Surinaamse producenten gebotteld water zwijgzaam over herkomst water

Waar komt het 'bron- en natuurlijk mineraalwater' in flesjes vandaan?

Kraanwater niet slechter dan gebotteld water

Waterexportplannen president Bouterse komen niet van de grond

30-04-2014  Door: Paul Kraaijer/Obsession Magazine


Paramaribo - Waar komt het Surinaamse 'bron- en natuurlijk mineraalwater' in flesjes vandaan? Alleen de producenten kennen het antwoord. Suriname is rijk aan, zoet, drinkwater. Dusdanig rijk, dat president Bouterse tijdens zijn nieuwjaasrrede in januari 2012 zei, dat het land grote kansen ziet voor de export van drinkwater. De regering zou daar zelfs prioriteit aan geven in haar beleid.

'(...) Water is een kostbaar bezit van ons land en komt overvloedig voor. In de wereld bestaat echter een groot tekort aan schoon drinkwater. Wij zullen daarom de export hiervan als een van onze prioriteiten beschouwen, en in dit jaar van verhoogde aktie met voortvarende zorg de voorbereidingen tot export hiervan ter hand nemen. (...)'

Inmiddels is het april 2014 en de waterexportplannen van Bouterse zijn nog steeds plannen. Nog geen druppel drinkwater heeft Suriname, in het kader van een gestructureerd exportplan, verlaten. Het water verdwijnt nu nog slechts in flessen en flesjes zogenoemd bronwater.

Zwijgzame producenten

Maar, waar halen de lokale Surinaamse producten hun bron- en mineraalwater vandaan, is het werkelijk allemaal bronwater of gewoon goed gefilterd grondwater, wie zijn die producten en welke merken lokaal bronwater zijn er op de markt verkrijgbaar? Antwoord krijgen van de diverse producenten op de vraag waar het water in hun flessen en flesjes vandaan komt blijkt een lastige klus. Op een na, reageert niemand. Pas op 21 mei reageert een tweede bedrijf. Waarom niet? Hebben zij iets te verbergen? Durven zij niet bekend te maken waar hun zogenoemde bron- en mineraalwater vandaan komt? Komt dat water wellicht niet uit een bron?

De voorzitter van de Consumentenbond Suriname, Rudy Balker, laat in een reactie weten, dat de bond zelf een onderzoek gaat starten naar 'de echtheid van in Suriname gebotteld water'.

'Diamond Blue': water uit het Amazone-bekken?

De enige producent die meteen reageert is het bedrijf Rudisa Beverages & Juices NV aan de Martin Luther Kingweg in Paramaribo. Hier wordt sinds mei 2007 'Diamond Blue' geproduceerd, 'Purified water - Non carbonated - Out of the Amazon'. Maar, komt het water van 'Diamond Blue' werkelijk uit het Amazonegebied. Volgens Warsha S. Torilal-Sardjoe, 'vice-president' van het bedrijf, wel: 'Er staat op de label, uit de Amazone, en zoals u zelf weet, word dit deel van de wereld “het Amazone gebied” genoemd. Wij vermelden niet dat het water uit een bron midden in het Amazone regenwoud vandaan komt. De bronnen zijn daadwerkelijk met het Amazone-bekken verbonden. Onze wells zijn diep genoeg zodat het daad werkelijk bron water genoemd mag worden.'

Maar, kennelijk weet de 'vice-president' niet, dat 'dit deel van de wereld' echt niet het 'Amazone-gebied' wordt genoemd. Natuurlijk zal ongetwijfeld in het doorsnee taalgebruik snel gezegd worden, dat het Surinaamse regenwoud Amazone regenwoud is, terwijl dat feitelijk niet het geval is.

Het Amazoneregenwoud beslaat een oppervlakte van 7 miljoen km² en is verspreid over negen landen: Brazilië (60%), Peru (13%), Colombia (9%), Venezuela (5%), Bolivia (5%), Guyana (3%), Suriname (2%), Ecuador (1,5%) en Frans-Guyana (1,5%). Het Amazoneregenwoud bevindt zich in Suriname alleen in het uiterste diepe zuiden van het land, in het grensgebied. Het Amazone-bekken is gesitueerd in een bekken dat grotendeels door de rivier de Amazone en zijn 1.100 zijrivieren wordt doorstroomd. Ook wat dit betreft lijkt Suriname iets te ver uit de buurt te liggen om maar enigszins verbonden te kunnen zijn met dat bekken. Er kunnen dan ook vraagtekens geplaatst worden bij de herkomst van het water in de 'Diamond Blue' flessen en flesjes. De vermelding van het woord 'Amazone' op 'Diamond Blue' klinkt aantrekkelijk uit marketing overwegingen, maar of het letterlijk en figuurlijk de lading dekt?

De bekende Surinaamse hydroloog Sieuwnath Naipal, verbonden aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname, bevestigt in een reactie, dat het water van 'Diamond Blue' niet afkomstig kan zijn uit het Amazone-bekken, laat staan uit het Amazonegebied. 'Onze diepgrondwaterbronnen gaan niet ver. Sommigen zijn afgesloten en is dus niet verbonden met openwater. Weer anderen hebben wel verbinding met het openwater en zijn dus niet afgesloten. De niet afgesloten waterdragende lagen hebben hun re-charge area’s in het Savannagebied. Het regenwater dringt door de savannazandlaag tot de waterdragende laag en vervolgens stroomt het verder in de noordelijke richting naar de oceaan. Deze, Surinaamse, aquifers hebben geen verbinding met de aquifers van die van het Amazone Basin, ofwel het Amazone Stroomgebied.'

Wel zegt Naipal dat het verwarrend is, dat Suriname tot het zogenoemde Amazone Basin wordt gerekend en als zodanig participeert in de organisatie van ACTO (Amazon Cooperation Treaty Organization). Maar, ook dat wil volgens de hydroloog niet zeggen, dat het water van 'Diamond Blue' Amazonewater is. Hij legt uit:

'De deelname van Suriname in deze organisatie moet naar mijn inziens niet gezien worden vanuit de kant van de hydrologie, maar vanuit de kant van de meteorologie. Regens in het Amazonegebied worden deels aangevoerd vanuit het noorden, dat over Suriname gaat. Dit gebeurt tijdens de eerste helft van het jaar wanneer de zon naar het zuiden gaat. Bij ons is dat de kleine regentijd. In het andere geval, wanneer de zon wederom naar het noorden terugkeert (zomer in Europa), volgt de band van de noordoost en zuidoostpassaatwinden, ook wel genoemd de Inter Tropische Convergentie Zone (ITCZ), met een kleine vertraging de richting van de zon en passeert Suriname voor de tweede keer. De eerste keer waneer de zon richting het zuiden gaat is in de periode december-januari. De neerslagkarakteristieken worden dan voor een groot deel bepaald door het milieu van het Amazonegebied. Met andere woorden, hoe langer de luchtmassa blijft hangen boven het Amazonegebied, des de groter de invloed van de Amazone (milieu) op de neerslag die boven Suriname zal vallen en of valt (geldig vooral tijdens de grote regentijd van april tot half augustus. Hoe groot de correlatie is tussen de gevallen neerslag in Suriname tijdens de grote regentijd en de herafkomst van de neerslag - in dit geval het Amazonegebied - is niet helemaal duidelijk. Dat er een verband bestaat, gelooft een ieder. Maar, kan dan hieruit het recht worden ontleend om te stellen dat het water in de fles uit de Amazone komt? Ik denk dat er meer moet worden onderzocht.'

Overige bronwatermerken die verkrijgbaar zijn in Suriname zijn 'Para Springs', 'Dasani', 'Desha', 'Basic One', 'Aqua Para' en het vrij onbekende 'Whahaha' van de Whahaha Suriname Purified Products Company NV. Maar liefst veertien vergunningen voor het bottelen van water en/of de productie van non-alcoholische dranken werden tussen 2005 en 2009 door de regering afgegeven.

De laatste loot aan de Surinaamse bronwaterboom is 'D'ru', een initiatief van de bekende zanger Damaru (Dino Orpheo Canterburg). Dat water is sedert 15 juli 2013 verkrijgbaar en wordt gebotteld door Three Star Food Company aan de Tout Lui Fautweg te Paramaribo. De herkomst van het water is niet duidelijk. Daar heeft de zanger zich nooit over uitgesproken.

'Para Springs': 'enige natuurlijk mineraal water dat wordt gebotteld vanuit de bron'.....'Para Springs' is een product van Caribbean Beverages NV dat is gevestigd aan de Indira Gandhiweg in Paramaribo. Sinds 2006 produceert het bedrijf gebotteld water. 'Para Springs is het enige natuurlijk mineraal water in Suriname dat wordt gebotteld vanuit de bron', aldus het bedrijf op haar website. Hebben we hier te maken met mineraal- of bronwater? Volgens het bedrijf wordt het water gebotteld uit bronnen op het terrein van Caribbean Beverages. 'Het brongebied is onderdeel van het beroemde Guyana schild. (...) Para Springs is natuurlijk mineraal water afkomstig uit een zoetwaterhoudende zandlaag liggend op ongeveer 20-30 meter diepte. Deze laag is geologisch beschermd tegen eventuele verontreiniging of besmetting door middel van een dikke laag klei.' Ondanks deze voor het publiek toegankelijke informatie op de website van het bedrijf, kwam er geen reactie, ondanks herhaald verzoek, op de vragen waar het 'Para Springs'-water vandaan komt en hoe het in Paramaribo komt.

Hydroloog Naipal bevestigt de uitleg van Caribbean Beverages over 'Para Springs':

'Para Springs, dit woordt zegt het al, district Para waar de Zanderij-formatie, savanna - witzand, voorkomt. Het zogenoemde bronwater ligt op een relatief ondiepe laag en kan dus relatief gemakkelijk uit de bodem worden gepompt.' Hij merkt nog op dat het gebied geen industrie ken, er enkele sporadische voorkomende huizen zijn en concentraties van kleine dorpen.

'Para Springs' vervuild

Toch kwam het bedrijf in juni 2009 negatief in het nieuws toen bleek, dat in diverse flessen water van 'Para Springs' zichtbare deeltjes aanwezig waren. De bekende voedseltechnoloog Ricky Stutgard liet via een ingezonden artikel in lokale media weten, dat het bedrijf problemen had met het filtratiesysteem, waardoor teveel magnesium in het water kon achterblijven. 'Door reactie met zuurstof ontstaat magnesiumoxide', schreef Stutgard. 'Internationaal gebruik is dat het bedrijf de productie en distributie moet stopzetten. Ook behoort dat bedrijf alle levensmiddelen die zij aan de man brengt terug te roepen. In Suriname blijken er steeds weer andere regels te zijn. Het bedrijf produceert een gecontamineerd produkt, mag door blijven verkopen, terwijl naar het probleem wordt gezocht. Ongelofelijk! (...) Het probleem van Para Springs dient zich al enkele weken aan, en de indruk bestaat nu dat men niet instaat is binnen korte tijd met een oplossing te komen zonder dat de productie volledig stopgezet wordt. Wat wij willen opmerken is dat Para Springs het probleem van vervuild gebotteld water al enkele weken heeft, maar het werd allemaal geheim gehouden voor de Surinaams gemeenschap. Doordat de klachten bleven aanhouden en juist toenamen besloten BOG (Bureau Openbare Gezondheidszorg) en Para Springs naar de pers stappen.'

Het 'kraanwater' van 'Dasani'Een ander bronwatermerk, 'Dasani', is ooit internationaal in opspraak geraakt. 'Dasani' is feitelijk een internationaal merk onder de vlag van 'the Coca-Cola Company', dat in Suriname wordt gebotteld, sinds maart 2008, door het grote bedrijf Fernandes Bottling Company N.V. .

Volgens het bedrijf is 'Dasani' 'gezuiverd water, rijk aan mineralen, met een zuivere frisse smaak'. 'Dasani is een verfrissend alternatief voor kraanwater. Het is verzorgend en beschermt het lichaam en de werking daarvan met de noodzakelijke mineralen', aldus is te lezen op de website van Fernandes Bottling.

De consument zou zich kritisch kunnen gaan afvragen, of het water van 'Dasani' werkelijk mineraalwater is. De gedachte dat het wellicht kraanwater zou kunnen zijn komt ongemerkt naar boven drijven. Geen vreemde gedachte.

Het merk 'Dasani' kwam namelijk tien jaar geleden, in maart 2004, op bedenkelijke wijze in het internationale nieuws. Coca-Cola moest begin maart erkennen, dat 'Dasani', het 'zuivere niet-bruisende water' dat op de Britse markt in flessen verkocht werd, niets meer of minder was dan kraanwater. Bij consumenten werd echter de indruk gewekt, dat het water in de flessen natuurlijk bronwater was. In werkelijkheid bleek het water via leidingen van 'Thames Water', een Brits waterdistributiebedrijf, overgetapt naar de Coca-Cola-fabriek in Sidcup, ten zuidoosten van Londen.... Volgens Coca-Cola onderging het water van 'Thames Water' 'een bijkomende zuivering' via drie filters. Vervolgens onderging het water een behandeling waardoor 'alle bacteriën, virussen, zouten, mineralen, proteïnen en giftige stoffen' ontdaan werden, waarna aan het water mineralen werden toegevoegd.

De introductie van Dasani in Europa mislukte na de 'Britse zaak'. Het watermerk is tegenwoordig nog te krijgen in de Verenigde Staten, Canada en Zuid-Amerika.

Fernandes Bottling producent van Dasani in Suriname reageert alsnog op woensdag 21 mei. Ayida Slooten, communicatiemedewerkster, laat via email weten:
'Dasani is niet afkomstig uit een bron, en het wordt ook niet als bronwater geadverteerd, maar als mineraalwater. Het water is afkomstig uit de leiding van de Surinaamse Waterleiding Maatschappij en wordt door Fernandes Bottling Company gezuiverd en middels een proces van omgekeerde osmosis verrijkt met mineralen. Er lijkt een misvatting te zijn over het verschil tussen bron- en mineraalwater. De perceptie van veel consumenten en ook journalisten is dat gebotteld water gelijk zou staan aan bronwater en dat ook Dasani wordt verkocht of gepromoot als ‘bronwater’, maar daar is geen sprake van. Dasani is per definitie ook niet ‘gewoon kraanwater’, wat helaas ook wel eens gezegd wordt.'

Kraanwater als bronwater verkopen, ook in Suriname

Rudy Balker, voorzitter van de Consumentenbond Suriname, zegt zich nog te kunnen herinneren, dat zo'n zeventien jaar geleden 'een zogenaamde ondernemer op heterdaad betrapt werd, toen hij bezig was flessen te vullen voor verkoop en export, maar dat betrokkene gewoon in een van de achterstraten van Lelydorp stond flessen met gewoon kraanwater te vullen. Het bedrijf werd gesloten.'

Een internationale 'Dasani'-commercial:

'Desha'-water uit bronnen te RepubliekSinds 2006 verschijnt ook 'Desha' op de markt dat geproduceerd wordt door het aan de Verlengde Gemenelandsweg in Paramaribo gelegen Desha Distribution Center N.V. Volgens dit jonge bedrijf komt hun water uit bronnen te Republiek en heeft het 'de unieke smaak van ons zoete Surinaamse water'. Hoe het bedrijf haar water uit de bronnen haalt, waar die zich precies bevinden en hoe dat water naar Paramaribo wordt getransporteerd is niet bekend. Op vragen hierover kwamen ook van dit bedrijf geen antwoorden. Een mooie commercial moet de indruk wekken bij de consument dat het water van 'Desha' ergens uit de Surinaamse binnenlanden afkomstig is:

Volgens Sieuwnath Naipal 'ligt de grote bron van drinkwater inderdaad in Republiek en daar gaat de SWM over'. 'Waar de bonnen liggen van de andere genoemde producenten, dat weet ik niet. Maar, wat betreft het merk 'Diamond Blue', waarvan producent Rudisa Beverages & Juices op de flessen en flesjes vermeldt 'Out of the Amazone', is het in ieder geval geologisch duidelijk, dat onze, Surinaamse, aquifers geen verbinding hebben met die van de Amazone en het water van dit merk dan ook niet uit het Amazone-bekken afkomstig kan zijn.'

Het gefilterde SWM-drinkwater van 'Basic One'Future Beverages N.V. begon in 2007 aan de Van Hattemweg in het district Wanica met het bottelen van water onder de merknaam 'Basic One'. Volgens het bedrijf, op haar website, is dat water afkomstig van de zogenoemde Zanderij 'aquifer', een watervoerende laag in de ondergrond. Het wordt gefilterd door de Surinaamsche Waterleiding Maatschappij NV (SWM). Als het water bij Future Beverages arriveert gaat het via verschillende filters en onder een UV-(ultraviolet)lamp. Het water wordt, alvorens het wordt gebotteld, 'geozoneerd'. 'Basic One' zou dus gekwalificeerd kunnen worden als gezuiverd SWM-drinkwater......grondwater. Het bedrijf tracht vooral de sportieve consument geïnteresseerd te krijgen voor 'Basic One':

Bron-, natuurlijk- of mineraal water of toch gewoon ordinair gefilterd en gefilterd en gefilterd grondwater?De zwijgzaamheid van bijna alle bronwaterproducenten zou geïnterpreteerd kunnen worden als het niet willen onthullen van waar zij hun water vandaan halen en op welke wijze of als wie zwijgt stemt toe.....zou al dat water dan toch voor het merendeel gewoon (SWM) drinkwater zijn en niet afkomstig uit een of andere spannende, verborgen, natuurlijke diepe ondergrondse bron, waar zich schoon en helder drinkwater bevindt?

De antwoorden blijven binnen de muren van de producerende bedrijven.

Overigens, laten we niet uit het oog verliezen dat gebotteld water zeer milieuonvriendelijk is. Immers, wat doen wij met z'n allen met al die lege plastic flessen en flesjes? De illusie van ‘beter water’ blijkt een hoge prijs voor het milieu te hebben. Jaarlijks wordt 1,5 miljoen ton plastic wereldwijd vervaardigd voor de flessenwaterindustrie. Met de vervuiling die door het transport en de afvaloverlast worden veroorzaakt wordt dan niet eens rekening gehouden.

De export van drinkwater komt maar niet van de grond

Resten de vragen waarom het maar niet vlot met de door president in januari 2012 in zijn jaarrede aangekondigde grootse exportplannen van Surinaams water, waarom er kennelijk ruim twee jaren later nog steeds geen specifiek beleid hiervoor is ontwikkeld en waarom particuliere ondernemingen geen initiatieven hiertoe ontwikkelen.

Twaalf maanden na de uitspraken van Bouterse doet Deryck Ferrier van het Centrum voor Economisch en Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek (CESWO), half december 2012, de uitspraak, dat 'de export van grote hoeveelheden water van ondergeschikte betekenis' is voor de economische ontwikkeling van Suriname. Volgens hem loont bulkexport van water pas als gebruik kan worden gemaakt van schepen vanaf 18.000 ton. Maar, dergelijk grote schepen kunnen niet aanmeren in de havens van Suriname en de bestemming zou binnen een straal van vijftig mijl moeten liggen. 'Ideale afnemers zijn grote steden zoals New York, maar in de naaste omgeving van Suriname heb je geen stedelijke concentraties die zoveel water nodig hebben. De Caribische eilanden zijn bijvoorbeeld te klein', aldus Ferrier in de Ware Tijd van 13 december 2012. Volgens Ferrier heeft de Braziliaanse staat Amapá zuiver water vlak bij afvoerhavens. 'Ze kunnen het dertigvoudige aanleveren van wat Suriname kan produceren, tegen een lagere prijs. We zijn niet meer competitief.'

Tot slot enkele opmerkelijk feiten:

Flessenwater is niet beter of gezonder dan kraanwater. Toch smaakt het soms wel anders. Of toch niet? Het Nederlandse televisieprogramma Keuringsdienst van Waarde ontdekte, dat het bronwater van Bar-Le-Duc, samen met Spa èèn van de best verkochte verpakte waters in Nederland, uit dezelfde grondlaag komt als het water dat in Utrecht gewoon uit de kraan komt, technisch gezien is het dus gewoon hetzelfde water. De naam is wel heel slim bedacht Bar-Le-Duc is namelijk gewoon het Franse woord voor Utrecht.....

Wetenschappers uit Frankrijk en Ierland onderzochten een paar jaar geleden of consumenten puur op smaak leidingwater en gebotteld water van elkaar kunnen onderscheiden. Het merendeel van de testpersonen proefde geen verschil. De uitkomsten van het onderzoek werden in 2010 gepublieerd.

Het Franse onderzoeksteam, bestaande uit onderzoekers van het CNRS (Nationaal Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek) en het INRA (Nationaal Instituut voor Landbouwkundig Onderzoek), voerde haar smaaktest uit onder 389 willekeurige personen uit Frankrijk. Zij kregen twaalf glazen water voorgeschoteld, waarvan zes gevuld waren met leidingwater en zes met water uit flessen.

Uit het onderzoek bleek, dat 'de meeste consumenten geen verschil proeven tussen gebotteld water en chloorvrij leidingwater'. Slechts 36% onderscheidde enig verschil tussen het gebottelde water en het leidingwater. Het onderzoeksteam publiceerde de studie in 2010 in The Journal of Sensory Studies.

Vijf jaar eerder werd in Ierland een soortgelijk onderzoek gehouden. Deborah Wells, hoofddocent psychologie aan de Queen’s University, hield haar onderzoek onder meer dan duizend proefpersonen en kwam tot dezelfde conclusie. 'De bevindingen uit mijn onderzoek geven aan dat mensen gebotteld water niet herkennen aan de hand van de smaak. De hoge vraag naar gebotteld water moet gebaseerd zijn op andere factoren dan de smaak of geur ervan.' Aan de hand van haar onderzoek schreef ze het rapport 'The Identification and Perception of Bottled Water'.

CONCLUSIE, de feiten:

- Gebotteld water is niet veiliger en smaakvoller dan kraanwater

- Flessenwater creëert bergen afval

- Flessenwater is vele malen duurder dan kraanwater