Meer dan 800 bedrijven sponsorden paramilitaire groepen in Colombia

Sommige zakenlieden werden de meest bloeddorstige commandanten van paramilitaire koepelorganisatie AUC

Colombiaanse denktank Dejusticia wil dat Waarheidscommissie rol bedrijven in gewapend conflict meeneemt in eindrapport


Meer dan 800 bedrijven sponsorden paramilitaire groepen die tienduizenden mensenrechtenschendingen hebben begaan in Colombia, in de meeste gevallen zonder gevolg, volgens een recent rapport. 

Het rapport (zie hierna) werd gepubliceerd door de Colombiaanse denktank Dejusticia, Oxford University en andere onderzoekers na een twee jaar durend onderzoek naar de uitgebreide banden tussen bedrijven en paramilitaire groepen in Colombia.

Volgens de onderzoekers werden 'in totaal 439 gevallen van zakelijke medeplichtigheid genoemd in 35 ... vonnissen uitgesproken door Colombiaanse rechtbanken tot 2015'. Deze zaken zouden 17 bedrijfsverenigingen, 862 bedrijven en 347 zakenlieden impliceren. Slechts 31% van de zaken waren doorgestuurd naar het parket van de procureur-generaal, dat strafrechtelijk onderzoek startte in slechts 14 gevallen. Het rapport zei, dat 82% van de gevallen als indirecte medeplichtigheid werd beschouwd.

Dit betekende financiering van paramilitairen of het helpen pijlen te richten op sociale- en vakbondsleiders die hun werkgevers in de weg stonden. In de andere gevallen voerden de bedrijven en zakenlieden dreigementen, moorden of verplaatsingen uit.

Paramilitaire groepen in Colombia ontstonden in de jaren tachtig om de zakelijke belangen van drugshandelaren, legale bedrijven en politici te beschermen tegen linkse guerrilla-aanvallen. Deze groepen legden echter een terreurbewind op door tienduizenden burgers te vermoorden en te laten verdwijnen, wat de Verenigde Staten ertoe aanzette om de paramilitaire koepelorganisatie AUC (Autodefensas Unidas de Colombia) in 2002 tot een buitenlandse terroristische organisatie te verklaren.

Tegen die tijd, zo stelt het rapport, was een 'para-economie' gecreëerd waarin terrorisme een instrument werd. Afgezien van het beschermen van bedrijven tegen guerrilla-aanvallen, werden paramilitairen gebruikt om vakbondsleden te bedreigen en te doden. Sommige zakenlieden werden zelfs enkele van de meest bloeddorstige commandanten van de AUC, aldus het rapport. 'Bijvoorbeeld, 'Raul Hasbun', een bananenboer en zakenman, werd het hoofd van het Alex Hurtado-front van het 'Bananen Blok'. Ook stond de Bloque Norte onder bevel van de veehouder Rodrigo Tobar Pupo, alias 'Jorge 40', aldus het rapport.

De bananensector is al lang betrokken bij de para-economie. Het Amerikaanse Chiquita Brands, bijvoorbeeld, werd in 2007 schuldig bevonden aan de financiering van paramilitairen van 1997 tot 2004.

Chiquita en andere bedrijven hebben betoogd, dat ze werden afgeperst, maar in het rapport wordt vastgesteld, dat slechts 10% van de gevallen afpersing betrof. De andere bijdragen waren naar verluidt vrijwillig. Multinationals werden echter slechts genoemd in 2% van de gevallen die door de onderzoekers werden gevonden. Het rapport voegt hieraan toe, dat de sectoren waar de relatie het duidelijkst was landbouw (38%), handel (24%) en olie en mijnbouw (10%) zijn

Het rapport van Dejusticia dringt er bij de Waarheidscommissie op aan, die naar verwachting de oorlogsmisdaden zou ophelderen die gepleegd tijdens het gewapende conflict in Colombia, om de medeplichtigheid van bedrijven in zijn studies op te nemen. Het eindrapport van de commissie moet een hoofdstuk bevatten over de rol van medeplichtige bedrijven in het gewapende conflict, aldus het rapport.

De waarheid zou een helpende hand kunnen bieden bij het sluiten van dit hoofdstuk van Colombia's conflict en het voorkomen van straffeloosheid in de toekomst, aldus Dejusticia.

(Suriname Mirror/Colombia Reports/Scribd Suriname Mirror)