Agenten mogen dienstwapen ook in privétijd dragen – Dat is vragen om moeilijkheden

Teveel incidenten met gebruik dienstwapen buiten diensttijd

Dragen van dienstvuurwapen buiten de uitoefening van de dienst niet meer toegestaan in Nederland na incidenten

Agenten mogen in Suriname buiten diensttijd, privé, hun dienstvuurwapen dragen. En, dat leidt op vele fronten tot gespannen situaties. Een recent, zoveelste incident, heeft tot de nodige media-aandacht geleid en maatschappelijke discussie. Terecht, want het gaat hier immers om een absurde, bedenkelijke en gevaar zettende aangelegenheid.

Dat zoveelste incident betrof de weigering door de organisatie van een muziekevenement om een paar agenten, buiten diensttijd en waarschijnlijk in burger, toe te laten vanwege wapenbezit.

'Dit is brutaliteit van sommige organisatoren', beweerde Humphrey Naarden, hoofd van de afdeling Voorlichting van het Korps Politie Suriname. Hij zei, dat een agent zijn pistool de hele dag bij zich dient te hebben....

'Op elk moment van de dag als er iets gebeurt, moet een politieambtenaar kunnen optreden. Hij moet zijn wapen als instrument kunnen gebruiken om indien nodig zichzelf te beschermen.'

Maar, is het niet vragen om moeilijkheden wanneer agenten ook in privétijd dienstwapen mogen dragen?

Waarom kunnen agenten na diensttijd hun dienstwapen niet achterlaten op hun politiepost?

Zijn er niet teveel incidenten geweest met het gebruik van een dienstwapen door een 'schietgrage' agent in privétijd, zoals uit dit onvolledig overzicht blijkt:

* Zaterdag 4 november 2017 schiet een penitentiaire ambtenaar te Lelydorp zijn vrouw dood en daarna zichzelf. Een dag eerder had een penitentiaire ambtenaar suïcide gepleegd. Hij schoot zichzelf met zijn dienstwapen door het hoofd te Weg naar Zee.


* Donderdag 9 november 2017 doet een vrouw aangifte bij de politie van Wanica van mishandeling door haar vriend, agent van politie. De man heeft de vrouw tijdens een woordenwisseling enkele klappen uitgedeeld, terwijl hij wist dat zij drie maanden in verwachting van hem was. Ook heeft de agent haar bedreigd met de dood met zijn dienstvuistvuurwapen. Het slachtoffer vertoonde zwellingen en onderhuidse bloedingen in haar gezicht en klaagde van pijn over haar lichaam en onderbuik. Woensdag 13 december 2017 wordt bekend, dat in samenwerking met een team van psychologen een onderzoek uitgevoerd gaat worden, waarin alle gewapende ambtenaren zich periodiek, mogelijk na een jaar, aan een test zullen moeten onderwerpen. Aan de hand van de vroege signalering van persoonlijke en psychische omstandigheden van zo'n functionaris kan preventief worden ingegrepen bij dreigende moord- en zelfmoordgevallen in de relationele sfeer. Het ministerie van Justitie en Politie erkent tijdens de begrotingsbehandeling in De Nationale Assemblee, dat het regelmatig voorkomt dat leden van de gewapende machten hun dienstwapen misbruiken en geliefden of ex-geliefden om het leven brengen om vervolgens de hand aan zichzelf te slaan.

* Zaterdagochtend 13 januari 2018 richt een agent zijn dienstwapen op een burger op het terrein van pompstation GOw2 aan de Van 't Hogerhuysstraat in Paramaribo. De twee hadden een woordenwisseling met elkaar. Op een moment haalt de agent zijn vuistvuurwapen te voorschijn en bedreigt de ander hiermee. De agent wordt door een meerdere aangehouden. Het wapen en scherpe patronen werden in beslag genomen.

* Zondag 11 maart 2018, schiet een agent gericht op een rijdende auto, waarvan de inzittende kort daarvoor betrokken zou zijn geweest bij een auto-inbraak in de Kamperfoelistraat, waar de agent woont. De agent keek uit een raam en zag een man een accu uit de wagen van zijn buurvrouw wegnemen. De dief stapte met de accu in een blauwe auto en reed weg. De agent pakte zijn dienstwapen en ging uit zijn woning om achter de dief aan te gaan. Hij zag dat de auto over de Zonnebloemstraat reed en loste twee schoten op het voertuig. Volgens de politieman heeft de autobestuurder de bevelen van hem genegeerd, waarna hij gericht schoot op de wagen. Na de schietpartij meldde een slachtoffer zich op de afdeling Spoedeisende Hulp van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo met schotwonden in zijn borststreek en rechterarm. Uit de verklaring van de gewonde bleekt, dat hij niets te maken had met de auto-inbraak. Hij reed met zijn vriendin, toen iemand gericht op zijn voertuig schoot. Zijn vriendin die ook in de wagen zat, heeft de gewonde man naar het ziekenhuis gebracht. Er werd geen andere accu in de wagen van de automobilist aangetroffen. Donderdagavond 4 oktober krijgt een agent ruzie met zijn echtgenote, waarbij hij zijn dienstwapen tevoorschijn haalde en daarmee een schot loste. Ook heeft de inspecteur haar klappen toegebracht. Uit veiligheidsoverweging werd het wapen van de inspecteur in beslag genomen.

* Maandag 12 november 2018, werd een agent verzekering gesteld, die dinsdag 6 november ruzie had met iemand te Paramaribo-Noord, zijn dienstwapen tevoorschijn haalde om daarmee het slachtoffer te mishandelen Ook zou hij levensbedreigingen hebben geuit aan het adres van het slachtoffer.

*Vrijdagmorgen 23 november 2018 lost een agent in de Korfbalstraat een intimidatieschot na een woordenwisseling met zijn partner.

Het zijn slechts een paar voorbeelden, waaruit de conclusie getrokken kan worden dat het werkelijk vragen om problemen wanneer agenten 24 uur per dag de beschikking hebben over hun dienstvuurwapen.

Assembleeleden zouden er goed aan doen om deze materie aan te kaarten in het parlement en om restricties in wet- en regelgeving aan te brengen met betrekking tot het dragen van dienstvuurwapens door agenten buiten diensttijd.

Ter informatie:

In Nederland verscheen in 1996 het rapport 'Onder schot – Het vuurwapengebruik van de politie in Nederland in de periode 1978-1995' van de hand van Jaap Timmer, Jan Naeyé en Magrete van der Steeg.

Daarin is onder andere te lezen:

'Privé-gebruik van het vuurwapen

In ons onderzoeksmateriaal troffen wij enkele gevallen van privé-gebruik aan, dat wil zeggen dat de reden om gebruik te maken van het pistool niets te maken heeft gehad met de uitvoering van de politietaak. Deze privé kwesties zijn buiten de statistieken van dit onderzoek gelaten.

Een agent schiet zijn vriendin dood (1982: afloop niet bekend);

een agent redt zijn leven met een schoten uit zijn dienstpistool wanneer een jaloerse ex-vriend van zijn vriendin hem wil doden (1980: geen strafvervolging);

een opperwachtmeester schiet de ex-man van zijn vriendin in zijn been wanneer deze zijn slaapkamer binnenstormt (1988: geen vervolging);

een hoofdagent doodt een collega omdat deze een verhouding zou hebben met zijn vrouw (1992: ter zake doodslag vijf jaar gevangenisstraf en TBS) en een brigadier schiet op de zwager van zijn vrouw met wie zij een verhouding heeft (1994: terzake poging doodslag 240 uur onbetaalde arbeid te algemenen nutte in plaats van zes maanden gevangenisstraf). Daarnaast troffen wij in ons onderzoeksmateriaal ook enkele gevallen van (poging) tot zelfmoord aan.

Een opperwachtmeester schiet zich op het bureau door zijn hoofd (1981);

de echtgenote van een wachtmeester schiet zes kogels af op de minnares van haar man en schiet vervolgens zichzelf door het hoofd (1982);

de ex-echtgenote van een wachtmeester schiet zichzelf door de borst (1988: poging tot zelfmoord);

een hoofdagent schiet zichzelf door het hoofd (1988: poging tot zelfmoord) en

een hoofdagent pleegt zelfmoord (1992).

Vuurwapengebruik buiten diensttijd

In totaal werden in de periode 1978-1995 circa 25 personen gedood of verwond als gevolg van kogels uit een dienstpistool tijdens ongelukken of opzettelijk privé gebruik, terwijl de politieambtenaar niet in dienst was en het vuurwapen thuis bewaarde. Hierbij zijn zes van de acht ons bekende zelfdodingen (of poging daartoe) van politieambtenaren of hun partner inbegrepen.

Het opbergen van het dienstpistool op een veilige plek op het politiebureau zou naar ons oordeel uitgangspunt moeten zijn. Uitzonderingen zouden zouden moeten worden gebaseerd op een specifieke noodzaak en op de voorwaarde dat het vuurwapen thuis veilig kan worden opgeborgen.

Aangezien het thuis bewaren van het dienstpistool in strijd is met de Bewapeningsregeling politie en de risico’s verbonden aan het mee naar huis nemen van het vuurwapen aanzienlijk zijn, vraagt dit om een duidelijke regelgeving.

Het verdient aanbeveling dat in de Bewapeningsregeling politie een verbod wordt opgenomen voor het meevoeren naar huis van het vuurwapen. Uitzonderingen hierop zouden schriftelijk moeten worden vastgelegd en ieder jaar opnieuw moet worden bezien.'

Regeling van de (Nederlandse) minister van Veiligheid en Justitie van 16 juni 2015, nr. 609500, houdende regels omtrent het dragen, het onderhoud en het in een inbraakwerende ruimte bewaren van wapens en munitie door ambtenaren van politie (Regeling beheer wapens en munitie politie 2015):

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2015-17308.html 

'Artikel 3

Het dragen of vervoeren van de aan de ambtenaar verstrekte wapens is buiten de uitoefening van de dienst slechts toegestaan ten behoeve van:

a. het verrichten van piketdienst of operationele dienst;

b. het volgen van een training of toetsing;

c. het deelnemen aan een competitie, na voorafgaande schriftelijke toestemming van de korpschef;

d. de veiligheid van de ambtenaar of van burgers, na voorafgaande schriftelijke toestemming van de korpschef.

Artikel 4

1. De ambtenaar is verantwoordelijk voor het opbergen en in een inbraakwerende ruimte bewaren van de aan hem verstrekte wapens.

2. Het is niet toegestaan om wapens onbeheerd in een voertuig achter te laten tenzij de wapens zijn opgeborgen in een hiervoor bestemd en beveiligd compartiment van een dienstvoertuig.

3. Buiten diensttijd dient het vuurwapen te worden opgeborgen in de wapenkamer, een wapenkluis of op een andere door de korpschef voorgeschreven wijze.

4. Het bewaren van wapens in de woning van de ambtenaar is slechts toegestaan ten behoeve van:

a. het verrichten van piketdienst of operationele dienst;

b. het volgen van een training of toetsing;

c. het deelnemen aan een competitie, na voorafgaande schriftelijke toestemming van de korpschef;

d. de veiligheid van de ambtenaar of van burgers, na voorafgaande schriftelijke toestemming van de korpschef.'

(© Suriname Mirror, 18 december 2018)