Wayana’s in het zuiden van Suriname stappen niet als collectief uit de VIDS

(Bron foto: Jupta Itoewaki)

'Granman Ipomadi Pelenapin zit in het bestuur zit van de VIDS'

- 'We blijven in de VIDS, omdat die organisatie strijdt voor collectieve grondenrechten'
- 'Als we gaan strijden voor grondhuur, zullen we onze kenmerkende eigenschap als inheemsen kwijtraken en dat is zeer gevaarlijk'


'De Wayana’s in het zuiden van Suriname zullen zich niet als collectief terugtrekken uit de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS)', aldus Jupta Itoewaki woordvoerster van granman Ipomadi Pelenapin van de inheemse stam in het Lawagebied, vandaag, dinsdag 2 oktober 2018, in de Ware Tijd.

Over de Wayana’s in het Palumeu- en Tapanahonigebied doet zij geen uitspraken. 'Ik weet alleen dat Ipomadi Pelenapin in het bestuur zit van de VIDS en wij gaan daar niet uit stappen.'

Ze ontkent daarmee de geruchten, dat de Wayana als geheel uit de VIDS zouden stappen net zoals de Trio dat hebben gedaan onder granman Ashongo Alalaparoe. In een brief die zij aan de VIDS stuurden blijkt, dat hun motief voor het uittreden vooral is dat er geen projecten voor capaciteitsversterking worden uitgevoerd in hun dorpen, en omdat de informatie die ze hebben gekregen van de VIDS over het grondenrechtenvraagstuk volgens hun niet klopt.

Itoewaki legt uit dat de Wayana dezelfde mening hebben als de Trio als het gaat over de projecten. 'Maar, we blijven in de VIDS, omdat die organisatie strijdt voor collectieve grondenrechten. De projecten voor capaciteitsversterking zetten we zelf op touw. We wachten niet meer op de VIDS.'

Vernomen wordt, dat één van de grootste problemen die de dorpen in het uiterste zuiden van Suriname met de vereniging hebben, is dat ze niet worden betrokken bij de besluitvorming. Ook de verschillende talen die de inheemsen spreken vormen een obstakel.

Door de grote afstanden tussen de kustvlakte en het zuiden, was er niet altijd geld om de vertegenwoordiging van de inheemsen bij de belangrijkste ontmoetingen te hebben.

Itoewaki ziet in het uittreden van de dorpen uit de VIDS een levensgroot gevaar als die gaan voor grondhuur in plaats van collectieve grondenrechten. 'Onze collectieve rechten maken ons tot inheemsen. Als we gaan strijden voor grondhuur, zullen we onze kenmerkende eigenschap als inheemsen kwijtraken en dat is zeer gevaarlijk.'

Zij heeft van dichtbij gezien hoe desastreus het verlies van land kan zijn voor inheemsen. In augustus heeft zij met enkele vertegenwoordigers van dorpen van de Wayana een bezoek gebracht aan inheemsen in Canada en de Verenigde Staten. 'Het was een uitwisselingsprogramma met de inheemsen daar. Wij hebben hun verhalen gehoord en hebben gezien hoe het is om in reservaten te wonen. Ze zijn hun cultuur en traditie helemaal kwijt. Als wij nu gaan voor grondhuur in plaats van collectieve grondenrechten staat dat ons misschien ook te wachten', zegt Itoewaki.