SWM reageert niet op vragen, maar zwijgen is ook een reactie 'Begraven en zand er over’
17-08-2012 Door: Paul Kraaijer
Paramaribo – De Surinaamse overheid en aannemingsbedrijven zitten nog steeds in de maag met asbestafval. Dat werd vrijdag 10 augustus 2012 weer eens duidelijk toen enkele media berichten over de onveilige wijze waarop een aannemer oude asbestdakplaten van een woning aan de Anton de Komstraat in Paramaribo heeft verwijderd. Speciale veiligheidsvoorschriften die gelden bij het verwijderen van dergelijke risicovolle dakbedekkingen, werden door de aannemer aan de laars gelapt.
Asbestafval nog steeds niet op verantwoorde wijze verwerkt
De aannemer beweerde echter dat ‘medewerkers van het ministerie van Arbeid’ bij de werkzaamheden aanwezig waren geweest. Maar, instanties als het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS) en het Korps Brandweer Suriname waren niet aanwezig. Het zou een standaardwerkwijze moeten zijn bij het verwijderen van asbestdakplaten dat deze door de brandweer nat worden gespoten om verspreiding van kankerbevorderende asbeststofdeeltjes tegen te gaan.
Dit was het zoveelste voorbeeld waaruit blijkt dat in Suriname asbestafval nog steeds niet door iedereen op een verantwoorde wijze wordt verwerkt.
Inmiddels is algemeen bekend dat de overheid oude asbestdakplaten een paar meter onder de grond laat begraven op een locatie op de vuilstortplaats Ornamibo. Half juni van dit jaar liet Steven Codrington, waarnemend hoofd van de afdeling Vuilophaal en Verwerking binnen het ministerie van Openbare Werken (OW), weten dat alleen oude asbestdakplaten te Ornamibo worden begraven. Hij kon nog niet zeggen wat er uiteindelijk met al die dakplaten uiteindelijk gedaan gaat worden. In totaal lag er half juni van dit jaar volgens Codrington 413 kubieke meter aan asbestdakplaten begraven.Wat er met al het andere astbestafval in het land wordt gedaan blijft een vraagteken. Waarschijnlijk belandt het tussen het reguliere afval.
Asbestwaterleidingbuizen
Dat er meer asbestafval in het land is is een feit. Zo liggen er nog vele kilometers asbestwaterleidingbuizen her en der onder de grond. Nu en dan worden deze oude leidingen door de Surinaamse Waterleiding Maatschappij, SWM, vervangen.In september 2006 ontstond er enig rumoer in Commewijne toen distributieleidingen bij Susanna’s Daal door werkzaamheden van aannemers diverse malen beschadigd raakten. Die buizen hadden een doorsnede van twintig centimeter en moesten gerepareerd of vervangen worden. Robert Pengel, hoofd van het SWM-distributiestation te Meerzorg, liet weten op de hoogte te zijn van de risico’s die zich tijdens het werk konden voordoen. De enige beschermende maatregel die Pengel toen echter had waren neuskapjes voor de arbeiders.
‘Begraven en zand er over’....
Harold Telgt, procestechnoloog bij de SWM zei op 23 september 2006 in gesprek met De Ware Tijd dat ‘zolang er niets met de asbestbuizen gebeurt’ er ‘geen enkel risico’ is. Asbest lost niet op in water. Het hoofd Voorlichting van de SWM, Edmond Blufpand, verklaarde in dezelfde krant dat van het 400 kilometer lange waterleidingsysteem in Paramaribo en omgeving, 120 kilometer bestaat uit asbestbuizen. Vervanging hiervan is een erg kostbare zaak, zo liet Blufpand weten. Het grootste probleem is het milieutechnisch verantwoord wegzetten van asbestbuizen-afval, aldus de SWM-voorlichter in september 2006.
Vier jaren later bleek dat ook in Wageningen veel asbestwaterleidingen lagen. Naar aanleiding van de grootse media-aandacht voor de asbestproblematiek destijds in Wageningen liet John Courtar, hoofd van het Medisch Bureau van de Arbeidsinspectie in Paramaribo, 18 oktober 2010 via de Nederlandse Volkskrant weten dat 'door de hoge temperatuur asbest hier veel eerder fragmenteert.' In hetzelfde artikel was te lezen: ‘(...) Omdat Suriname deskundige mankracht en middelen mist, gebeurt het saneren mondjesmaat. Het weinige verwijderde asbest wordt tijdelijk opgeslagen in de grond. Courtar: 'Een verwerkingsfabriek kost in Nederland snel 23 miljoen euro. Dat kunnen wij ons niet veroorloven. Dus wordt het begraven en zand er over.' (...) Zo wordt en werd nog steeds gedacht over de verwerking van asbestafval: begraven en dus letterlijk en figuurlijk zand er over. Maar, wat Courtar niet zei is het feit dat alleen oude asbestdakplaten worden begraven.....
Het is nu augustus 2012 en nog steeds wordt de SWM geconfronteerd met oude asbesthoudende waterleidingen. Dat was bijvoorbeeld het geval op zondag 5 agustus 2012. Op die dag werden tussen acht uur ’s morgens en acht uur ‘s avonds op de kruising van de Kwattaweg/Pengelstraat en de Oude Charlesburgweg oude asbestbuizen vervangen door nieuwe pvc-buizen. Eind april van dit jaar werden asbestbuizen te Albina vervangen door pvc-buizen. Maar, wat doet de SWM met alle uitgegraven oude asbestwaterleidingbuizen?
Asbestcement
De oude waterleidingbuizen in Suriname zijn voornamelijk vervaardigd uit het zogenoemde asbestcement. Dit bestaat uit een mengsel van tachtig procent cement en twintig procent asbest. Hierdoor is het heel geschikt als drinkwaterleiding. Het is een slijt- en trekvast materiaal dat bestand is tegen onder andere hitte, zuren en olie en het laat geen stoffen door. Aan de binnenkant van een leiding zit ook een beschermlaag van calcium, ijzer en mangaan, welke laag ontstaat doordat drinkwater door de leiding stroomt.
Zogenoemde ac-leidingen (asbestcementleidingen) leveren geen gevaar op voor de volksgezondheid, zolang ze rustig onder de grond liggen.
Werknemers die dergelijke buizen moeten uitgraven en vervangen door andere leidingen, moeten – dit is wereldwijd gebruik - wel persoonlijke beschermingsmiddelen dragen, zoals een wegwerpoverall, handschoenen, laarzen en adembescherming. De uitgegraven oude leidingdelen behoren luchtdicht in kunststofafvalzakken met asbeststickers verpakt te worden en in een specifieke ac-container gedeponeerd worden.
Minim gezondheidsrisico blootstelling aan asbestcement
Uit onderzoeken uit 1994 en 2003 van het Nederlandse TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek) in Delft is gebleken dat de blootstelling aan asbest bij het aanboren en repareren en het uitnemen van asbestcementbuizen duidelijk onder de wettelijke grenswaarde blijft. Zelfs bij verspanende bewerkingen, uitgevoerd volgens het 'Werkplan voor het verwijderen en afvoeren van asbestcementbuizen' en de 'Werkwijzer voor het repareren en aanboren van asbestcementbuizen', werden geen asbestvezels in de zogenoemde ademzone aangetroffen.
TNO Bouw en ondergrond concludeerde in een in mei 2009 uitgebracht rapport feitelijk hetzelfde: ‘Noch tijdens het onder worst case condities uitnemen van inwendig aangetaste asbestcementwaterleidingbuizen, noch op de stortplaats voor asbestcementafval zijn meetbare concentraties asbest in de lucht aangetroffen.’
Desondanks geldt in Nederland de verplichting tot het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen bij verspanende bewerkingen, omdat de doelstelling gericht blijft op een maximale bescherming van de werknemers tegen het risico van blootstelling aan asbest.
Dit ondanks het feit dat bij de metingen geen asbestdeeltjes in de ademzone zijn
aangetroffen.Zwijgzaam uit schaamte?
Ondanks herhaald verzoek bleken de heer A. Linger, onderdirecteur Operaties bij de SWM, en de heer Steven Codrington, waarnemend hoofd van de afdeling Vuilophaal en Verwerking binnen het ministerie van Openbare Werken (OW), niet bereikbaar voor commentaar. Dat zou erop kunnen duiden dat zij liever niet bekend willen maken wat de overheid doet met oude opgegraven asbesthoudende waterleidingbuizen en dat is een kwalijke zaak die politieke aandacht zou verdienen.
_______________________________________________________________________________
Onderstaand een berichtje uit de Nederlandse krant Leidsch Dagblad van 16 maart 2012 over het uitgraven van een oude waterleidingbuis. De foto laat zien dat de arbeiders beschermingsmiddelen dragen in verband met de aanwezigheid van asbest in de buis. De risico's voor de volksgezondheid bij het verwijderen van oude asbestwaterleidingen is in Nederland niet anders dan in Suriname.......
