Paus Franciscus ‘beschaamd’ voor Chileens misbruikschandaal

'We moeten er alles aan doen, opdat dit niet meer gebeurt'

(Bron foto: AFP)

 - 'Ik kan er niet omheen, om de pijn en schaamte tot uitdrukking te brengen over onherstelbare schade die kinderen is toegebracht door geestelijken van de Katholieke Kerk'
- Paus vraagt nadrukkelijk aandacht voor rechten en grieven inheemse gemeenschappen


Paus Franciscus heeft in Chili aan het begin van zijn reis door Latijns-Amerika om vergiffenis gevraagd voor het misbruik van minderjarigen door een Chileense priester. 'We moeten er alles aan doen, opdat dit niet meer gebeurt', zei Francisus vandaag, dinsdag 16 januari 2018, in het presidentieel paleis La Moneda, waar hij door staatshoofd Michelle Bachelet werd ontvangen. 

De paus verwees naar een in 2010 aan het licht gekomen zaak over de invloedrijke pastoor Fernando Karadima, die mogelijk door de bisschoppen werd toegedekt. Een rechtbank van het Vaticaan had hem schuldig bevonden. De als charismatisch omschreven Karadima (87) was pastoor in de hoofdstad Santiago en speelde een belangrijke rol bij de vorming van verscheidene bisschoppen.

'Ik kan er niet omheen, om de pijn en schaamte tot uitdrukking te brengen over de onherstelbare schade die kinderen is toegebracht door geestelijken van de Katholieke Kerk', zei de paus in een toespraak tot politici en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld. Het schandaal rond Karadima heeft het vertrouwen in de kerk in Chili zwaar aangetast.

Franciscus riep de Chileense maatschappij en haar leiders op de 'culturele poyfonie' van het land te beschermen en te waarderen. Hij riep op tot een 'cultuur met respect voor de aarde', een cultuur die 'geen economische belangen boven die van natuurlijke ecosystemen plaatst'. 'De wijsheid van inheemse volkeren kan een belangrijke bijdrage leveren. Van hen kunnen we leren dat mensen die hun rug keren naar wat de natuur geeft, nooit een echte ontwikkeling zullen meemaken', zei de paus.

Paus Franciscus is maandagavond na een 15 uur durende vlucht en ruim een uur vroeger dan verwacht aangekomen in Santiago de Chile voor een zeven dagen durend bezoek aan Chili en Peru. Op de luchthaven werd hij verwelkomd door presidente Michelle Bachelet en kinderen in de plaatselijke klederdracht.

Daarna trok hij onaangekondigd en op eigen initiatief naar de San Luis Beltránkerk met het graf van Enrique Alvear Urrutia (1916-1982), een jezuïet en bisschop van de armen, die bekend stond om zijn felle verzet tegen de dictatuur van Augusto Pinochet. Aanvankelijk was gepland dat de paus een langer traject zou afleggen om zoveel mogelijk mensen de kans te geven hem te verwelkomen. Maar, omwille van de recente aanslagen tegen kerken werd het oorspronkelijke traject aanzienlijk ingekort.

Tijdens de tocht werd hij door tienduizenden gelovigen enthousiast begroet, al was het onthaal aanzienlijk minder uitbundig dan de vorige bezoeken aan Latijns-Amerika.

In het vooruitzicht van de synode met bisschoppen uit de Amazoneregio is er de komende dagen veel aandacht voor de ontmoeting van paus Franciscus met afgevaardigden van de inheemse volkeren, waarmee hij nadrukkelijk aandacht vraagt voor hun rechten en grieven.

De inheemse volkeren, de Mapuche in Chili (die hij woensdag ontmoet) en de volkeren van de Amazone in Peru, hopen dat dit wereldwijd voldoende steun oplevert voor hun oproep tot meer autonomie en hun protest tegen de ongebreidelde mijnbouw in de Amazone, die ten koste gaat van de bevolking en het milieu.

Toch wordt dit pausbezoek ook overschaduwd door de klachten over seksueel misbruik van minderjarigen door katholieke geestelijken, waarvan ook Chili en de rest van het katholieke Latijns-Amerika niet werden gespaard. Nog een opmerkelijk gegeven: juist in landen als Chili en Peru hebben de basisgemeenschappen en de Kerk van de armen nadrukkelijk veel terrein verloren aan de Pinksterkerken en kleine sekten allerhande.

Paus Franciscus staat vanaf vandaag voor de uitdaging om de geloofwaardigheid van de katholieke Kerk te herstellen. Ook voor de Kerk in Peru is het bezoek een welkome steun. De katholieke Kerk was tijdens de dictatuur erin geslaagd om een groot moreel krediet op te bouwen door de steun voor slachtoffers van de militaire junta.

De paus bracht de nacht door in de pauselijke nuntiatuur in de Chileense hoofdstad en begon zijn dag in het La Monedapaleis van de Chileense president, met een toespraak tot de overheid, het maatschappelijke middenveld en het corps diplomatique met daarin ook een spijtbetuiging over het misbruik.

Na de ontmoeting met de Chileense presidente Michelle Bachelet volgde nog een eucharistieviering in een park in het centrum van Santiago. Na de middag bezoekt hij een vrouwengevangenis en ontmoet hij de bisschoppen en Chileense priesters, seminaristen en mannelijke en vrouwelijke religieuzen in de kathedraal van Santiago. In de vooravond reist hij door naar het heiligdom van de heilige Alberto Hurtado (1901-1952), een jezuïet en pionier van het sociale apostolaat. Woensdag vliegt hij naar Temuco. Daar draagt hij een eucharistieviering op en ontmoet hij wellicht een delegatie van de Mapuche-indianen, een kleine minderheid uit het zuiden van Chili.

(Suriname Mirror/De Morgen/De Telegraaf/Kerknet.be/La Croix/Biobiochile.cl/Clarin)