Toen de bronnen opdroogden, verhieven de plaatselijke inheemse leiders hun ogen naar de hemel. Ze wisten wat ze zouden vinden. Boven, de gletsjer die de Chimborazo vulkaan afsloot. Maar iets even dramatisch gebeurde verder langs de hellingen van de hoogste berg van Ecuador. En de gevolgen voor de inheemse bevolking die daar woont zijn verreikend. De paramo - het alpiene wetland-ecosysteem, waarvan de sponsachtige bodem water vasthoudt dat van de gletsjer stroomt - was overgenomen door gewassen en vee.
Lokale gemeenschapsleider Gustavo Paca erkent dat het een vergissing was die zijn leven zou verkorten en zijn mensen zou verwonden, die zichzelf lang gezien hebben als beschermers van de natuur. Paca, 49, beschermd tegen de bijtende kou door een enorme rode wollen poncho en een zwarte hoed, legde het uit als de 'onwetendheid' van zijn volk.
Nu zijn zij het zelf die het ecosysteem aan de voet van de 6.310 meter hoge vulkaan ernstig hebben beschadigd. Jarenlang dacht niemand die in de schaduw van de berg Chimborazo leefde dat de gletsjer die de paramo levert, ooit minder zou kunnen worden.
'Omdat het in het lagere gedeelte van het land groeide, zeiden we tegen onszelf: laten we naar boven gaan, omdat er land is', zei Paca. 'We hebben veel geproduceerd, maar vandaag kunnen we zien dat de waterstroom is afgenomen.' Bij warm weer voeden de gletsjers smeltwater de paramo wetlands hieronder. Maar, met de terugtrekking van de gletsjer, is er minder water voor de wetlands.
De lokale bevolking voelt de verandering. 'Ze zijn afhankelijk van glaciaal water voor hun gewassen, hun dieren, het hunne', zegt Bolivar Caceres, een expert van het Ecuadoraanse Instituto Nacional de Meteorología e Hidrología (INAMHI).
In de afgelopen 58 jaar is Chimborazo's imposante sneeuwlaag tot zijn hoogtepunt teruggevallen, terwijl de hellingen een lappendeken van gewassen zijn geworden.
Maria Chaza, 70, herinnert zich de sneeuw en de paramo met zijn vegetatie van grassen en aromatische struiken, nu vrijgemaakt voor landbouwgrond. 'Wat een prachtige berg was het, nu zijn er alleen maar velden, vee, Chimborazo is gevild en daarom is er geen water', zei ze. 'Daardoor lijden we.' Hun putten drogen op, mannen van lokale inheemse gemeenschappen moeten nu water zoeken, met schoffels in de hand, klaar om in de leemachtige grond te graven naar nieuwe waterbronnen. Het is werk dat steeds meer inspanning vereist.
Ter extra informatie:
Wetenschappers begonnen voor het eerst de zich terug trekkende Chimborazo-gletsjer waar te nemen in 1962. Ze maten de gletsjer op 27 vierkante kilometer. In 2016 was het gekrompen tot slechts 7,6 vierkante kilometer. 'Het had 72 procent van zijn dekking verloren', zegt Caceres.
Het is de dichtstbijzijnde buur, de 5.020 meter hoge Carihuairazo-vulkaan. die verkeert in een nog kritischer toestand en verliest sinds 2003 96 procent van zijn gletsjer. Vandaag is hij niet groter dan een voetbalstadion. Vijf andere Ecuadoraanse pieken zijn getroffen. 'De waterlopen drogen op', aldus Francisco Hidalgo, hoofd van de lokale overheid in San Andres.
Terwijl de inheemse gemeenschappen elf bronnen hadden op ongeveer 5 kilometer van hun dorp, moeten ze nu tot drie keer die afstand reizen om water te putten uit natuurlijke bronnen, meer dan 4.000 meter boven zeeniveau. Sommige gemeenschappen hebben de paramo kunnen regenereren door inheemse vegetatie te planten en vee te vervangen door lama's en vicuna's, inheemse Andes-soorten, vriendelijker voor de grond. Velen moeten nu betalen voor een bron die ze eerder vanuit de natuur hebben gebruikt.
Momenteel slagen ze erin om slechts 17 van de 105 akkerbouwgemeenschappen van hun gemeenschap te bevloeien. Maar langzaam zijn lokale gemeenschappen begonnen met het implementeren van een breder plan om hun watervoorraden te behouden. Dat is door honderden hectares maagdelijk land te kopen om hun waterwingebied te vergroten.
(Suriname Mirror/AFP/YouTube)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten