Joenia Wapichana eerste inheemse vrouw die tot Braziliaans Congres is gekozen

Tien jaar geleden was Wapichana de eerste inheemse advocate die voor het Supremo Tribunal Federal sprak

- 'Alle inheemse mensen verlangen ernaar dat hun rechten in het Congres vertegenwoordigd zijn'
- Inheemse gemeenschap bevreesd voor de potentiële overwinning van de extreemrechtse presidentskandidaat Jair Bolsonaro


Joenia Wapichana had nooit gedacht dat ze in de politiek zou stappen. De 43-jarige inheemse advocate had ook nooit gedacht dat ze geschiedenis zou schrijven, niet slechts één keer, maar bij drie gelegenheden. Maar, toen ze een 'extreme, dringende noodzaak' zag om de rechten van haar gemeenschap te beschermen, wist ze dat ze actie moest ondernemen. 

Afgelopen zondag werd Wapichana de eerste inheemse vrouw die tot het Congres werd gekozen. Tien jaar geleden was ze de eerste inheemse advocaat die voor het Supremo Tribunal Federal sprak en meer dan tien jaar daarvoor werd ze de eerste inheemse die afstudeerde aan de rechtenacademie in het land.

Brazil has elected the first female indigenous woman to the country´s Parliament. Ms. Joênia Wapichana is a lawyer and a human rights defender from the state of #Roraima. According to local media, the number of female Members of Parliament went up 51% if compared to 2014. pic.twitter.com/M7fgToP6bi

— Monica Grayley (@MonicaGrayley) October 9, 2018

'Ik ben erg blij dat ik de oproep beantwoord van alle inheemse mensen die ernaar verlangen dat hun rechten in het Congres vertegenwoordigd zijn', vertelde ze Al Jazeera zaterdag 13 oktober 2018. 'Mensen hadden de hoop te geloven dat we positieve verandering kunnen creëren, dat we daar een stem kunnen hebben om onze rechten te vertegenwoordigen.'

Inheemse groepen in Brazilië hebben geleden onder een gebrek aan vertegenwoordiging in de politiek. De laatste en enige andere inheemse persoon die voor het Congres werd gekozen, was Mario Juruna meer dan 34 jaar geleden. Wapichana, toen kind, zei dat ze zich dat amper herinnert.

Dit jaar nam een recordaantal van 131 inheemse kandidaten deel aan de verkiezing van gouverneurs-, senator- en congreszetels. Het was ook de eerste keer dat een inheemse persoon, Sonia Guajajara, voor het vice-presidentschap ging. Hoewel Wapichana de enige kandidaat was om te winnen, wordt haar overwinning gezien als een triomf voor de meer dan 900.000 inheemse bevolking in het land.  

'Voor ons is deze overwinning de overwinning van de inheemse beweging', zei Valeria Paye Pereira, coördinator van de Articulação dos Povos Indígenas do Brasil (APIB).

Ze legde uit, dat de campagne van Wapichana deel uitmaakte van een nationaal project dat was opgezet door de inheemse leiders, die zich realiseerden dat het 'noodzakelijk was om onze mensen aan te moedigen om deel te nemen'. 'Politiek was geen thema waar we ons zorgen over maakten', zei Pereira. 'Het was de eerste keer dat de inheemse beweging zich er als groep voor opstelde, dus de overwinning van Joenia is de toewijding van onze inspanningen.' 

Velen in de inheemse gemeenschap zijn ook bang voor de potentiële overwinning van de extreemrechtse kandidaat Jair Bolsonaro in de presidentsverkiezingen van 28 oktober.In een interview in februari met lokale media, zei hij hoopvol dat 'er geen centimeter land meer zal zijn voor de inheemsen' als hij wordt gekozen.

'We staan voor een afgrond', zei Milanez. 'Als Bolsonaro wint, zien we mogelijk een enorme uitroeiing van inheemse bevolkingsgroepen.' 

Ongeacht de volgende president, zullen de uitdagingen voor inheemse groepen tijdens de volgende regering worden voortgezet, omdat Brazilianen een conservatiever Congres hebben gekozen, sterk gecontroleerd door de zogenaamde 'landelijke bank'. 'Het is noodzakelijk, meer dan ooit, om een verdediging te hebben in het Congres, omdat onze rechten in gevaar zijn', zei Wapichana.

Lees hier het gehele artikel op aljazeera.com.

(Suriname Mirror/Al Jazeera/