Braziliaanse inheemse leider Raoni Metuktire op rondreis door Europa - Raoni spreekt deelnemers klimaatmars in België toe

(Bron foto: AFP)

De Morgen: Portret van een charismatische strijder 

Raoni probeert nu een miljoen euro in te zamelen voor de bescherming van het Xingu-reservaat


De bekende Braziliaanse inheemse leider Raoni Metuktire is op rondreis door Europa en doet vrijdag 17 mei 2019 ook België aan tijdens de klimaatmars. Raoni is meteen te herkennen op foto’s aan zijn in het oog springende lipschotel, maar wie is eigenlijk die charismatische milieuactivist uit Brazilië die ons al tientallen jaren waarschuwt voor de ontbossing van het Amazoneregenwoud, de groene long van onze planeet? 

Raoni Metuktire werd ergens rond 1930 geboren in het dorp Krajmopyjakare - nu Kapôt - in de Braziliaanse staat Mato Grosso, in het hart van het Amazone regenwoud. Hij was opperhoofd van het Kayapo-volk, een nomadenstam die leeft in een beschermd indianenreservaat. Raoni is herkenbaar aan zijn traditionele klederdracht, met imposante hoofdtooi, en aan zijn opvallende labret, de geverfde houten schijf die Raoni als strijder vanaf zijn vijftiende onder zijn onderlip begon te dragen. Volgens het ritueel van de stam wordt enkele dagen na de geboorte bij jongetjes de lip al doorboord als voorbereiding op het aanbrengen van de lipschotel. Het is een symbool dat aanduidt dat de drager ervan klaar is om te sterven voor zijn land.

#France #Brésil - Le chef indigène Raoni Metuktire a entamé, lundi, à Paris, une tournée européenne pour attirer l'attention sur la destruction de l’ #Amazoniehttps://t.co/sbYtiszdtH via @FRANCE24

— Eric Gernez (@eric_gernez) May 15, 2019

Internationaal staat het voormalige stamhoofd bekend om zijn niet-aflatende strijd voor het behoud van het Amazone regenwoud, een gevecht dat hij al decennialang voert en dat hem al bij heel wat prominenten der aarde bracht.

In 1954 kwamen Raoni en zijn volk voor het eerst in aanraking met mensen uit het Westen. Eind jaren '50 had Raoni voor het eerst een ontmoeting met een Braziliaanse president. In 1964 ontmoette hij ook de voormalige Belgische koning Leopold III, toen op expeditie in de regio.

🇧🇷 💬 "Il nous compare à des animaux mais pour qui se prend-il ? Le président #Bolsonaro doit comprendre que si le Blanc continue à détruire l'Amazonie, nous mourrons tous..."
L'appel du chef Raoni Metuktire ⤵ pic.twitter.com/NZ41nBeKb9

— Le 20Heures France2 (@20hFrance2) May 14, 2019

In 1978 werd de documentaire ‘Raoni’ van de Belgische regisseur Jean-Pierre Dutilleux genomineerd voor een Oscar. Hollywoodlegende Marlon Brando, dan op het toppunt van zijn roem, is te zien in de openingsscène van de Engelstalige versie. Raoni zelf werd meteen gebombardeerd tot de beroemdste inheemse indiaan van het continent. Hij besefte wat de camera voor hem en zijn strijd voor het behoud van zijn geliefde Amazoneregenwoud kon betekenen.

Raoni verliet Brazilië voor het eerst in 1989. Samen met Sting riep hij de hulp in van de rest van de wereld. Hun boodschap: ontbossing van het Amazonewoud zou niet enkel de indianenstammen treffen, maar de toekomst van de hele wereld op het spel zetten.

Vier jaar later werd het resultaat van al de fondswervingen zichtbaar: in de staten Mato Grosso en Para werd in 1993 het grootste tropische regenwoudreservaat ter wereld, met een oppervlakte van zo’n 180.000 km², opgericht.

In 2000 reisde Raoni na elf jaar opnieuw naar Frankrijk. Hij verkreeg de steun van toenmalig president Jacques Chirac voor het oprichten van een nieuw reservaat in het hart van het Amazoneregenwoud op Braziliaans grondgebied. Door de terreuraanslagen van 9/11 werd het hele project echter on hold gezet. In 2009 riep Raoni nog eens Franse hulp in. De gebieden die hij wilde beschermen werden bedreigd door een project voor een gigantisch dammencomplex in Belo Monte. Bij Chiracs opvolger, Nicolas Sarkozy, ving hij echter bot, en de bouwvergunning voor de stuwdam werd toch toegekend. De dam is momenteel in aanbouw, al is het internationale protest ertegen nog altijd niet gaan liggen.

A luta dos povos indígenas e pela #Amazônia é global! 🌐👊🏾 Liderança histórica e internacional do povo Kayapó, Raoni Metuktire tem encontros marcados com o presidente francês Emmanuel Macron e com o Papa Francisco, no Vaticano. https://t.co/tCAvlhR6cW

— ISA (@socioambiental) May 15, 2019

Met een nieuwe campagne in Europa probeert Raoni nu een miljoen euro in te zamelen voor de bescherming van het Xingu-reservaat, de thuisbasis van verschillende inheemse gemeenschappen, bedreigd door bosbouw en de agrovoedingsindustrie.

Hij zal met drie andere inheemse leiders uit de Xingu-regio naar Europa reizen. Na een bijeenkomst met de Franse president Emmanuel Macron komt het gezelschap naar België. Vrijdag zal Raoni bij de start van de klimaatmars de menigte aan Brussel-Centraal toespreken.

(Suriname Mirror/De Morgen/YouTube/Twitter)