Voorzitter PRO Sewcharan: 'Mensenrechten zijn geschonden met wijzigen wetten kiesstelsel'

'Samenbundeling van politieke partijen onmogelijk maken, is in strijd met uw mensenrecht' 

'Ingrijpen in kiesstelsel door financiële verplichtingen op te leggen aan politieke partijen is in strijd met uw mensenrecht'


Gerold Sewcharan, voorzitter van de Partij voor Recht & Ontwikkeling (PRO), stelt dat met het wijzigen van de wetten over het kiesrecht, mensenrechten zijn geschonden. Er kan een klacht worden ingediend bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens. Lokaal zijn er ook juridische mogelijkheden die een rechter in staat zal stellen om de wet 'buiten toepassing' te verklaren, geeft Sewcharan aan. 

Sewcharan, en voorzitters Saif Basier van Lijst Basier, Angelic del Castilho van DA’91 en Maisha Neus van Strei!, waren gisteravond inleiders op de discussieavond van de Kenniskring met thema 'Hoe verder na de wijziging van de Kieswet???', zo bericht Starnieuws vandaag, woensdag 3 april 2019.

De Kiesregeling en het Decreet Politieke Organisaties zijn vorige week gewijzigd. Dit houdt onder andere in dat politieke partijen, vóór de verkiezingen, geen combinaties mogen vormen. En om mee te doen moet er een waarborgsom betaald worden. Dit bedrag kan afhankelijk van het aantal kiesgerechtigden, oplopen tot Srd 100.000. Er moet Srd 25 betaald worden voor 1% van de kiesgerechtigden in het land.

Hoewel niet duidelijk geworden is hoe PRO gaat reageren op de wijzigingen, heeft de partijvoorzitter een juridische uiteenzetting gegeven over de stappen die ondernomen kunnen worden. Groepen moeten aantonen dat er een 'strijdigheid' is tussen de gewijzigde wetten en andere bepalingen. Een andere mogelijkheid is om de wet te laten toetsen door het Constitutioneel Hof. Maar, dat bestaat nog steeds niet. Een derde mogelijkheid is de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten adviseert Sewcharan, die ook advocaat is.

'De regering en De Nationale Assemblee mogen het recht om te kiezen en om gekozen te worden, uitsluitend reguleren op grond van leeftijd, nationaliteit, woonplaats, taal, onderwijs, burgerrechtelijk en geestelijk vermogen of veroordeling vanwege een strafbaar feit', vertaalt Sewcharan lid 2 van Artikel 23 uit het Mensenrechtenverdrag. 'Ingrijpen in het kiesstelsel door financiële verplichtingen op te leggen aan politieke partijen is in strijd met uw mensenrecht. Het wijzigen van het kiesstelsel van Suriname om samenbundeling van politieke partijen onmogelijk te maken, is in strijd met uw mensenrecht, in strijd met Artikel 23 van het Amerikaans Verdrag van de Rechten van de Mens.'

'Elke burger of politieke partij kan een klacht deponeren bij de Inter-Amerikaanse Commissie van de Rechten van de Mens', zei Sewcharan. Hij garandeert dat de klachten in behandeling zullen worden genomen.

'Artikel 106 van onze Grondwet geeft de mogelijkheid om naar de Kantonrechter te gaan als er sprake is van een strijdigheid tussen een wettelijke en een verdragsbepaling. Dat kan alleen wanneer die verdragsbepaling rechtstreeks doorwerkt in de nationale rechtsorde van Suriname. Daarom is het zaak, dat degenen die deze bepalingen willen laten toetsen door de Kantonrechter, onderzoek doen naar de vraag of die verdragsbepaling artikel 23 lid 1 van het Verdrag, rechtstreeks doorwerking heeft in de rechtsorde van Suriname. Is dat zo, dan kan ik u nu al zeggen dat de rechter van Suriname die wettelijke bepaling, omdat die in strijd is met de verdragsbepaling in dit concrete geval, buiten toepassing zal moeten verklaren.' 

Hieronder de integrale tekst van de inleiding van Angelic del Castilho, voorzitster van DA’91:

'Dames en heren,

DA’91 is sinds haar oprichting - toen als Alternatief Forum en deel van DA91 en later als DA’91 in DNA vertegenwoordigd geweest! Ze heeft een ervaring in DNA opgebouwd van ruim 24 jaren.
DA’91 stelt vast dat zij de enige politieke partij is die consequent en consistent is geweest in haar standpunt aangaande het verbod op pre-electorale combinaties en zich altijd onomwonden heeft uitgesproken tegen dit verbod. Ook tijdens de participatie in de consultatie ronde met de commissie olv ex-president Jules Wijdenbosch. Overigens heeft DA’91 ook andere principiële standpunten kenbaar gemaakt die niet zijn opgenomen in het finaal verslag.

- Onze overweging die ten grondslag liggen aan ons standpunt met betrekking tot pre-electorale combinaties:
DA’91 ervaart het verbod tot combinatievorming als ondemocratisch, omdat de mogelijkheid van combinaties vóór de verkiezing politieke eenheid zeer bevorderd. In feite is combinatie vorming al een halve formatie,waarbij de kiezer o.b.v. het gepresenteerde verkiezingsprogramma van zo een combinatie waarin de beginselen,en ideologie van de deelnemende politieke partijen in verwerkt zijn een keuze kan maken. De kiezer weet dan van te voren voor wat voor soort regering ze kiezen.
Daarenboven bevordert het te komen tot een harmonische samenleving door de politieke belangen van verschillende groepen met verschillende religieuze, etnische, culturele en maatschappelijke oriëntatie, voor een gezamenlijk belang te bundelen. De consequenties van de aanname van de recente wetten zouden op termijn kunnen leiden tot de bevordering van dictatuur mn door creatie van een 1-partij stelsel zoals enige dagen geleden werd verwoord als het voornemen , de wens, door een NDP DNA-lid. 

Voorts is ons standpunt ook steeds geweest dat wijzigingen in het huidig kiesstelsel pas de verkiezing na de eerstvolgende van kracht mogen zijn. Dit is van belang om alle schijn dat politiek opportunisme ten grondslag ligt aan de doorvoering van wijzigingen uit de wereld te helpen. Ook dit past in de ideologische benadering van DA’91 n.l. dat Democracy is a way of life.

Heel belangrijk is ook ons standpunt dat teneinde het besluit te ontdoen van de enge belangen behartiging van zij die nu in DNA een zetel hebben wij, DA’91 voorts van mening zijn dat elke wijziging van de kieswet waarbij een 2/3 meerderheid zoals vervat in de GW artikel 60 vereist is, eerst d.m.v. een referendum aan het Surinaamse volk voorgelegd dient te worden voor goedkeuring of afkeuring.

De aangehaalde reden dat afsplitsingen binnen de DNA het gevolg zijn en/of samenhangen met pre-electorale combinaties is een zeer gezocht argument. Dit gedrag heeft in de meeste gevallen te maken met de integriteit van de gekozene zelf en in het tweede geval maakt het idealisme steeds meer plaats voor het materialisme.

DA’91 stelt vast dat versplintering en afsplitsing een doorn in het oog is van veel burgers, en ziet de oplossing daarvan, heel anders dan de intentie van het huidig inzicht om dit bij wetswijziging te doen, althans te bemoeilijken. Je kunt namelijk geen structurele oplossing vinden, zoals het vervallen verklaren van afgesplitste kiezersmandaten.

Incidentele wijzigingen van o.a. Ons kiesstelsel zijn uit en den boze en zal de verdeeldheid en ontevredenheid in de samenleving nog meer vergroten.

Een integrale en fundamentele wijziging, verbetering van onze staats-bestuurlijk bestel is meer dan noodzakelijk en zeer dringend gewenst. Het houden van een referendum om dit door de totale bevolking te doen goedkeuren zal rechtvaardig, redelijk en billijk zijn.

Opvallend is dat hoewel in de memorie van toelichting van beide wetswijzigingen wordt verwezen naar brede politieke en maatschappelijke wens om deze wijzigingen door te voeren dit niet terug gezien wordt in het stemgedrag aangezien alleen de NDP in totaliteit ondersteund door nog 3 DNA leden deze wet hebben goedgekeurd.

Ook in dit geval vindt DA’91 dat de oppositie een standpunt moest innemen en een stem uitbrengen.
Want wat wij niet moeten vergeten is dat in de verkiezingen van mei 2015 van de 356.223 kiezers, 259.030 hun stem hebben uitgebracht, waarvan 117.751 op de NDP. 141.279 kiezers hebben hun stem NIET op de NDP uitgebracht. En nog misbruikt deze partij de parlementaire meerderheid voor het doordrukken van de recente wijzigingen.

Ons uitgangspunt is ten alle tijde de noodzaak voor een rechtvaardig stelsel en dit mede gevoed door onze liberale ideologie.

Hoe Verder:
Vernieuwing en verandering is een dringende noodzaak om het systeem evenrediger en eerlijker te maken! Ik hoef u niet uit te leggen hoeveel een zetel kost. DA’91 is een belangrijke drager van deze vernieuwing en verbetering. Vanuit dit verheven doel kijken wij niet alleen op kort termijn maar ook op langere termijn

Hoe verder naar 2020:
Als politieke entiteit op dit moment na aanname van de wetten stellen wij vast dat wij aan de komende verkiezingen zullen meedoen. Wij hebben nog steeds alle vrijheid, zoals wij die altijd hebben gehad, om dat alleen te doen.

Wij stellen tegelijkertijd vast dat er vele wegen zijn die naar Kwamalasamutu leiden (ondanks daar naar zeggen een ‘inreisverbod’ van kracht zou zijn) omdat o.a. de mogelijkheid van lijstverbinding en ook de mogelijkheid voor stembusafspraken overeind staan.
En daarnaast is er de mogelijkheid om stemadvies uit te brengen voor die gebieden waar wij eventueel niet meedoen.

Naast de net genoemde mogelijkheden die wij als politieke partij verder hebben, is er nog een optie.
Daar DA’91 haar ego en haar 28 jaar ervaring in politiek , parlement en pre-electorale samenwerkingen haar niet weerhoudt en ook niet te groot doet wanen om in het groter belang van Suriname, andere partijen in ons op te nemen en op gelijkwaardige basis de verkiezingen in te gaan. DA’91 toont zich hierbij zeer flexibel zolang de gezamenlijke uitgangspunten in lijn zijn met onze basisbeginselen en principes.

Want het belang van Suriname is groter dan het individuele belang van de partij. Want wat in het geding is, is niet slechts het voortbestaan van onze partij, maar het voortzetten en verdiepen van onze democratische samenleving zoals wij die kennen en wensen. 

DA’91 zal na de verkiezingen van 2020 in de DNA deze wet die te maken heeft met het verbod op pre-electorale combinaties terugdraaien.

Zoals eerder gezegd zal DA’91 op basis van haar eigen politieke strategieën in welke vorm dat ook mag zijn als partij deelnemen aan de algemene, vrije en geheime verkiezingen van 2020.
In elk geval mag de kiezer verwachten dat wij, DA’91, met een eerlijke, goede en innovatieve campagne de verkiezing zullen ingaan!'