Groep inheemse vrouwen uit Bolivia en Peru ruimt afval op aan oevers Titicaca-meer

(Bron foto's: AFP)

Lokale bewoners en toeristen laten elk jaar tonnen afval aan het meer achter

'Afvalwater stroomt in het meer, het is een probleem dat ernstige vervuiling veroorzaakt'


Een groep inheemse vrouwen uit Bolivia en Peru, gesteund door een non-gouvernementele organisatie, ruimt afval op langs de oevers van het Titicaca-meer in een poging de schadelijke effecten van vervuiling op de inheemse fauna en flora te reduceren.

Onder een felle zon op de dorre oevers van het Titicacameer, hoog in het Andesgebergte, werkt een dozijn inheemse vrouwen onvermoeibaar om blikjes, flessen en plastic zakken te verzamelen. De vrouwen met hun lange zwarte vlechten, traditionele rode klokvormige rokken, dikke wollen jassen en vilten bolhoedjes hopen een voorbeeld te zijn voor andere lokale bewoners en toeristen die elk jaar tonnen afval aan het meer achterlaten.

Maar, hun inspanningen kunnen oplopen tot niets meer dan window dressing; afvalwater uit de omliggende regio vervuilt het meer, waar veel lokale mensen op vertrouwen om te vissen om de kost te verdienen.

Met 8.500 km2 is Titicaca, dat zich uitstrekt over de grens tussen Bolivia en Peru, zo groot als het Franse eiland Corsica.

En op een hoogte van meer dan 3.800 meter, is het 's werelds hoogste hoeveelheid zoet water dat bevaarbaar is voor grote schepen. De plaatselijke Aymara-bevolking noemythet een 'heilig meer', volgens de overlevering zijn uit deze wateren Manco Capac, zoon van de zonnegod, en zijn vrouw Mama Ocllo ontstaan, die toen de oude stad Cusco, de hoofdstad van het Inca-rijk, heeft gesticht.

Op het strand van Santiago de Huata, een stad aan de Boliviaanse oever van het meer, gebruiken de vrouwen latexhandschoenen om stukjes afval één voor één op te rapen en ze in enorme biologisch afbreekbare tassen te stoppen. Zulke opruimdagen worden één of twee keer per jaar georganiseerd om het bewustzijn van de verwoestende vervuiling te vergroten.

In het droge seizoen, wanneer het waterpeil laag is, is de omvang van de ramp des te duidelijker. 'We vinden plastic, papier, flessen en alle soorten afval, zelfs gebruikte luiers', zegt Helena Condori, een handelaarster in het Peruaanse dorp Juliaca aan de overkant van het meer. 'Het doet me pijn dat we opschonen wat anderen weggooien.' Maar, ze is vol enthousiasme ondanks de immense taak, omdat 'het ons het gevoel geeft dat Peru en Bolivia meer dan ooit verenigd zijn'.

De vrouwen hebben het strand van Puerto P

Maar, milieudeskundigen en lokale ambtenaren wijzen op een groter probleem: het afvalwater stroomt nu in het meer. Nog geen dertig jaar geleden konden mensen nog steeds het meerwater drinken, maar niet meer. Het is 'een probleem dat ernstige vervuiling veroorzaakt', zegt Fanny Zeballos, milieutechnicus van de niet-gouvernementele organisatie Agua Sustentable (Duurzaam Water). De organisatie steunt het opruimingsinitiatief, hoewel Zeballos erkent, dat het 'niet genoeg zal zijn'.

Boliviaans gemeenteraadslid Reina Silva, die ook deelneemt aan de opruimdag, zegt dat de gevolgen van de vervuiling maar al te duidelijk zijn . 'Onze dieren voeden zich met totora (planten) en ze sterven aan diarree, onze koeien en schapen drinken water en sterven.' Daardoor weten we dat het vervuild is', zei ze. 'Ik voel me slecht, ik voel dat ik ook dood ga.'

Agua Sustentable stelt het team van lokale vrouwen samen en levert de apparatuur om het niveau van vervuiling in het meer te meten.

Deze keer hebben ze ongeveer 100 kilo afval verzameld. Juan Jose Ocola, hoofd van de bilaterale autoriteit van het meer van Titicaca die door beide landen wordt geëxploiteerd, zegt dat de vervuiling zich concentreert op sommige oevers, maar heeft geen invloed op het hele meer.

'Het Titicacameer is blootgesteld aan een ernstig vervuilingsprobleem, omdat het de bak is voor alle verontreinigende stoffen die worden geproduceerd in de omgeving', zegt hij. De besmetting komt voornamelijk uit drie stedelijke centra, waar ongeveer 1,6 miljoen mensen wonen: Puno en Juliaca aan de Peruaanse kant, en El Alto, naast de hoofdstad La Paz, in Bolivia.

Ocola zei, dat hoewel de lokale vrouwen 'grote' inspanningen leveren, twee dingen hard nodig zijn: de bouw van waterzuiveringsinstallaties en nieuwe vuilstortplaatsen. Peru heeft al de bouw van 10 waterzuiveringsinstallaties aangekondigd, voor een bedrag van $ 400 miljoen, terwijl Bolivia $ 80 miljoen heeft gereserveerd voor een soortgelijk project in El Alto.

(Suriname Mirror/TRT World/AFP)