Commotie in de Haagse raadszaal vanwege het woord 'neger'

Kruis (PVV) gebruikt het woord ‘neger’ tijdens debat over vermeend racisme


Commotie in de Haagse raadszaal afgelopen woensdag. Sebastian Kruis (PVV) gebruikte het woord ‘neger’ meerder keren tijdens een debat over vermeend racisme en mogelijke discriminatie bij de politie. Is het woord taboe? De ontsteltenis in de raadszaal was in elk geval groot aldus het AD vandaag, zaterdag 7 december 2019.

Kruis werd door de commissievoorzitter tot de orde geroepen. Kruis kreeg vervolgens wel bijval van Arjen Dubbelaar (Groep de Mos). ''Neger’ is een gewoon Nederlands woord', beweerde hij.

Is dat dan een steekhoudend argument om het woord zomaar te gebruiken, ook als het door een groot deel van bevolking als beledigend wordt gezien? Nee, vindt Vivien Waszink, neerlandicus en taalkundige van het Instituut voor de Nederlandse taal in Leiden. 'Woorden als klootzak, kut-Marokkaan en wijf staan ook in het woordenboek, maar kunnen ook niet zomaar gebruikt worden
Bovendien heeft het woord ‘neger’ een beladen geschiedenis. In de 16e en 17e eeuw gebruikten we het woord als synoniem voor ‘zwarte slaaf’. Niet zo gek dus dat mensen er aanstoot aan nemen. 'En het is totaal onnodig en denigrerend om mensen tot hun huidskleur te reduceren.'

Waszink ziet wel dat het woord ‘neger’ al veel minder wordt gebruikt dan tien jaar geleden. 'Maar, verandering in taal gaat gewoon heel langzaam. Zeker als woorden al zo lang worden gebruikt. Dus het zal zeker nog wel even duren voordat het uitgebannen is.' 

Dat mensen met een donkere kleur het n-woord onderling soms wel gebruiken, ziet Waszink niet als verzachtende omstandigheid voor andere mensen om het woord dan ook maar te gebruiken. 'Het is een soort geuzennaam. Homoseksuelen zeggen onderling ook wel eens ‘flikker’ tegen elkaar. Of vrouwen gebruiken onder vrouwen het woord ‘bitch’. Maar, als iemand anders het woord gaat gebruiken, ga je een grens over. Zeggen dat jij zelf een bepaald woord niet kwetsend bedoelt, maakt het niet normaal om een woord dat door veel mensen als kwetsend gezien wordt toch te gebruiken.' 

Waszink ziet het wel voor zich dat het woord ‘neger’ geleidelijk uit de Nederlandse taal zal verdwijnen. Over 50 jaar? 'Dat is misschien te optimistisch. Je ziet gewoon dat het nu nog te vaak wordt gebruikt alsof het een heel normaal woord is.' 

Het woord schrappen uit het woordenboek, ligt echter niet voor de hand. Het woordenboek is een weergave van de Nederlandse taal, en schrijft niet voor hoe die eruit moet zien. Wel voegt het woordenboek bij veel woorden vaak gebruikslabels toe, een soort ‘waarschuwingen’ voor het gebruik: dat een woord beledigend is, of grof, of informeel, bijvoorbeeld.

'Maar, er komt een dag dat het zo weinig gebruikt wordt dat het niet meer vanzelfsprekend is dat het in een woordenboek van de moderne Nederlandse taal staat.' Is er dan een term die we tot die tijd kunnen gebruiken? 'We zijn er natuurlijk pas als we de verschillen tussen mensen niet meer hoeven te benadrukken. Maar, zwart en wit zijn denk ik de meest gelijkwaardige en neutrale termen.'