Oud DNA onthult verschillende oorsprong van vroegste inwoners Caribisch gebied

'Caribisch gebied was in potentie altijd een mozaïek van culturen, oorsprong en afkomst'

(Bron: Tom Björklund)

Het Caribisch gebied, dat tegenwoordig een diverse mix van menselijke culturen omvat, was een van de laatste plaatsen in de Amerika's die door mensen werden bezet. Toch weten onderzoekers niet precies waar deze vroege migranten vandaan kwamen toen ze ergens tussen 8.000 en 5.000 jaar geleden aankwamen. 

Nu suggereert oud DNA, dat de diepe geschiedenis van het Caribisch gebied complexe verhalen over migratie en vermenging omvat, inclusief hoe de afstammelingen van de eerste golven van bewoners omgaan met nieuwkomers die 2.800 jaar geleden arriveerden.

'Ik ben heel blij om te zien hoeveel tijd ze hebben kunnen afleggen', zegt Jada Benn Torres, een genetische antropoloog aan de Vanderbilt University die niet betrokken was bij het nieuwe onderzoek. Genetisch materiaal vervalt snel in tropische omgevingen, merkt ze op, en voorafgaand aan het nieuwe werk was slechts een handvol genomen van pre-koloniale Caribische mensen.

Archeologen verdelen de pre-koloniale Caribische geschiedenis in twee tijdperken: het archaïsche tijdperk, dat de vroege nederzettingen van de regio omvat en 8.000 jaar teruggaat op sommige eilanden, en het keramische tijdperk, dat ongeveer 2.800 jaar geleden begon. In dit laatste tijdperk bracht een schijnbare golf van nieuwkomers uit het noorden van Zuid-Amerika verschillende soorten aardewerk en een levensstijl die meer afhankelijk was van landbouw naar de eilanden, volgens eerder archeologisch en genetisch onderzoek. Maar, de oorsprong van de archaïsche volkeren bleef onduidelijk.

Een team van voornamelijk Europese en Caribische onderzoekers analyseerde het DNA van 52 individuen uit zeven archeologische vindplaatsen uit het archaïsche tijdperk op Cuba, van 3.200 jaar geleden tot 700 jaar geleden. Ze vonden bewijs van ten minste twee genetische groepen, melden ze donderdag 4 juni 2020 in Science Magazinr. Dat suggereert dat deze groepen uit verschillende plaatsen kwamen. 'Het is voor het eerst, dat we kunnen zeggen dat deze [vroege bewoners] niet alleen cultureel divers waren, maar ook biologisch divers', zegt Yadira Chinique de Armas, archeoloog aan de Universiteit van Winnipeg en auteur van de paper.

Eén persoon vertoonde een genetische gelijkenis met de inheemse bevolking die 5.000 jaar geleden op de Kanaaleilanden van Californië woonde, waardoor de mogelijkheid werd vergroot dat sommige van de vroegste inwoners van het Caribisch gebied oorspronkelijk afkomstig waren uit Noord-Amerika of Midden-Amerika. Maar, onderzoekers hebben extra genomen nodig van oude mensen die in plaatsen als Florida en het schiereiland Yucatán in Mexico woonden om het zeker te weten, zegt Kathrin Nägele, een archeogeneticus bij het Max Planck Institute for the Science of Human History en de eerste auteur van de paper.

Een andere grote vraag is wat er gebeurde toen Archaïsche leeftijdsgroepen de nieuwkomers van het keramische tijdperk na 2.800 jaar geleden ontmoetten. De Science-paper vond slechts één persoon, uit Puerto Rico, die gemengde keramiek en archaïsche leeftijd vermengt.

Een ander artikel over oud DNA uit het Caribisch gebied, dat deze week op bioRxiv werd gepost, onderzocht 184 vroege Caribische inwoners en vond twee mensen met een mix van genen van zowel het keramische tijdperk als het archaïsche tijdperk. Beide individuen woonden op Hispaniola, het eiland dat tegenwoordig Haïti en de Dominicaanse Republiek omvat. Het is zeldzaam om zo weinig genetische vermenging tussen groepen te zien als ze elkaar eenmaal ontmoeten, zegt Hannes Schroeder, een oude DNA-onderzoeker aan de Universiteit van Kopenhagen. 'We hebben meer individuen nodig van die cruciale plaatsen om echt een idee te hebben van hoe wijdverbreid [deze genetische vermenging] was.'

De studies zijn 'beide echt nieuwe bijdragen', zegt Jorge Ulloa Hung, een archeoloog in het Museum van de Dominicaanse Man en het Technologisch Instituut van Santo Domingo in de Dominicaanse Republiek, die bij geen van beide betrokken was. Traditionele modellen van de Caribische geschiedenis, beïnvloed door de opvattingen van Europese kolonisatoren, hebben de complexiteit en diversiteit van de regio uitgewist. Maar, het nieuwe genetische werk laat zien, dat 'het Caribisch gebied in potentie altijd een mozaïek was' van culturen, oorsprong en afkomst.

(Suriname Mirror/Science Magazine)