'Vergeving is vrij en gratis, maar het is niet goedkoop, niet vanzelfsprekend'

'Machthebbers denken dat ze kunnen maken en breken zonder aan God of samenleving verantwoording te hoeven afleggen'

(Bron screenshot: YouTube/Starnieuws)

 'Het Surinaamse publiek kreeg alleen misinformatie en werd geïntimideerd'


'Vergeving is vrij en gratis, maar het is niet goedkoop. Het is niet vanzelfsprekend. Je moet wel eerst je eigen aandeel erkennen, dus toegeven en belijden.' Dit zei pater Toon te Dorsthorst gisteravond tijdens de herdenkingsdienst in de Kathedrale Basiliek St Petrus en Paulus, aldus Starnieuws vandaag, 9 augustus 2017. De geestelijke riep de daders van de 8 decembermoorden op om in het reine komen met hun daden. 'Want zonder erkenning en acceptatie van je eigen aandeel, is het moeilijk om vergeving te ontvangen van God en van de mensen.'

De overpeinzingen van Te Dorsthorst:

'35 Jaar zijn voorbij gegaan en nog is er geen recht geschied en geen waarheid helder vastgesteld. De brute macht en de sluwheid van het kwaad lijken soms onoverwinnelijk. Machthebbers denken dat ze kunnen maken en breken zonder aan God of samenleving verantwoording te hoeven afleggen. Ze creëren hun eigen waarheid, regels en structuren. 

Zoals velen zich nog herinneren waarmee ze bezig waren toen het nieuws en de tv- beelden van 9/11 met de brandende Twin Towers hen bereikte, zo herinner ik me als de dag van gisteren hoe ik het nieuws hoorde van de 8-decembermoorden. Het was om 11 uur 's avonds in mijn hangmat op het dorp Cupido aan de boven Marataccarivier in het district Nickerie. Toen ik de volgende dag thuiskwam op de pastorie, hoorde ik van mijn huisgenoot pater Inno Gijsberts, hoe hij op verzoek van de familie was meegegaan naar het mortuarium van het Academisch Ziekenhuis. Daar had hij samen met de nabestaanden de lichamen gezien van de vermoorde mensen. 

Nu citeer ik pater Gijsberts: 'Ik stond naast een moeder en vader van één van de slachtoffers. Minutenlang keken ze naar een verminkt lichaam. Na meer dan een minuut zei de moeder tot de vader: En toch, toch, moet dit het lichaam zijn van onze zoon.' Met andere woorden; het gezicht en het lichaam waren zo verminkt, gemarteld en geschonden, dat zelfs de moeder maar met de allergrootste moeite haar eigen zoon kon herkennen. Dat is wat er gebeurd is!!! En welke steun of medeleven heeft u als nabestaande in de afgelopen 35 jaar van de Surinaamse overheid mogen ontvangen? Wat overheerst, zijn leugens en verdachtmakingen. 

Zogenaamd op de vlucht doodgeschoten na een mislukte couppoging, waarvoor nooit een enkel bewijs is geleverd. Ik vertel u deze getuigenis van pater Gijsberts over de verminkingen niet om voor u als nabestaanden nogmaals de wonden open te halen. Want u leeft al 35 jaar met deze intens verdrietige beelden van uw geliefden op uw netvlies. U kent de bittere feiten en u moest het met totale machteloosheid ondergaan. Het Surinaamse publiek kreeg alleen misinformatie en werd geïntimideerd. 

Het waren niet alleen de moorden, maar ook de brandstichtingen van radiostations en drukpers en andere intimidaties waardoor het Surinaamse volk onderworpen en onderdanig gehouden moest worden. 

Binnenlandse Oorlog 
Die intimidatie speelde niet alleen bij de 8-decembermoorden. Toen de Binnenlandse Oorlog woedde in Oost-Suriname, gaf Bouterse, de toenmalige bevelhebber, opdracht dat alle dorpelingen in het Cottica-Gebied en de Marowijnerivier hun Marrondorpen moesten verlaten. Ronnie Brunswijk had grote aanhang en sympathie op deze dorpen. De mensen weigerden aanvankelijk om te vertrekken en huis en have onbeheerd achter te laten. Toen voerde het Nationaal Leger de aanval op Moiwana uit, waar 38 meest vrouwen, ook zwangere vrouwen en kinderen op beestachtige wijze werden gedood met het doel paniek te zaaien en het hele gebied te ontvolken. Het succes was verzekerd! Alle dorpen werden in paniek verlaten. De meeste mensen vluchtten naar de Franse kant. Moord en intimidatie werken ja. Zo ook staatsterreur. De boot vol met Saramaccaanse mensen, uit vooral Guyaba, die te Atjoni werden opgepakt en afgevoerd naar de Tjon A Langa-passie werden zonder enige vorm van proces opgedragen om kuilen in het bos te graven. Want de militairen gingen zogenaamd suikerriet planten. Daarna werden ze aan de rand van de kuilen met kogels doorzeefd. Een van hen overleefde meerdere kogels in zijn lichaam. Hij hield zich schuil en wist de stad te bereiken en werd in het A.Z. opgenomen. Daar heb ik hem meerdere malen opgezocht, totdat ook hij aan de verwondingen overleed. 

Weerloze burgers 
Bij al deze wandaden ging het om moorden op ongewapende, totaal weerloze burgers. Het is dan wel heel erg goedkoop en laf om deze misdaden af te doen als politiek geweld. En te stellen dat die dan buiten het strafrecht vallen. En daarmee straffeloosheid te propageren. Neks no fout... Als je maar sluw en gemeen genoeg bent kun je overal straffeloos mee wegkomen wordt gedacht en beoogd. 

Het proces onlangs tegen de bevelhebber Radish van Bosnië toont aan dat de internationale rechtsorde daar heel anders over denkt. Hij kreeg levenslang. Moord en intimidatie hebben een lange doorwerking. Burgers die willen spreken of protesteren worden voorzichtig en of bang. Maar, veel mensen, die minder principes hebben, reageren totaal anders. Zij onderdrukken hun geweten en sluiten zich opportunistisch aan bij de machthebbers om mee te profiteren van hun bestuurlijke en economische machtspositie. Dat is de gemakkelijkste weg. Sommige mensen noemen dit het 'Stockholm syndroom'. Je gijzelaars omarmen en hun daden goedpraten. 35 jaar heeft dit al geduurd en we zitten er nog midden in. 

Echter, het komende jaar wordt wel een heel belangrijk jaar in dit proces. We hopen en mogen verwachten dat er recht gesproken zal worden. Dat er veroordelingen zullen volgen. Dat proces laten we aan de onafhankelijke rechterlijke macht over. 

Gelijke monniken, gelijke kappen 
Maar, wat zal de reactie van de betrokken personen zijn? Hoe zal hun achterban reageren? Soms hoor je de geluiden van: Als ze aan mijn baas komen gaan we rotzooi schoppen. Dat wil dus zeggen de samenleving opnieuw intimideren. Leven we dan nog steeds onder het regiem van de intimidatie? Zijn de Surinamers nog steeds bang voor recht en waarheid? Andere mensen hoor je zeggen: Als zo’n persoon veroordeeld wordt, kunnen we niets anders doen dan hem gratie verlenen. Ik ga niet over gratie verlenen, maar ik zou in het kader van gelijke monniken, gelijke kappen, toch willen stellen dat wanneer voor meervoudige martelingen en moorden gratie verleend moet worden, er tenminste ook gratie verleend moet worden aan alle mensen die voor een enkele moord opgesloten zijn. Of voor minder dan dat. Is dat dan niet redelijk? Laten we ons nog steeds leiden door intimidatie? 

Als thema voor deze herdenking hebben we gekozen voor: Recht en Waarheid maken vrij. Ik denk dat iedereen hiermee kan instemmen. Recht en waarheid maken inderdaad vrij. Wij zingen het in ons volkslied en we lezen het in onze Bijbel en heilige boeken. Maar, als we dit diep in onszelf als waar erkennen, dan volgt daaruit ook dat onwaarheid (dus leugen) en onrecht ons onvrij maken. Dus ons tot gevangene maken van onze eigen leugens en onrecht. De leugen en het onrecht worden tot een afgod en wij worden en blijven gebonden en gevangene van deze afgoden. Mensen kunnen ervoor kiezen te blijven volharden in de leugen. Of ervoor kiezen de leugens van hun idolen te blijven verdedigen. Het vereist moed om bij nieuwe feiten of onthullingen je eigen standpunt te durven herzien.

Om recht en waarheid werkelijk toe te laten in je eigen leven. Uiteindelijk moet iedere mens een keuze maken voor of tegen de waarheid. Voor of tegen onrecht. De keuze voor Neks no fout, is ook een keuze of je daarin wilt meegaan, doorgaan of juist niet. Recht en waarheid maken vrij. We kunnen de strijders voor democratie, die op 8 december vermoord zijn het leven niet teruggeven. Wel zou het een geweldig gebaar van meeleven naar de nabestaanden zijn, als de verantwoordelijken voor deze moorden, hun eigen verantwoordelijkheid zouden willen nemen en hun aandeel erkennen. Dat zou een stuk genoegdoening geven aan de familieleden die hun dierbare verloren hebben. Een tegenwicht tegen de pijn en de leugens van coupplannen en op de vlucht doodgeschoten. Maar, voor de daders zelf opent het ook de weg naar het in het reine komen met hun daden. Want zonder erkenning en acceptatie van je eigen aandeel, is het moeilijk om vergeving te ontvangen van God en van de mensen. God is barmhartig. Maar als je God niet toelaat in je leven en in de verantwoordelijkheid voor je daden, dan sluit je God en Gods barmhartigheid en vergeving ook buiten je eigen leven. 

Vergeving is vrij en gratis, maar het is niet goedkoop. Het is niet vanzelfsprekend . Je moet wel eerst je eigen aandeel erkennen, dus toegeven en belijden. Misschien vraag ik teveel van de daders. Maar ook de daders verlangen diep in hun hart in het reine te komen met hun aandeel in deze menselijke tragedie, die henzelf en Suriname al 35 jaar in zijn greep houdt. 

Tot slot: Recht en waarheid maken vrij. Bidden we God dat we als land en als volk eens vrij mogen worden van die donkere wolk, die sinds de decembermoorden boven Suriname hangt. Bidden wij God dat Hij ons in het komende jaar verder leidt naar gerechtigheid en waarheid. Moge God ons dat geven.'