Alle Surinaamse media maken zich schuldig aan 'plagiaat'Ego en eer van journalist aangetast...., terwijl journalistiek inhoudelijke kwaliteit het enige is dat wordt aangetast door de journalist
26-01-2013 Door Paul Kraaijer
Paramaribo – De Surinaamse nieuwswebsite Starnieuws lijkt zich deze week te hebben opgeworpen als de ‘spreekbuis’ en pr-bureau voor de Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ). Niet vreemd, immers zowel voorzitter Wilfred Leeuwin als vicevoorzitter Edward Troon zijn werkzaam voor Starnieuws ofwel Network Star Suriname.
Organisatie loopt deuken op
De SVJ organiseerde haar Journalistenweek. Die organisatie was echter niet geheel vlekkeloos. Een zogenoemde media-expositie, die drie dagen zou duren en waar Surinaamse mediabedrijven zich konden presenteren, werd tot één dag ingekort en het aantal deelnemende bedrijven bedroeg slechts drie en dat waren ook nog eens ‘staatsbedrijven’, SRS, STVS en Starnieuws. Het aantal deelnemende journalisten aan de week was bedroevend laag, rond de twintig. Zij namen deel aan een ‘trainingsweek’ van amper drie dagen en na afloop kregen de deelnemers ook nog eens nietszeggend papiertje dat de naam certificaat kreeg. In gemoede vraag ik me af wat je als ‘journalist’ in die korte tijd nog kunt leren, opsteken. Je bent ‘journalist’ en dan mag je er toch vanuit gaan dat je weet wat je vak inhoudt....
Maar, het media-offensief van de SVJ slaagde deels, vooral dankzij de steun van Starnieuws dat alleen vandaag, zaterdag 26 januari 2013, al drie artikelen over de Journalistenweek plaatste. Daarnaast werden ook nog eens drie video’s gemaakt.
Foei, plagiaat dat mag toch niet.....
Ook vandaag, zaterdag 26 januari 2013, verscheen er weer een artikel op Starnieuws en weer kreeg de SVJ ruimte om duidelijk te maken, dat zij toch wel heel zwaar tilt aan plagiaat. Wilfred Leeuwin liet de afgelopen dagen geen moment aan zich voorbij gaan om te benadrukken dat plagiaat toch iets is dat niet mag, strafbaar is en aangepakt moet worden. Vandaag kreeg hij bijval van de korpschef van politie Humphrey Tjin Liep Shie die ook nog eens beklemtoonde dat plagiaat bestraft kan worden met een gevangenisstraf van twee jaar of 25 duizend SRD boete. Maar, hij liet ook meteen weten, dat er in de afgelopen dertig jaren nooit aangifte is gedaan inzake plagiaat. In het artikel is onder andere het volgende te lezen: '(...) Deze kwestie is in de auteursrechten geregeld. (...)' Neen, deze kwestie is in de Wet Auteursrecht 1913 vastgelegd.
In een tweede artikel op Starnieuws vandaag stelt de Ware Tijd-journalist Ivan Cairo, dat het bijna iedere dag voor komt dat bepaalde media berichten stelen en doen alsof het van hen is. ‘Mijn naam wordt niet vermeld, maar ook niet van het medium waar ik werk. Je bent soms dagenlang bezig om een bericht uit te zoeken. Je hebt een primeur en nog voor de krant goed en wel op straat is, is het bericht op een website gepubliceerd. Dat doet pijn. Ik erger mij er verschrikkelijk aan’, zo jammert Cairo. Volgens hem wordt het tijd dat dergelijke praktijken onmiddellijk moeten stoppen. Het gaat dus waarschijnlijk vooral om ‘eer’, het ego van de journalist is in het geding.
Maar, waarom heeft de jammerende Cairo, als hij diefstal van zijn artikelen zo vreselijk erg vindt, dan nooit aangifte gedaan?
Waarom heeft deze Surinaamse mediawaakhond van de internationale organisatie Verslaggevers Zonder Grenzen nooit eerder zijn mond opengetrokken?
Waarom nu plotseling deelnemen aan het plagiaat-offensief van de Surinaamse Vereniging van Journalisten?
Maar, waarom heeft de jammerende Cairo, als hij diefstal van zijn artikelen zo vreselijk erg vindt, dan nooit aangifte gedaan?
Waarom heeft deze Surinaamse mediawaakhond van de internationale organisatie Verslaggevers Zonder Grenzen nooit eerder zijn mond opengetrokken?
Waarom nu plotseling deelnemen aan het plagiaat-offensief van de Surinaamse Vereniging van Journalisten?
Als jij als journalist tijd en energie hebt gestoken in een mooi artikel, dan is het natuurlijk – begrijpelijk – niet leuk als je je eigen artikel elders terug ziet, zonder dat de bron en/of je naam wordt/worden genoemd. Kennelijk heeft Cairo er geen of minder moeite mee als een door hem geschreven artikel letterlijk wordt overgenomen door een ander mediabedrijf met vermelding van de naam van zijn werkgever en van zijn eigen naam...... Als zijn naam maar wordt vermeld, daar draait het hier kennelijk vooral om en niet om de inhoud. Maar, bij vele artikelen wordt niet de naam van de schrijver vermeld. Het zijn waarschijnlijk slechts de namen van diegenen die het, om welke reden dan ook, van belang vinden dat hun namen worden vermeld. De ijdele ‘journalisten, de journalisten die zichzelf als dusdanig willen profileren, de journalisten die wellicht met een ellenlang cv willen pochen. Maar, kijkend naar de inhoudelijke kwaliteit van het merendeel van de artikelen zou ik liever niet mijn naam erbij vermeld zien.
Het gaat toch om de inhoud en niet om de naam van de journalist?
Persoonlijk zou ik een artikel van een Surinaamse journalist nooit letterlijk overnemen: het merendeel van de gepubliceerde artikelen is gewoon kwalitatief te slecht om letterlijk geheel over te nemen. Ik zou me doodschamen. Eerlijkheid gebiedt wel te zeggen, dat Cairo een positieve uitzondering is in de Surinaamse krantenjournalistiek, ere wie ere toekomst wat dat betreft.
Tja, wanneer een artikel van mij ergens op het wereldwijde net zou opduiken en verzuimd zou zijn mijn naam te vermelden, dan zou ik daar geen drama van maken. Neen, leuk is anders, maar een drama maken....neen. Voor mij, als freelance schrijver, is het zo breed mogelijk verspreiden van de inhoud van mijn artikelen belangrijker dan mijn eigen eer en ego.......Iedereen gaat wel eens in de fout
Leeuwin heeft afgelopen dagen het zweet uit zijn poriën gesproken om de hele Surinaamse samenleving onder de neus te wrijven dat plagiaat simpelweg diefstal is. Daarbij sprak hij alleen over het klakkeloos overnemen van berichten door media uit andere media zonder de bron te vermelden. Natuurlijk, dat is kwalijk, niets meer en niets minder. Soit.
Maar, de SVJ-voorzitter vergat iedere keer te vermelden dat hetzelfde geldt voor het publiceren van foto’s die bijvoorbeeld her en der van het internet worden geplukt en waarvan de bron en/of de maker niet wordt/worden vermeld.
Maar, de SVJ-voorzitter vergat iedere keer te vermelden, dat ook zijn eigen werkgever met regelmaat de fout in gaat als het gaat om plagiaat. Starnieuws plaatst nu en dan van het wereldwijde net gehaalde foto’s en plaatst vervolgens in de foto’s het watermerk NSS, Network Star Suriname. Hiermee suggereert het bedrijf, dat die foto eigendom zou zijn en/of dat de foto gemaakt zou zijn door een eigen fotograaf. Ook dat is een vorm van plagiaat.
Maar, de SVJ-voorzitter vergat iedere keer te vermelden dat ook zijn eigen werkgever met regelmaat de fout ingaat als het gaat om plagiaat. Artikelen die zijn verschenen in buitenlandse media worden vertaald en verzuimd wordt om de oorspronkelijke bron, laat staan de naam van de auteurs, te vermelden, zoals dit bericht op 11 januari 2013 dat afkomstig is van de website van het Internationaal Monetair Fonds geschreven donderdag 10 januari 2013 door Gamal El-Masry en Mario Mansilla, van het IMF ‘Western Hemisphere Department’. Let wel, het is slechts een exemplarisch voorbeeld.
In het eerste bericht vandaag op de Starnieuws-website over de Journalistenweek is onder andere te lezen: ‘(...) Het is een doodzonde in de journalistiek om berichten te stelen van anderen en doen alsof ze van jou zijn. Wereldwijd zorgt plagiaat voor drama's. Aanpak van plagiaat staat hoog op de agenda van de Surinaamse Vereniging van Journalisten. (...)’
Op welke ‘drama’s’ Starnieuws doelt, wordt voor het gemak maar achterwege gelaten. Overdrijven is ook een vak.
Een simpel gesprek kan plagiaat snel uitbannen
Feit is, dat alle media in Suriname zich nu en dan schuldig maken aan plagiaat. Meteen stoer gaan praten en dreigen met van alles en nog wat zoals de SVJ afgelopen week heeft gedaan, doet de journalistiek geen goed, integendeel. Juist hierover zoveel djugu djugu te maken schaadt de beroepsgroep. De vereniging heeft zichzelf in de kijker willen plaatsen.
De SVJ zou er echter verstandig en wijs aan doen, om met zachte hand en stem ‘verdachte’ plagiërende mediabedrijven vriendelijk te benaderen en uit te nodigen voor een gesprek over de betekenis van plagiaat en wat plagiaat voor emotionele en psychische gevolgen kan hebben voor de oorspronkelijke auteurs die niet vermeld worden wanneer hun berichten door andere media worden overgenomen.
Het gaat er bij mij niet in dat Surinaamse mediabedrijven bewust en dus willens en wetens verzuimen aan een correcte bronvermelding te doen. Het lijkt mij veel eerder naïef en ondoordacht aan gewenning onderhevig gedrag van personen en mediabedrijven die niets te zoeken hebben in de sector. Door simpelweg een gesprek aan te gaan kan volgens mij de vorm van plagiaat waar nu plotseling de SVJ zich zo druk om maakt snel tot het verleden behoren. Maar, zoals de SVJ nu deze materie heeft opgepakt zet vooral kwaad bloed in de sector en kan leiden tot overhaaste, kort-door-de-bocht en misplaatste reacties en opmerkingen.
De SVJ zou er echter verstandig en wijs aan doen, om met zachte hand en stem ‘verdachte’ plagiërende mediabedrijven vriendelijk te benaderen en uit te nodigen voor een gesprek over de betekenis van plagiaat en wat plagiaat voor emotionele en psychische gevolgen kan hebben voor de oorspronkelijke auteurs die niet vermeld worden wanneer hun berichten door andere media worden overgenomen. Het gaat er bij mij niet in dat Surinaamse mediabedrijven bewust en dus willens en wetens verzuimen aan een correcte bronvermelding te doen. Het lijkt mij veel eerder naïef en ondoordacht aan gewenning onderhevig gedrag van personen en mediabedrijven die niets te zoeken hebben in de sector. Door simpelweg een gesprek aan te gaan kan volgens mij de vorm van plagiaat waar nu plotseling de SVJ zich zo druk om maakt snel tot het verleden behoren. Maar, zoals de SVJ nu deze materie heeft opgepakt zet vooral kwaad bloed in de sector en kan leiden tot overhaaste, kort-door-de-bocht en misplaatste reacties en opmerkingen.
Waarom krijgt journalistieke kwaliteit geen prioriteit
Mij is vooralsnog volstrekt onduidelijk waarom de SVJ nu plotseling zich heeft gestort op plagiaat en kennelijk de inhoudelijke kwaliteit van het journalistiek product geen prioriteit geeft. Mogelijk irriteert het persoonlijk enkele SVJ-bestuursleden dat ook hun artikelen her en der op het net en elders verschijnen zonder een volledige en correcte bronvermelding. Maar, laat zij eerst eens in de eigen keuken kijken.
Ook het niet onbelangrijke issue van ethiek blijft onderbelicht, waarschijnlijk omdat de SVJ-bestuursleden zelf geen idee hebben wat ze onder journalistiek ethiek moeten verstaan.
De SVJ zou er verstandiger aan doen om de aandacht te vestigen op iets wat veel ernstiger is en dat is de algehele inhoudelijke en journalistieke kwaliteit van de Surinaamse journalist en zijn of haar artikelen.
Tot slot:De Ware Tijd heeft onder het kopje ‘Disclaimer’ op haar website staan: ‘Het is niet toegestaan artikelen van dWT of dWT Online over te nemen zonder bronvermelding.’ De bron is de Ware Tijd.
Starnieuws heeft geen disclaimer, maar slechts dit op haar ‘homepage’ staan: ‘© 2008 NSS. Alle rechten voorbehouden.’
GFC Nieuws heeft een disclaimer, maar met geen woord wordt gerept over overname van artikelen.
Het Dagblad Suriname heeft geen disclaimer op haar website, maar heeft deze tekst op de ‘homepage’ vermeld:
‘©Fafam Publishing Bij overname bronvermelding verplicht!’ De bron is het Dagblad Suriname.
De West heeft geen disclaimer op de ‘homepage’ opgenomen.
De website van de Times of Suriname stelt alleen haar artikelen ter beschikking om te kunnen lezen tegen betaling van abonnementsgeld. De site heeft geen disclaimer opgenomen.
De nieuwswebsite Nospang.com heeft geen disclaimer, maar op de ‘homepage’ wordt dit vermeld: ‘NoSpang.com © 2001-2011 - All Rights Reserved’. De site heeft echter zelden tot nooit eigen berichten.
De nieuwsafdeling van de website van Obsession Magazine heeft een disclaimer, waarin onder andere is opgenomen: ‘Het is toegestaan om eigen artikelen van de redactie van Obsession Magazine geheel of gedeeltelijk over te nemen mits de bron wordt vermeld.’.
De bekende, maar niet altijd even betrouwbare, internetencyclopedie Wikipedia vermeldt dit onder ‘plagiaat’.
Op de webste van de Rijksuniversiteit Groningen is dit over ‘plagiaat’ te lezen.
