Peru's afgelegen geïsoleerde inheemse stammen kampen met toenemende bedreigingen

Manier van leven, en zelfs hun leven, wordt bedreigd door drugshandel, ontbossing en mijnbouw

(Bron foto: ministerie van Cultuur, Peru)

Aanleg van wegen om het toerisme in de Amazone te ontwikkelen ook dreiging voor inheemsen


De inheemsen in het Amazone-regenwoud wijzen alle contact met de buitenwereld af. Maar hun manier van leven, en zelfs hun leven, wordt bedreigd door drugshandel, illegale ontbossing en exploitatie van delfstoffen. Peru, waarvan de helft bedekt is door het Amazone-regenwoud, is een van de weinige landen in de wereld waar geïsoleerde stammen nog steeds in absolute autonomie leven, weg van de moderne samenleving. 

De Peruaanse Amazone is de thuisbasis van 16 inheemse gemeenschappen met ongeveer 4.500 personen die in een vrijwillig isolement leven, volgens het ministerie van Cultuur. Onder hen zijn de Mashco-piro, Cacataibos, Isconahuas, Matsigenkas, Mastanahuas, Murunahuas, Nantis en Yoras-stammen.

Drie andere gemeenschappen, ongeveer 2.500 inheemsen, bevinden zich in een situatie van 'eerste contact'. Ze wonen allemaal in reservaten in drie regio's in het oosten van Peru: Ucayali, Madre de Dios en Cusc. Contact tussen deze groepen en buitenstaanders is zeldzaam, maar soms gewelddadig.

In de Amazone is de weigering om zich te vermengen met de buitenwereld voor een groot deel een reactie op eerdere contacten die de inheemsen hebben laten lijden aan aanvallen en uitbraken van ziekten die zijn veroorzaakt door kolonisten waarvoor ze geen immuniteit hebben, iets dat hun gemeenschappen heeft gedecimeerd.

Tijdens de 'Amazon Rubber Boom' van 1879-1912, waarin volgens een Ierse diplomaat 'gruwelijke' misdaden zijn gepleegd tegen tegen inheemsen, werden veel Mashco-piro gevangen genomen en uitgebuit in omstandigheden vergelijkbaar met de slavernij, waardoor de rest van hun gemeenschap dieper het bos in trokken om zichzelf te beschermen.

In het Amazone-gebied zijn externe bedreigingen talrijk en moeilijk af te weren. In dit dunbevolkte gebied vormen illegale activiteiten de grootste bedreiging, met name de drugshandel, omdat de drugsbendes misbruik willen maken van moeilijk toegankelijke oerwoudgebieden. 'Drugshandelaren geven niet om beschermde gebieden, behalve om hun illegale cocaplantages uit te breiden', zegt politie kolonel Arquimedes Leon. 'Voor hen is het de jungle en het kan hen niets schelen.'

Daarnaast trekken de natuurlijke rijkdommen van de Amazone allerlei goudzoekers aan, of het nu gaat om het goud of de ceders en mahoniebomen die met uitsterven worden bedreigd.

Incursies door buitenstaanders 'zijn vaak gewelddadig en verdringen gemeenschappen uit hun habitat', zei de inheemse Federatie van de Madre de Dios-rivier, een regio die wordt beschouwd als het epicentrum van illegale minerale exploitatie in Peru. Maar, het is niet alleen illegale activiteit die schade toebrengt aan het thuisland van de inheemsen, maar ook aan de aanleg van wegen om het toerisme in de Amazone te ontwikkelen.

In januari stemde het parlement van Peru in om de aanleg van wegen door het regenwoud te autoriseren, en dat terwijl paus Franciscus, die destijds de regio bezocht, opriep tot de bescherming van ongecontacteerde volkeren. De paus sprak over 'de grote druk van het grootbedrijf dat naar olie, gas, hout, goud of de monocultuur-agrobusiness verlangt'. Zijn beroep lijkt tevergeefs geweest.

De Peruaanse autoriteiten moeten nog maatregelen nemen om geïsoleerde gemeenschappen te beschermen, en al die tijd blijft Peru jaarlijks meer dan 120.000 hectare bos verliezen. Elk project in het gebied 'moet worden gepland' om te voorkomen dat inheemsen of het milieu ernstig worden getroffen, zei Nancy Portugal, hoofd van de afdeling Geïsoleerde Bevolkingsgroepen van het ministerie van Cultuur. Er is echter weinig hoop, gezien de minimale bewakingscapaciteiten en de schaarse middelen van de lokale autoriteiten in de regio.  

De Mashco-piro, een nomadische groep van ongeveer 900 jagers-verzamelaars, leeft in twee reservaten in de buurt van de belangrijkste toeristische centra van het land van de oude Inca-hoofdstad Machu Picchu en de nabijgelegen stad Cusco. Om de Mashco-piro te beschermen, heeft het ministerie van Cultuur controles geïmplementeerd om te voorkomen dat malafide reisbureaus excursies verkopen om de ongerepte stammen te ontmoeten.


(Suriname Mirror/AFP)