors of chagerijnig kijkende stilzwijgende medewerk(st)ers van het Korps Politie Suriname en de Nationale Loterij Suriname. Formeel toezicht om te controleren of alles wel eerlijk verloopt in die machines. Ze worden altijd netjes door de presentatrice of presentator welkom geheten en voorgesteld aan de kijkers. Het oogt allemaal wat geprogrammeerd, ingestudeerd amateuristisch , maar ja, ‘who cares’, het gaat immers om de spanning en niet in de laatste plaats om nummers op de gevallen balletjes die mogelijk werkelijk een aantal bezoekers financieel gelukkig hebben kunnen maken.

Om ieder afzonderlijk ‘balspelletje’ nog wat ‘schwung’ te geven hebben ze allemaal een eigen soort slogan gekregen. Zo is ’Het beste jaar van je leven’ de PayDay-slogan, Match 3 heeft ‘Een gelukkige winnaar ieder dag’, High 5 wordt versierd met ‘Met 5 goed, komt het goed’ en Tek 2 mag het doen met ‘Makkelijk fu Wini!’. Tja, hoe verzin je het, daar moet een rijmbrein dagenlang peinzend achter hebben gezeten.

Even terug naar ‘Heeft u deze nummers straight of in any order op uw formulier staan, dan bent een gelukkige winnaar’. Een van de lottospelletjes is Tek 2. Bij dit spel zijn twee kleine ronde ‘ballen-bollenmachines’ te zien. Achter elkaar gaan die bollen draaien en tollen de balletjes in het rond door de lucht die in de bol wordt geblazen. Bij beide bollen valt uiteindelijk een bolletje in een tunneltje. Het spel levert dus twee getallen op. Deze week zag ik hoe geprogrammeerd de presentatie kijkers informeert over de beide gevallen nummers: de twee gevallen ballen hadden beiden het nummer vijf. Presentatrice: ‘Heeft u deze nummers straight of in any order op uw formulier staan, dan bent u een gelukkige winnaar.’Tja, in welke volgorde zouden de twee vijfjes nu kunnen staan.....?


Dan heb ik het niet eens over het storende gebruik van Engelse woorden. Waarom niet gewoon ‘Heeft u deze nummers in welke willekeurige volgorde dan ook op uw formulier staan, dan bent u een gelukkige winnaar.’ Misschien, om de Canadezen te plezieren.

Een balletje en een witte handschoen.....
Naast de lottoballen van de Canadian Bank Note Suriname word je als televisiekijker ook nog eens dagelijks drie keren gecontronteerd met het kansspelletje ‘Skin Firi’ dat deeluitmaakt van Suribet N.V. (Sportbetting).

Skin Firi is een kansspel waarbij de deelnemer een cijfer tussen een en tweeendertig mag kiezen en zijn inzet bepalen. Die inzet bepaalt hoeveel de speler zal winnen. De inzet moet wel tussen een en zesentwintighonderd Surinaamse dollars zijn. Een deelnemer kan achttien keer de inzet winnen.

Slechts een lottobal valt dus uit een ronddraaiende bol in een sleufje, waarna het vervolgens door de vaak in een witte handschoen gehulde hand van de presentator of presentatrice zodanig wordt gedraaid dat het nummer goed zichtbaar in beeld kan worden gebracht voor de kijkers. Ook hier zitten of staan op de achtergrond een medewerk(st)er van het Korps Politie Suriname en van de Nationale Loterij Suriname. Gelukkig, gaat het hier om dat ene balletje en verdwijnt ‘het kansspelprogramma’ weer snel uit beeld.

Bedrijven uit Canada en Turkije
Het is opvallend dat er in Suriname zoveel kansspelen op de televisie te zien zijn en dat er kennelijk zoveel gegokt wordt in het kleine Zuid-Amerikaanse land. Maar, hoeveel mensen winnen werkelijk iets?

Opvallender is het echter, dat achter de Canadian Bank Note Suriname en Suribet N.V. buitenlandse ondernemingen schuil gaan, te weten respectievelijk de in Ottawa, Canada, gevestigde Canadian Bank Note Company, en het in Mersin (een havenstad in het zuiden van Turkije) en Nicosia, Cyprus, gevestigde Turkse Pasha International/Pasha Gaming Group. Dit is een een hotel- en casinogroep met bedrijven op Noord-Cyprus, in Oeganda en Suriname. In Paramaribo is dit bedrijf ook eigenaar van het Tropicana Casino aan de Saramaccastraat, het aan de Domineestraat gevestigde Mirage Casino en het Savannah Casino aan de Anamoestraat.

De website van dit Turkse bedrijf heeft een ‘gelikt’ uiterlijk. In 2003 begonnen de Turken in Paramaribo met Suribet Sportbetting - dat rond de honderddertig retailers in Suriname heeft waar mensen voor een gokje terecht kunnen - en in december 2011 werd zelfs een speciaal Sportcafe geopend, dat zich bevindt bijna recht tegenover het bekende hotel Torarica. In het cafe kan gekeken worden naar allerlei sportwedstrijden, er kan gegeten en gedronken worden en natuurlijk gegokt in een gokkantoor op de uitkomsten en dergelijke van allerlei sportwedstrijden in de wereld. Drie maanden later, begin maart 2012, introduceerde Suribet N.V. – na Sportbetting, Skin Firi en kraskaarten – het nieuwe lottospel Suribet Lotto met een minimale jackpot van 25.000 Amerikaanse dollars..... Waarom een jackpot in buitenlandse valuta en niet gewoon in lokale Surinaamse dollars?

Het bedrijf stelt als een van haar doelen te hebben ‘om al haar klanten in alle lagen van de bevolking te voorzien van gevarieerde loterijen, met een dusdanige prijzenstructuur die winnen eenvoudig maakt’.

Winnen en verduisteren eenvoudig
Maar, het bedrijf maakte het ook enkele medewerkers heel eenvoudig om geld te verduisteren. Dat werd in april 2012 duidelijk toen zes personeelsleden werden gearresteerd, nadat was gebleken dat zestigduizend Surinaamse dollars waren verdwenen. Via de passwords van kassiers hadden de werknemers kans gezien in het systeem van het bedrijf te komen en op die manier geld achterover te drukken. Een paar weken later bekenden de medewerkers tegenover de politie inderdaad geld te hebben verduisterd.

De Canadian Bank Note Suriname (CBNS) begon haar activiteiten in 2000 en is een volledige dochteronderneming van de Canadian Bank Note Company. De CBNS is het grootste loterijbedrijf in Suriname en heeft inmiddels meer dan tweehonderd agentschappen in het land. De website van het moederbedrijf in het Canadese Ottawa vermeldt dat het bedrijf een missie heeft: 'Our vision is to make the world a safer and better place in which to live and work in by supplying technologically advanced solutions to the prevention of fraud in specific markets, particularly those associated with the issuance of secure documents.’

Waarom Suriname?
Maar, wat zoeken kansspelbedrijven uit Canada en Turkije in Suriname? Suriname is nu niet bepaald een logisch voor de hand liggend land, toch, om kansspelen op de markt te brengen en casino’s te openen. Paramaribo is nog steeds geen Parijs, New York, Rio de Janeiro, Sydney, Amsterdam of Kaapstad. Waarom hebben de Canadian Bank Note Company en het Turkse Pasha International toch voor Suriname gekozen en niet voor bijvoorbeeld Brazilie, Argentinie, Chili of welk ander land dan ook op het Latijns Amerikaanse continent? Pasha International doet zelfs zaken in Oeganda, ook een niet echt voor de hand liggend land in Afrika. Mogelijk heeft het te maken met de juridische vrijheid in Suriname, de soepele wet- en regelgeving, op het gebied van kansspelen en casino’s.

Beide bedrijven zijn om een reactie gevraagd, maar reacties bleven uit. Hebben zij iets te verbergen? Gaat het mogelijk om zogenoemde ‘witwaspraktijken’..... Je zou het welhaast denken. Gokken met een luchtje?

Suriname ‘gokland’.....
Op een bevolkingsaantal van ongeveer 500.000 heeft Suriname extreem veel casino’s. In augustus vorig jaar waren er ruim twintig in het land. In juni 2007 liet toenmalig minister Humphrey Hildenberg van Financien nog weten het aantal casino’s onverantwoord en onnodig te vinden en toen waren er ‘slechts’ zestien. Even een vergelijk met Nederland: veertien casino’s op een bevolkingsaantal van bijna 17.000.000! Het aantal casino’s in Suriname kan dan ook als bijzonder en opvallend worden gekwalificeerd.


Naast de casino’s zijn er dus ook nog de vele kansspelletjes die via de televisie worden vertoond.
Je vraagt je af hoeveel mensen door het zien van de beelden verleid worden om ook eens een gokje te wagen.

En kan dan vervolgens niet de vraag gesteld of de omroepen die zendtijd ter beschikking stellen aan Suribet N.V. en de Canadian Bank Note Suriname – maar ook de Surinaamse overheid - meewerken aan gokverslaving in het land.....

Noot:
Dit bericht stond vrijdag 24 augustus 2012 in het Dagblad Suriname:

Het dragen van handschoenen door degenen die ballen aanraken bij de vele loterijen op de Surinaamse televisie is een verplichting. De handschoenen moeten voorkomen dat er vingerafdrukken komen op de ballen die getrokken moeten worden.

M. Klimsop, betrokken bij een bekend loterijkantoor, zegt in het Dagblad Suriname van vrijdag 24 augustus 2012, dat alle ballen voor iedere trekking worden schoongeveegd en gewogen. Dit is een vaste regel die bij de trekkingsprocedure hoort. Alle ballen moeten immers dezelfde kans hebben om getrokken te worden.

Een vingerafdruk op een bal kan ervoor zorgen dat deze zwaarder gaat wegen. Dat komt vanwege de bacteriën die zitten aan een blote hand. Het gevolg is dat de zwaardere ballen minder snel naar boven komen, dan de lichtere zonder afdruk. Hierdoor krijgen dus niet alle ballen dezelfde kans gekozen te worden bij de trekking, die blind moet geschieden. Op deze wijze wordt getracht de beïnvloeding van de trekking tot het uiterste te minimaliseren.