Hoogleraar bevestigt oppervlakkige wijze van berichtgeving in Suriname: incidenten-journalistiek

Journalisten kunnen of willen niet graven en kritische vragen stellen

Alleen Starnieuws (SVJ) besteedt uitgebreid aandacht aan bevindingen Jack Menke

17-02-2015 Door: Paul Kraaijer

Paramaribo – Hoogleraar Jack Menke heeft afgelopen week tijdens een masterclass 'Verkiezingen Suriname' op kritische wijze uitgehaald naar het lokale journaille aan de hand van het mede door hem geschreven onderzoeksrapport ‘Inhoudsanalyse verkiezingen van 2010 in Suriname: een kwantitatieve analyse van de berichtgeving over de politieke organisaties in vier dagbladen’.

Menke en zijn collega Rachida Norden hebben de berichtgeving in het Dagblad Suriname, de Ware Tijd, De West en de Times of Suriname (de vier kranten in Suriname) in de periode 1 april tot en met 25 mei 2010, geanalyseerd op de toon van de geschreven tekst. In totaal werden 1.445 berichten gepubliceerd in het kader van de mei-2010 verkiezingen.

'Niet in de diepte'

Menke is van oordeel, dat journalisten zich meer inhoudelijk moeten richten op de inhoud van programma's van politieke partijen die deelnemen aan de verkiezingen van 25 mei, dan berichten over populaire onderwerpen. Het lokaal journaille gaat volgens de hoogleraar niet inhoudelijk in op wat partijen zullen doen bij eventuele regeermacht. 'Het ontbreekt helemaal, men legt te weinig aandacht op issues en of gaat niet in de diepte. Het gros van de journalisten doet gewoon mee met het politieke spelletje en als samenleving komen wij niet verder.'

Het gevolg volgens Menke is, dat niet alleen DOE-parlementariër Carl Breedveld, maar ook gewone burgers zijn van die ‘vervuiling’ via mediaberichten. Hij vindt dat journalisten en zeker ook de eigenaar van een mediabedrijf en redacteur verder moeten kijken dan berichten over het populaire ding van elke dag. 'Dat mag, maar de man op straat praat al daarover.'

Volgens Menke heeft alles te maken met het beleid van een medium. 'Elke professionele groep moet voor zichzelf nagaan hoe zij kennis en informatie wil verspreiden om steeds een stapje hoger te komen.'

Incidenten-journalistiek

Menke slaat spijker op z'n kop. Maar, in algemene zin is in Suriname geen sprake van diepgravende journalistiek. Het hangt van oppervlakkigheid aan elkaar. Iemand wordt door een journalist geïnterviewd, de journalist laat de geïnterviewde maar praten en praten en stelt geen enkele kritische vraag. Suriname kent geen kwalitatief goede journalistiek en helemaal geen goede journalisten. Sommigen kunnen nauwelijks fatsoenlijk een volzin Nederlands schrijven. Een zogenoemde 'follow-up' van een artikel blijkt ook te moeilijk te zijn. Een 'follow-up'-artikel bestaat niet in de Surinaamse journalistiek. Het lokaal journaille beoefent incidenten-journalistiek en huppelt van het ene incident naar het andere.

Het DOE-parlementslid Carl Breeveld blijkt het ook volledig eens te zijn met de analyse van Jack Menke:

Meer issue gericht media beleid, is ook waar DOE voor staat. Correcte analyse van prof. dr. Jack Menke! http://t.co/bxUZS1JqFm
— Carl Breeveld (@carlbreeveld) February 16, 2015

Kranten en dus ook journalisten zijn allemaal politiek gekleurd

Menke is ook tot de conclusie gekomen, dat iedere krant zijn eigen politieke kleur heeft. 'Bewust of onbewust, de redactie, het management en journalisten hebben hun eigen voorkeur en antipathieën voor politieke organisaties en politici.' Het is de hoogleraar opgevallen dat er kranten zijn die met hun toonzetting soms zo scherp en extreem zijn in artikelen, dat die het imago de kranten geen goed doen.

Wat dit jaar opvalt is, dat er bijvoorbeeld een krant is die bepaalde politici en ook oud-politici opmerkelijk veel ruimte biedt om te reageren op actuele issues of om zelf een issue aan te zwengelen. Zo weet het Dagblad Suriname bijvoorbeeld altijd het NDP-Assembleelid Rashied Doekhie en zijn VHP-collega Shailendre Girjasing voor smeuïge uitspraken te vinden. Kranten lijken de meest geschikte locatie te zijn geworden voor politici om met vuil te smijten in de richting van collega's, waarna die collega's weer van kranten de gelegenheid krijgen om met vuil terug te kunnen smijten. Platvloers, ranzig en het heeft niets met journalistiek te maken. Veelal gaat het niet eens om nieuws, maar gewoon om vuil smijten en redacties werken er graag aan mee.

Mahabier en Van Bommel en op doorreis zijnde Assembleeleden

En wat te denken van de correspondent in Nederland van de Ware Tijd, Eric Mahabier. Die lijkt goed bevriend te zijn met het Tweede Kamerlid Harry van Bommel van de Socialistische Partij. Die man heeft zich hoegenaamd opgeworpen als Suriname-deskundige. Mahabier weet Van Bommel altijd te bereiken om op een of ander Surinaams issue te reageren. Nimmer kan Mahabier erop betrapt worden, dat hij eens een ander Tweede Kamerlid met vragen benadert. Neen, het is altijd Harry, alsof er geen andere Kamerleden zijn met – echte – kennis van zaken over Suriname.

Daarnaast is Mahabier een vaste gast in de aankomst- en vertrekhal van luchthaven Schiphol om aankomende of vertrekkende of op doorreis zijnde Assembleeleden lastig te vallen met vragen. Zo waren de Assembleeleden Henk Ramnandanlal (PALU), Melvin Bouva (NDP) en Guno Castelen van de SPA afgelopen weekeinde via Schiphol (Ramnandanlal was een paar dagen voor zijn twee collega's al op Schiphol) op weg naar het Zwitserse Genève om een bijeenkomst van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) bij te wonen. En ja hoor, Mahabier staat ze op te wachten op Schiphol. En ja hoor, de Ware Tijd publiceert drie verschillende artikelen van Mahabier. Hij bestookt de politici met vragen die ook in Suriname door een van zijn collega's gesteld hadden kunnen worden....

En alle artikelen zijn zo oppervlakkig en niet kritisch. De kritiek van hoogleraar Jack Menke op de oppervlakkige berichtgeving over politieke onderwerpen richting de verkiezingen op 25 mei kan feitelijk vertaald worden naar een algemene oppervlakkige berichtgeving door zichzelf journalisten noemende medewerkers van kranten- en nieuwswebsiteredacties.

SVJ lijkt Starnieuws te gebruiken

Het was overigens alleen Starnieuws dat in maar liefst vier artikelen uitgebreid inging op de analyses van Jack Menke.
Waarom Starnieuws lijkt voor de hand te liggen, immers daar zijn werkzaam de voorzitter van de Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ), Wilfred Leeuwin, en de vicevoorzitter, Edward Troon.

Het heeft er dan ook alle schijn van, dat Starnieuws een soort, verhuld, verlengstuk is van het bestuur van de SVJ. Op die wijze kan Leeuwin dus feitelijk op persoonlijke titel indirect kritisch zijn op zijn eigen achterban, zoals hij onlangs ook deed in een ingezonden artikel, dat ook alleen werd gepubliceerd op Starnieuws en dat handelde over de vraag of een journalist politiek betrokken en/of actief zou mogen zijn.
 Kennelijk, durft de journalistenvereniging niet openlijk, formeel, haar achterban in het mediaveld te bekritiseren. Dat is ernstig en roept de vraag weer op wanneer Suriname een journalisten vakbond krijgt naast of in plaats van een journalistenvereniging die nauwelijks haar nek lijkt te durven uitsteken. Een journalistenvereniging die verzuimt om haar leden en niet-leden kritisch tegen het licht te houden en om te werken aan verbetering aan de inhoudelijke kwaliteiten van het journaille.