zaterdag 7 maart 2020

Frida Guerrera telt de vermoorde vrouwen van Mexico: ‘Dit jaar zijn het er al meer dan 300’

(Bron foto: contramuro.com)
Vrouwen van Mexico staken 9 maart om de macho-neus op de feiten te drukken: 'jullie vermoorden ons en wij zijn het zat'

'Meeste daders zijn jong, jochies van 15 die hun vriendinnetje vermoorden, omdat ze ‘nee’ zegt'


Geen vrouw te zien op straat, op kantoor, op school, in trein of bus, in restaurant of café – dat is de bedoeling. Activiste Frida Guerrera juicht de staking toe, maar maakt zich ook zorgen. Ze vreest voor de reactie van de Mexicaanse man. 'De mannen zijn boos.' En de 49-jarige Guerrera kan het weten. Al vier jaar telt ze in de sensatiebladen de vrouwen die vermoord werden, omdat ze vrouw zijn: meer dan 7.000 sinds 2016.

Feminicidio is de Spaanse term. Vrouwen die werden misbruikt, verminkt, gedood. Feminicidio is al jaren een gegeven in Mexico, maar vorige maand werd het plots een emotie, een collectief gevoel van afschuw en woede dat opborrelde en overliep.


De 25-jarige Ingrid Escimilla en de 7-jarige Fatima, kort na elkaar vermoord in de hoofdstad, groeiden uit tot symbolen van alle vermoorde vrouwen en meisjes. 'Zo hevig heb ik het debat niet eerder meegemaakt', zegt Guerrera. 'Als kwestie is vrouwenmoord nog nooit zo relevant geweest.' 

9 Maart, de maandag na Internationale Vrouwendag, werd door een feministische groep uitgeroepen tot #UnDiaSinNosotras (een dag zonder ons) en ging viraal op social media. Zó viraal, dat de overheid en een groeiende groep bedrijven de staking omarmen - volgens Guerrera een poging de angel uit het protest te halen.
Maar, Guerrera maakt zich vooral zorgen. Terwijl geharde feministen de afgelopen weken op het centrale plein van Mexico-Stad protesteerden tegen het patriarchaat, vulde zij haar blog met nieuwe slachtoffers.

Frida Guerrera is de nom de guerre van journaliste Verónica Villalvazo. Toen ze in 2006 in deelstaat Oaxaca schreef over de sociale strijd van de lokale bevolking en werd bedreigd, ging ze de naam Frida gebruiken. Het is een eerbetoon aan Mexico’s getormenteerde mascotte, kunstenares Frida Kahlo. Een collega noemde haar Guerrera, Krijger. Ze was altijd al begaan met het lot van vrouwen en kinderen; begin 2016 werd het haar fulltime baan.

Tijdens een ziekenhuisverblijf was ze door haar lectuur heen en besloot op internet te zoeken naar vrouwenmoorden. De term feminicidio leverde weinig op, andere zoekwoorden wel: ‘Verbrande vrouw, vermoorde vrouw, vrouw gevonden bij vuilstort.’ Ze vond 193 vrouwenmoorden in de eerste twee maanden van dat jaar. 'Het alarmeerde me, dat deze vrouwen onzichtbaar bleven, dat ze slechts te vinden waren als sensatie in de tabloids.' Ze gaf de vrouwen een postuum podium op haar blog, maar het archiveren voelde al snel als onvoldoende. Na enkele maanden zocht ze contact met een van de families.

'Mijn eerste verhaal schreef ik samen met de moeder van Diana, een meisje van 11 dat werd doodgestoken door een jongen van 13. Sindsdien ben ik niet meer gestopt met schrijven.' Haar verhalen verschenen op Mexicaanse nieuwssites, waaronder de Mexicaanse versie van Vice. Sommige zaken werden door internationale media opgepikt: zoals die van Lupita in 2017, het meisje van 7 met ‘de rode sokjes’ dat onherkenbaar was verminkt. Acht maanden vroeg Guerrera aandacht voor Lupita totdat iemand zich meldde die het meisje kende. Haar ouders bleken de daders te zijn, ze zitten inmiddels vast. Sindsdien wist Guerrera meerdere daders te achterhalen. 'Gisteren nog is een man veroordeeld die zijn buurmeisje van 9 heeft vermoord. Door druk te blijven uitoefenen op Justitie is het ons uiteindelijk gelukt.' 



Dit jaar telde Guerrera meer dan 300 moorden. Het geweld tegen vrouwen neemt toe, maakt ze op uit eigen waarneming. Ook de officiële cijfers laten een stijging zien van het aantal feminicidios in de afgelopen vijf jaar, al is het moeilijk die cijfers te duiden. Het onderscheid tussen moord op vrouwen en vrouwenmoord (wanneer een vrouw wordt vermoord omdat ze vrouw is) geeft extra gewicht aan die tweede categorie, maar vertroebelt tegelijkertijd de statistieken. Jaarlijks worden ruim 3.000 vrouwen vermoord, volgens de cijfers van de overheid. Het aantal officiële vrouwenmoorden steeg sinds 2015 van ruim 400 naar bijna 1.000 vorig jaar. Guerrera telde er aanzienlijk meer.

Meerdere factoren grijpen in elkaar, zegt de activiste. Het machismo, de diepgewortelde Latijns-Amerikaanse mannelijke trots, is een factor, zegt ze. Mexico kent bovendien een lange traditie van geweld en straffeloosheid, de meeste vrouwenmoorden blijven ongestraft. Autoriteiten kijken de andere kant op en geven zo de boodschap af: 'Verbrand haar, vermoord haar, ontvoer haar, begraaf haar. We doen er toch geen onderzoek naar.'

Maar, volgens Guerrera speelt er meer. Ze spreekt over generaties jongeren die ‘alleen’ opgroeien. 'Jongeren lopen tegen een grens aan, ze zijn bang om relaties aan te gaan. De meerderheid van de daders is jong. Het zijn jochies van 15 die hun vriendinnetje vermoorden, omdat ze ‘nee’ zegt, jongens van 17, 18, 20 die hun kinderen misbruiken en doden.'

Ze zegt dat de tijden veranderd zijn. 'Vroeger kende iedereen elkaar. Je wist wie er op de hoek woonde en wie in het huis naast het jouwe. Als je benaderd werd door een vreemde man had de buurt dat in de gaten. Die saamhorigheid is verdwenen. De ouders laten de opvoeding over aan de school en in iedere slaapkamer staat een televisie ook al kijken we naar dezelfde programma’s.' Ergens in de afgelopen dertig jaar zijn generaties elkaar kwijtgeraakt, meent ze. Oma’s en moeders leven nog naar de klassieke rolverdeling waarin de man het voor het zeggen heeft, jongeren botsen in de zoektocht naar een nieuw evenwicht.

'De mannen zijn gefrustreerd, omdat de vrouwen hun eigen gang gaan. Mannen moeten leren begrijpen dat wij niet meer dezelfde zijn, dat we ze niet toebehoren.' Maar, ook vrouwen moeten het machismo-denken afleren, zegt ze. 'We moeten op zoek naar gelijkheid, daadwerkelijke gelijkheid, geen revanchisme.'

Ondanks haar zorgen, put ze hoop uit de aandacht die de feminicidios plotseling krijgen. Ze ziet een kans voor Mexico. 'Wij, de samenleving, moeten de empathie terugbrengen in ons hart. En de regering moet begrijpen dat dit het moment is om aan de slag te gaan. Iemand moet het roer pakken. Anders worden we verzwolgen door de golven en gaan we met z’n allen naar de klote.'


(Suriname Mirror/De Morgen/Twitter/YouTube)
op
Labels:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)