De doodgereden guavedief die toch geen guavedief was…. Suriname rijp voor School voor Journalistiek

Man (36) vermoord in zijn woning blijkt bejaarde man (75)

Zorgvuldigheid ontbreekt bij Surinaams journaille

Anonieme bronnen, getuigen en ‘zo hebben wij vernomen’ basis onbetrouwbare berichtgeving

26-02-2014 Door: Paul Kraaijer

Paramaribo – Een aantal Surinaamse nieuwswebsites is te onzorgvuldig in de berichtgeving. Bijna dagelijks blijken redacteuren en ‘journalisten’ van een aantal nieuwswebsites en websites van dagbladen grove fouten in hun artikelen te vermelden. Veelal door eigen ‘journalistieke’ slordigheid en onzorgvuldigheid, door te veel te vertrouwen op informatie van zogenoemde (anonieme) bronnen en getuigen en ook door simpelweg fouten in persberichten van de afdeling Voorlichting van het Korps Politie Suriname die klakkeloos door media worden overgenomen en veelal letterlijk, inclusief de fouten. Surinaamse media, het is een waar dagelijks foutencircus dat afbreuk doet aan de betrouwbaarheid ervan.

Afgelopen week spanden de nieuwswebsite Starnieuws en de online-editie van de Ware Tijd de kroon. De hele week wist een mishandelde en vervolgens doodgereden vermeende guavedief de media te beroeren. Vervolgens was een vermoorde man volgens Starnieuws 36 jaar oud terwijl de Ware Tijd bericht over een bejaarde man...

Vermeende guavedief de dood in gejaagd

Het is de Ware Tijd die zondag 16 februari bericht over een gebeurtenis in Paramaribo waarbij twee mensen de dood vonden, een persoon zwaargewond en een persoon lichtgewond raakte. Volgens het bericht in de krant zetten ’s morgensvroeg, rond half zes, vader Gopal (66) en zijn twee zoons de achtervolging in op een ‘vruchtendief’. ‘Dat meldt de voorlichtingsdienst van politie’, aldus de krant.

De Ware Tijd: ‘Nadat Gopal de verdachte bij zijn woning aan de Sewbarath Misserstraat aantrof, zette hij samen met zijn twee zonen de achtervolging in. Op de kruising van de David Simonstraat en de Wilhelminastraat werden de vier mannen aangereden door een auto.’De 66-jarige Gopal overleed ter plekke. Zijn 23-jarige zoon en de verdachte werden zwaar gewond afgevoerd naar de Spoed Eisende Hulp van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo, maar, zo schrijft de krant, ‘de vruchtendief gaf onderweg de geest’ (in Surinaamse media wordt het overlijden van iemand veelal omschreven als ‘de geest geven’). De bestuurder van de auto werd aangehouden. Hij zou te hard hebben gereden en dronken zijn geweest.

De Ware Tijd heeft vernomen dat....

De Ware Tijd schrijft verder ‘vernomen’ te hebben, dat de verdachte in een boom bij de woning guaves aan het stelen was. ‘De vader en zijn twee zonen kregen de man te pakken en mishandelden hem ter hoogte van Soeng Ngie aan de Wilhelminastraat. Tijdens het pak slaag dat de drie familieleden uitdeelden, heeft het voertuig het viertal aangereden’, aldus de krant.

Maar, van wie heeft de redactie vernomen dat de verdachte guaves aan het stelen was? De krant gaat gewoon af op - waarschijnlijk – verklaringen van zogenoemde ‘omstanders’. Door dat te doen ga je als redactie de fout in, immers kennelijk vertrouw je teveel op dergelijke veelal onbetrouwbare verklaringen. Daarnaast wordt iemand neergezet als ‘verdachte’, terwijl de man wellicht met heel andere intenties op het perceel van de familie Gopal was dan ook maar om iets te stelen. Daarenboven bericht de politie in een eigen uitgebracht persbericht met geen woord over een ‘vruchtendief’ laat staan over iemand die guaves wilde stelen:

‘Een inbreker en drie achtervolgers zijn vanochtend door en auto aangereden op de kruising van de Wilhelminastraat en de David Simonsstraat. De inbreker werd achterna gezeten door een vader en twee zonen. Toen alle vier personen de genoemde kruising oprenden werden zij geschept door een auto. De vader is terplaatse overleden en de inbreker is op weg naar het ziekenhuis dood gegaan. Een van de zonen ligt in kritieke toestand in het ziekenhuis. De andere zoon heeft slechts schaaf wonden opgelopen. Nadere informatie omtrend (noot: politieberichten van het Korps Politie Suriname wemelen veelal van taal- en andere fouten) dit geval volgt.’

Op heterdaad en niet opletten?

De nieuwswebsite Starnieuws bericht zondag 16 februari ‘Alwin Gopal is vanmorgen bij het verkeersongeval nabij de kruising van de Wilhelminastraat en de David Simonsstraat overleden. De 66-jarige man is samen met zijn twee zonen en een dief aangereden door een 23-jarige bestuurder.’Volgens Starnieuws zouden de vader en zijn zoons ‘de dief op heterdaad’ hebben betrapt. Uit geen enkele officiële informatie blijkt echter dat de verdachte op heterdaad zou zijn betrapt. Verder vermeldt het artikel dat tijdens de achtervolging op de dief ‘geen van de vier mannen op het verkeer’ hebben gelet. Ook dit is een eigen verzinsel van de nieuwswebsite. Wie heeft immers verklaard dat de mannen niet op het verkeer zouden hebben gelet? Wil het simpele feit dat ze zijn aangereden door een auto – waarvan de bestuurder dronken was - zeggen, dat zij niet zouden hebben opgelet?

Een dag later, maandag 17 februari, uit een dochter van het gezin Gopal haar ongenoegen over de volgens haar onjuiste berichtgeving over de dood van haar vader in de Ware Tijd. Ze begrijpt niet waar het verhaal vandaan komt, dat iemand op heterdaad zou zijn betrapt tijdens het stelen van guaves. ‘Wij hebben niet eens vruchtenbomen op het erf’, zegt ze. Volgens haar gaat het om een man die met regelmaat koplampen van auto’s (door Surinamers ‘autolenzen’ genoemd) steelt in de buurt. Een week eerder zou een broertje van haar daar nog het slachtoffer van zijn geweest.

Dat broertje zag zondagochtend rond vier uur een man bij zijn auto staan, waarop hij besloot de man te pakken, daarbij geholpen door zijn vader en een broer. Volgens de dochter stonden de vier mannen, toen ze werden aangereden, ook niet op de weg, maar er naast.

Maar, kloppen de verklaringen van dochter Gopal wel? Gaat de Ware Tijd niet al te gemakkelijk in op haar verhaal, zonder dat kennelijk - dat blijkt althans niet uit het artikel – de informatie is geverifieerd? Feit is, dat de berichtgeving over het incident aan alle kanten rammelt.

Toch geen guavedief

Door alle commotie rond deze zaak besluit de afdeling Voorlichting van het Korps Politie Suriname om op dinsdag 18 februari een persbericht uit te brengen waarin het korps bevestigt dat de man die door vader en zoons Gopal werd achtervolgd, ‘geen vruchtendief’ was. ‘De familie Gopal heeft slechts een vermoeden dat de man eerder op hun erf is geweest om autolenzen te stelen.’

Dezelfde dag maakt de politie ook de identiteit van de vermeende dief bekend, de 39-jarige Glenn Inge. De Ware Tijd vermeldt Glenn I., gebruikelijk in media om van een verdachte niet de volledige achternaam te vermelden, terwijl Starnieuws wel de volledige naam publiceert. Verder laat politiewoordvoerder Humphrey Naarden nog weten, dat vast staat dat er geen ‘lenzen of vruchten’ op de vermeende dief zijn gevonden.

De politie meldt verder, dat het viertal tijdens de achtervolging op de rijbaan van de Wilhelminastraat terechtkwam. Dit in tegenstelling tot de bewering van de dochter, dat het viertal op het trottoir was aangereden.

Is een onschuldige de dood ingejaagd?

De kwestie ‘guavedief’ lijkt dinsdag 18 februari tot een einde te zijn gekomen. Maar, het Dagblad Suriname komt donderdag 20 februari met een kritisch artikel met als kop ‘Is de vermoedelijke ‘dief’ niet de dood ingejaagd?’ Terecht stelt de redactie vraagtekens bij de wijze waarop de vermeende dief de dood heeft gevonden. Was hij wel een dief? Is niet een volledig onschuldige, opgejaagd door drie mannen, om het leven gekomen? De krant vermeldt van politiewoordvoerster Drophatie Ramkhelawan te hebben vernomen, dat uit het voorlopig onderzoek ‘nog niet is komen vast te staan of het in deze gaat om dezelfde man, die de autolenzen had gestolen en ook is uit het onderzoek niet komen vast te staan dat hij een dief is’. Hij werd ook niet op heterdaad betrapt bij het stelen van koplampen van een auto op het terrein van het gezin Gopal.

Dagblad Suriname: ‘De handeling van wijlen de heer Gopal en zijn zonen, door de man achterna te gaan met een vuistvuurwapen, kan gezien worden als een vorm van eigen richting. Mensen mogen volgens het Wetboek van Strafrecht alleen overgaan tot aanhouding van een verdachte als die op heterdaad wordt betrapt. In dit geval is er ook geen sprake van handelen uit noodweer, aangezien er nog geen reden was tot verdediging. Heeft het strafbare feit zich een paar dagen terug voorgedaan en men ziet de vermoedelijke dader, dan dient de politie ingeschakeld te worden. Dan mag men niet zelf overgaan tot aanhouding dan wel achtervolgen of afranselen van de man. In dit geval kan het evengoed een onschuldige burger zijn geweest die door te snel en ondoordacht handelen de dood is ingejaagd.’

Het enige dat de vermeende dief kan worden aangerekend, is dat hij zich zonder toestemming bevond op het perceel van de familie Gopal...

Na 20 februari bleef het stil in de media rond de opgejaagde en doodgereden guavedief die een guavedief bleek te zijn.

Man (36) vermoord – Bejaarde man vermoord

Maar, zoals gezegd, welhaast dagelijks gaan redacteuren en journalisten bij Surinaamse media de mist in met hun berichtgeving. Dat was bijvoorbeeld ook het geval op 23 februari. Starnieuws bericht dat ‘een 36-jarige man te Welgedacht A aan de Anakokostraat dood in zijn woning is aangetroffen. Het ontzielde lichaam heeft een barstwond. De politie vermoedt dat er sprake is van roofmoord’. De politie laat de redactie weten dat er sprake is van een misdrijf.

De Ware Tijd bericht echter over een bejaarde man in een andere straat en beide media beweren contact te hebben gehad met de politievoorlichtster……. Om 11.45 uur had de afdeling Voorlichting van het Korps Politie Suriname nog geen eigen persbericht uitgebracht….. Oh, hoe onhandig.

‘Aan de Hooglandweg, op de hoek met Welgedacht A, in Wanica is zondagochtend een bejaarde man dood aangetroffen in zijn woning. De politie heeft sporen van misdrijf aangetroffen en is nu ter plaatse met het onderzoek bezig. Dit wordt bevestigd door inspecteur Drohpatie Ramkhelawan van de afdeling Voorlichting’, aldus bericht de krant.

Ook in dit geval maakt voor het artikel de redactie van de krant gebruik van verklaringen ‘van buren en ooggetuigen die in het huis zijn geweest’. Die beweren onder andere ‘dat het slachtoffer gekneveld is aan de voeten, handen en het hoofd’.

Rond een uur ’s middags pas brengt de politie een persbericht uit over de moord: ‘De politie kreeg vanmorgen vroeg een melding binnen dat een man om het leven is gebracht in zijn woning op de hoek van de Anakokostraat en de Welgedacht-A weg. De melder was een zoon van het slachtoffer. In het huis trof de politie het ontzielde lichaam aan van de 75-jarige Hiladhenpersad Baboelal. Hij was vast gebonden en gekneveld en zijn lichaam vertoonde sporen van stomp geweld. De heer baboelal woonde alleen. Hij verkocht landbouw producten op de markt samen met zijn zonen. (…)’

Hiermee bevestigt de politie dat het slachtoffer een bejaarde man is. Maar, hoe is het mogelijk dat Starnieuws in haar berichtgeving spreekt over een 36-jarige man? Waar komt die informatie vandaan?

Overigens, naar aanleiding van het politiebericht heeft Starnieuws om haar berichtgeving nog niet te hebben aangepast/gewijzigd.

Betrouwbaarheid media in geding

Uit beide voorbeelden blijkt weer, dat redacteuren/’journalisten’ in Suriname zeer onzorgvuldig tewerk gaan.

Te vaak gaan ze bij het schrijven van artikelen af op verklaringen en dergelijke van getuigen en (anonieme) bronnen en/of berichten ze informatie ‘vernomen’ te hebben, zonder aan te geven van wie of wat ze die informatie hebben verkregen.

Te vaak wil een redactie een primeur hebben en/of zogenoemd ‘breaking news’ en daarbij, vanwege de snelheid waarmee een redacteur of ‘journalist’ zijn of haar nieuws wil brengen, wordt zorgvuldigheid (het checken van verkregen informatie) en hoor en wederhoor uit het oog verloren, neen, bewust terzijde geschoven, om het nieuws maar zo snel als mogelijk op het internet te krijgen.

Dat is een zeer kwalijke gemakzuchtige werkwijze en heeft weinig te maken met serieuze journalistiek, immers, hoe betrouwbaar is de verkregen informatie van een getuige, een omstander of van een al dan niet anonieme bron?

Hoe betrouwbaar is het artikel?

Hoe betrouwbaar en objectief is de berichtgeving van een nieuwswebsite of (online-editie van een) krant?

Passief aanmodderen

Het blijft aanmodderen bij het Surinaamse journaille. Dagelijks wemelt het van de taal- en journalistieke fouten op nieuwswebsites en in kranten. Eindredacteuren blijken er niet of nauwelijks te zijn of ze zijn kwalitatief incapabel om die functie uit te kunnen oefenen. Veel ‘journalisten’ en redacteuren hebben het metier niet onder de knie, zijn veel te oppervlakkig in hun berichtgeving, zijn te passief om een kwestie uit te willen diepen, nemen te gemakkelijk voor waar aan wat ze aan informatie van (anonieme) bronnen ontvangen, et cetera, et cetera. Het is tijd voor een serieuze, volwassen en kwalitatief goede opleiding journalistiek in Suriname.

Gewoon je werk goed doen

De Surinaamse ‘journalist’ voelt zich ondergewaardeerd, althans dat is met regelmaat beweerd door de nauwelijks actieve Surinaamse Vereniging van Journalisten, een vereniging die net zo passief is als de eigen kleine achterban (waarvan de leiding overigens in handen is van voorzitter Starnieuws webredacteur Wilfred Leeuwin en ondervoorzitter Starnieuws webredacteur en fotograaf Edward Troon...). Maar, laat die ‘journalist’ eerst eens journalist worden en zijn werk naar behoren doen, pas dan kan eventueel gesproken worden over ‘waardering’. Overigens, waarom zou je als journalist gewaardeerd moeten worden? Je moet gewoon je werk goed doen, zoals ook de bakker dat doet en de vuilnisman, de bankmedewerker, de leerkracht, de medewerker in de Paramaribo Zoo, de wachter, de verpleegkundige……..