Kan de sleutel tot het beëindigen van nieuwsuitval in geïsoleerde gebieden van Colombia vanuit een zeecontainer komen? De in Bogotá gevestigde Fundación para la Libertad de Prensa (FLIP) denkt van wel. In een experiment om gemeenschapsactivisten te veranderen in verslaggevers in regio's waar lokale nieuwsuitzendingen ontbreken, heeft FLIP een zeecontainer omgebouwd tot een zwervend journalistiek klaslokaal.
Het grootste deel van het afgelopen jaar is de container per vrachtwagen van stad naar stad verplaatst in de Andes en langs de stomende Pacifische kust. Zodra de container is opgezet, komen journalistiekinstructeurs samen met studenten die de basis van het vak leren, hoewel de lessen voor coronavirusuitbraken tijdelijk online zijn verhuisd.
Het idee voor de workshop-on-wheels is voortgekomen uit een FLIP-rapport uit 2019 waarin lokale 'nieuwswoestijnen' worden beschreven in 666 van de 1.109 gemeenten van Colombia. In deze gebieden, waar ongeveer 10 miljoen Colombianen wonen - een vijfde van de bevolking van het land - vond het FLIP geen kranten, websites of tv- en radiozenders met lokaal nieuws, voornamelijk als gevolg van een langdurige guerrillaoorlog, bedreigingen tegen journalisten van drugsbendes en de hoge productiekosten van lokale inhoud. Zelfs in geïsoleerde steden waar berichtgeving is, ontdekte het FLIP-rapport, dat veel ervan afkomstig is van radiostations die worden beheerd door het Colombiaanse leger in plaats van van onafhankelijke verslaggevers.
'We moesten een manier bedenken om de stilte te doorbreken', vertelde Jonathan Bock Ruíz, assistent-directeur van FLIP, aan het CPJ, Committee to Protect Journalists. Bij het bereiken van deze regio's overwoog FLIP journalistieke seminars te houden in hotelconferentieruimtes of andere locaties in elke stad. Maar, met de container wil FLIP een meer intieme omgeving en kameraadschap creëren onder de studenten. Het project werd gefinancierd door de Verenigde Naties, met kleinere bedragen van Open Society Foundations en USAID. De container kan vrijwel overal worden opgesteld. De metalen wanden klappen omhoog om luifels te vormen om mensen te beschermen tegen de zon en regen. Binnenin is een whiteboard, audiovisuele apparatuur, ventilatoren, een koffiezetapparaat, draagbare tafels en plastic stoelen.
Tijdens een bezoek van het CPJ aan Tumaco die maand stond de container op een open plek tussen een regeringskantoor dat hulp biedt aan oorlogsslachtoffers en een cementbasketbalveld met gebogen randen en gebroken borden. Ondanks de sombere omgeving en regen tijdens een van de maart-sessies, hebben ongeveer twee dozijn Tumaco-bewoners zich in de container geperst. Onder de deelnemers was één radioverslaggever, maar de rest waren gemeenschapsleiders, sommigen met kinderen op sleeptouw. Bij gebrek aan laptops maakten ze aantekeningen met pennen en papier terwijl Arteta alles behandelde, van de basis van het schrijven van nieuws tot tips over het detecteren van vals nieuws, een veel voorkomend probleem in Colombia. 'Dit is een manier voor mij om te leren communiceren en mezelf uit te drukken', zei een studente, Silvia Ordoñez, die een milieugroep leidt die de nabijgelegen mangroven van de Pacifische kust probeert te beschermen.
 |
| Leiders van de gemeenschap in Tumaco, Colombia, komen samen voor een journalistieke les op 6 maart 2020 in een zeecontainer die in een klaslokaal is veranderd. (FLIP / Gabriel Linares) |
Zelfs nadat de studenten de cursus hebben voltooid en de container naar de volgende stad is verhuisd, blijven FLIP-medewerkers in Bogotá in contact met de pas afgestudeerden en helpen ze hun verhalen te selecteren en te bewerken. In een tijd waarin grote nieuwsorganisaties in Colombia het moeilijk hebben, zijn de verwachtingen van FLIP bescheiden. In plaats van kranten op te richten of radiostations te openen, nemen cursusdeelnemers hun nieuw aangeleerde vaardigheden voor het grootste deel mee naar social media.
De eerste FLIP-seminars werden vorig jaar gehouden in steden in de westelijke staat Tolima, een bergachtig gebied waar in 1964 de marxistische guerrillagroepering, de FARC, werd opgericht. Hoewel de FARC in 2016 ontwapend is, zegt FLIP gedeeltelijk dank te zeggen, na zoveel jaren van geweld zijn 20 van de 47 gemeenten van de staat in een lokaal informatievacuüm beland. Tot voor kort kwam in het gehucht Puerto Saldaña, in Tolima, de enige lokale informatie van een man die door de straten liep en aankondigingen deed via een megafoon, vertelde FLIP-assistent-directeur Bock aan heet CPJ.
Nu verzamelen afgestudeerden van het FLIP-programma zich en posten nieuws op een Facebook-pagina. Om mensen zonder internet te bereiken, printen ze hun verhalen uit en plakken ze hun verhalen op een prikbord op het dorpsplein op marktdagen waarop Puerto Saldaña vol zit met boeren.Na de FLIP-seminars in de stad Cajamarca begon een groep van vier vrouwelijke afgestudeerden, variërend in leeftijd van 20 tot 65 jaar, lokaal nieuws te verspreiden met een focus op vrouwenkwesties via video's op YouTube.
Een andere student, de 12-jarige Harrison Vargas, creëerde een YouTube-kanaal waarin hij biologische landbouw promoot. 'Hij is als een Colombiaanse Greta Thunberg', vertelde Bock aan het CPJ, verwijzend naar de milieuactiviste uit Zweden. 'Hij wil de YouTube'er zijn die het platteland redt.'
Sinds half maart, toen de Colombiaanse regering een llockdown aankondigde om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen, is de container teruggekeerd naar Bogotá en houdt FLIP haar journalistieke seminars online. Maar, het concept van de container-klas is om potentiële journalisten bij elkaar te brengen en een gevoel van solidariteit te creëren. Daarom zweert Bock, dat zodra de blokkering van Colombia eindigt, 'we weer de weg op gaan'.
(Suriname Mirror/Committee to Protect Journalists/YouTube)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten