 |
| Een kleine kliniek in het Waiapi inheemse reservaat in de staat Ámapa in Brazilië. Een gebrek aan medische zorg zou de tol van Covid-19 onder inheemse gemeenschappen kunnen verergeren. (Gerd Ludwig / National Geographic) |
Voor de oudere generatie van de Paiter Surui komt de Covid-19-pandemie bekend voor. De inheemse gemeenschap, die de grens van de Braziliaanse deelstaten Rondônia en Mato Grosso bewoont, leed in de decennia nadat ze in 1969 voor het eerst contact hadden gemaakt met niet-inheemse volkeren honderden doden door mazelen en andere infectieziekten.
De overlevenden 'hebben al ervaren wat er gebeurt in de wereld van vandaag met het coronavirus ', zegt Rubens Naraikoe Surui, een jonge inheemse leider. Nu het aantal gevallen van het coronavirus in Brazilië toeneemt, maken de Pater Surui en andere inheemsen zich zorgen dat ze hard kunnen worden getroffen. Tot dusver is bekend dat 16 leden van dergelijke groepen Covid-19-infecties hebben gehad en drie zijn overleden: een 15-jarige Yanomami-jongen, een 78-jarige Tikuna-man en een 44-jarige Kokama-vrouw. De regio is rijp voor verdere verspreiding.
De staat Amazonas, waar de meeste inheemse gemeenschappen zijn, heeft momenteel de meeste gevallen per hoofd van de bevolking in Brazilië. Manaus, de hoofdstad van de staat, heeft volgens de lokale autoriteiten meer dan 1.500 bevestigde gevallen en 106 sterfgevallen en het gezondheidszorgsysteem staat op instorten. In een race tegen de klok worden twee spoedziekenhuizen gebouwd.
Hoewel de inheemse bevolking in het verleden werd verwoest door mazelen en andere infectieziekten, is het idee dat ze op de een of andere manier biologisch kwetsbaarder zijn voor nieuwe ziekten een mythe, zegt Carlos Coimbra, een epidemioloog bij de Fundação Oswaldo Cruz in Rio de Janeiro, die gespecialiseerd is in inheemse vezondheid. 'Er is geen wetenschappelijke basis om dat te ondersteunen', zegt Coimbra. Telkens wanneer een nieuw virus een populatie binnenkomt die 'immunologisch naïef' is, zoals gebeurde met mazelen en de Paiter Surui, zal het zich snel verspreiden.
Tegenwoordig hebben vaccins en regelmatig contact met niet-inheemse mensen de immuniteit van de inheemse bevolking versterkt tegen mazelen, griep en andere ziekten, zegt Coimbra. Het nieuwe coronavirus daarentegen is nieuw voor de hele wereld. Wat deze populaties ongewoon kwetsbaar kan maken voor Covid-19 zijn andere medische, sociale en omgevingsfactoren, zoals een hoge prevalentie van tuberculose en malaria, een gebrek aan veilig drinkwater en ondervoeding, zegt Coimbra. En het Amazonegebied, waar de meeste inheemse gemeenschappen wonen, heeft weinig ziekenhuizen met intensive care-afdelingen en een beperkt aantal beademingsapparaten, vereist voor de ernstigste Covid-19-gevallen. Isolatie kan gemeenschappen helpen beschermen.
São Gabriel da Cachoeira, een gemeente in het noordwesten van Amazonas met de meeste inheemse volkeren van het land, is nu gesloten. Lokale autoriteiten hebben al het passagiersvervoer naar de stad van iets meer dan 40.000 mensen opgeschort, dat alleen per vliegtuig of boot kan worden bereikt, en tot dusver zijn daar geen Covid-19-gevallen gemeld.
'We richten ons specifiek op preventie. Ons doel is om tijd te kopen', zegt Marivelton Barroso, president van de Federatie van Inheemse Organisaties van Rio Negro, die 23 inheemse etnische groepen in de regio vertegenwoordigt. Samen met andere organisaties en overheidsinstanties deelt het voedsel en andere basisproducten uit aan degenen die in de plattelandsgemeenschappen van São Gabriel da Cachoeira wonen om hen aan te moedigen te blijven waar ze zijn.
Soortgelijke shutdowns vinden plaats in inheemse gebieden in het hele land. In het inheemse land Uru-Eu-Wau-Wau, in de staat Rondônia, mag slechts een beperkt aantal vertegenwoordigers van de inheemse gezondheidsdiensten binnenkomen en wordt de inwoners aangespoord om in hun dorpen te blijven. De geschiedenis kan de lokale bevolking ertoe aanzetten om het advies serieus te nemen: in de jaren tachtig werd de Uru-Eu-Wau-Wau-bevolking tot minder dan de helft teruggebracht door luchtwegaandoeningen die werden overgedragen door niet-inheemse mensen.
Covid-19 'kan dodelijk zijn voor ons', zegt Bitate Uru Eu Wau Wau, coördinator van de Jupaú-vereniging van de Uru Eu Wau Wau-bevolking.
De bredere reactie van Brazilië op de uitbraak van het coronavirus was op zijn best verwarrend te noemen. De meeste gouverneurs en burgemeesters van de staat hebben besloten de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie, WHO, op te volgen om sociale afstand te handhaven. Maar, de Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft de risico's van de pandemie herhaaldelijk afgezwakt en heeft gepleit voor het beëindigen van de lockdowns. Die positie heeft hem op gespannen voet gezet met zijn eigen minister van Volksgezondheid, Luiz Henrique Mandetta, die social distancing ondersteunt die vergelijkbaar zijn met de maatregelen die in de meeste landen worden toegepast. Braziliaanse media hebben gespeculeerd, dat Mandetta de komende dagen kan worden ontslagen.
Het Braziliaanse Congres keurde onlangs een pakket voor noodhulp goed van 600 reais ($ 115) per maand per persoon voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Het geld moet helpen de inheemse gemeenschappen af te sluiten, maar velen vrezen dat de betalingen ook kunnen helpen bij het verspreiden van Covid-19. Net als bij andere federale subsidies kan de steun alleen in steden worden geïnd, waardoor de inheemse bevolking hun dorpen moet verlaten en het risico loopt besmet te raken.Om dit te voorkomen, zal de Fundação Nacional do Índio of FUNAI aanbevelen, dat mensen zo lang mogelijk in hun gemeenschap blijven, omdat het geld 90 dagen beschikbaar zal zijn.
Ondanks de zorgen ziet Elisângela da Silva, een inheemse leider van de Baré-gemeenschap, een zilveren randje: naarmate meer mensen zich zorgen maken over hun veiligheid, worden sommige traditionele planten en remedies weer populair. Of ze werken, valt nog te bezien, maar in ieder geval 'de pandemie helpt ons onze tradities te redden', zegt da Silva.
(Suriname Mirror/Science Magazine/YouTube)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten