Den Blauwvinger: Suriname kent donders goed de gevaren van kwik voor milieu en gezondheid

COLUMN: Goed bedoelde bewustwordingscampagnes zetten weinig zoden aan dijk

Overheid onderneemt al vele jaren geen enkele actie tegen kwikgebruik 

Men kijkt nog steeds vanuit Paramaribo toe hoe de biodiversiteit en inheemsen en marrons in binnenland door kwik worden aangetast

10-11-2015  Den Blauwvinger/De Surinaamse Krant


Afgelopen week organiseerde de bewustwordingscampagne 'No Kwik' een speciale actieweek die zaterdag 7 november eindigde met een soort bewustwordingswandelloop in Paramaribo. Enkele duizenden mensen liepen mee, om toch vooral na afloop huiswaarts te kunnen keren met een gevoel van 'yeah, ik heb iets gedaan tegen kwikgebruik en ik voel me nu lekker' en ik heb er ook een mooi t-shirt aan overgehouden met het logo van de campagne erop. De 'No Kwik'-campagne heeft inmiddels via haar website zo'n 25.000 ondersteuners weten te vergaren. Allemaal mensen die ergens bij willen horen en door hun naam te verbinden aan de campagne, net als die sportieve wandelaars die bijna allemaal zichzelf in een No Kwik-shirt hadden gehesen, het gevoel willen hebben iets gedaan te hebben tegen het gebruik het kwik. Overigens geldt dat gevoel ook voor de (op dit moment) iets meer dan 19.400 zogenoemde 'likes' van de No Kwik Facebookpagina.

De zin en onzin van 'No Kwik'

Maar, heeft een campagne als 'No Kwik' wel zin? Denken de mensen erachter, waaronder Hennah Draaibaar van de Back Lot en het 10 Minuten Jeugdjournaal, werkelijk dat de regering, de vele goudzoekers in het binnenland en de goudbedrijfjes in onder andere Paramaribo, zich ook maar iets aantrekken van de ondeskundige ondersteuners en volgers van 'No Kwik'? Nee hoor, natuurlijk niet. Wat zou er nu in ene zijn veranderd, in de wetenschap dat in het verleden vanuit de overheid nooit welke actie dan ook tegen kwikgebruik is ondernomen, dat de goudzoeker geen enkele steun krijgt om over te kunnen stappen op milieuvriendelijke goudwinningsmethodes en dat de goudbedrijfjes nog steeds gewoon hun werkzaamheden in de stad kunnen uitoefenen waardoor kwikdampen boven de stad hangen?

Goudzoekers krijgen geen steun voor overstap op milieuvriendelijke winningsmethodes

Een aantal jaren geleden was er sprake van, dat een speciaal fonds zou worden opgericht. Een fonds waarop goudzoekers een beroep zouden kunnen doen voor financiële steun, waardoor zij in staat zouden worden gesteld om milieuvriendelijke goudwinningsapparatuur aan te kunnen schaffen. Dat fonds is er echter nooit gekomen.

De goudzoeker is niet dom.

De goudzoeker kent alle risico's van het werken met kwik.

De goudzoeker weet, dat hij daardoor schade toebrengt aan de biodiversiteit en aan de gezondheid van inheemsen en marrons in dorpjes in het achterland, die vaak afhankelijk zijn van door met kwik vervuild kreek- en rivierwater: ze baden in dat water, doen de was in dat water, gebruiken het water voor consumptie en eten de vis – met kwik – uit dat water.

Maar, de goudzoeker wordt nauwelijks gemotiveerd en gestimuleerd om te stoppen met kwik en om over te stappen op andere, milieuvriendelijke winningsmethodes van goud.

En de goudzoeker wil ook brood en wat beleg op de plank, dus hij blijft kwik gebruiken en dat is hem eigenlijk niet eens kwalijk te nemen....

Regering schuldig

De regering is schuldig aan en verantwoordelijk voor de door kwik veroorzaakte vernietiging van de biodiversiteit in het binnenland en voor de gezondheidsproblemen onder binnenlandbewoners. De regering kent de inhoud van de vele onderzoeksrapporten die de afgelopen jaren zijn verschenen over kwikvervuiling in het binnenland en over de aanwezigheid van te hoge concentraties kwik in de haren van bijvoorbeeld Wayana in het zuidoosten van het land en van Matawai in het dorp Kwakoegron aan de Saramaccarivier. Met de rapporten is niets gedaan. Een van de onderzoekers, de Amerikaan Daniel Peplow, mag Suriname zelfs niet meer in, zo bleek 10 april van dit jaar uit een artikel in de Amerikaanse krant Yakima Herald. De regering heeft de rapporten genegeerd.

De regering heeft het kwikprobleem nooit werkelijk serieus genomen. Immers, neem je dat probleem wel serieus, dan had je als overheid bijvoorbeeld allang het Nationaal Leger en het Korps Politie Suriname nu en dan onverwacht het binnenland ingestuurd om her en der op goudvelden kwik in beslag te nemen en goudzoekers te beboeten of voor een rechter te slepen. Maar, voor zover bekend moet de eerste hoeveelheid kwik in het binnenland nog in beslag worden genomen en is er ook nog nooit een goudzoeker beboet of veroordeeld voor het gebruik van kwik. In de stad wordt nog steeds nauwelijks gecontroleerd bij de goudbedrijfjes. Nu en dan wordt kwikuitstoot gemeten en vervolgens wordt er met de resultaten, de uitkomsten, weer niets gedaan. De bedrijfjes mogen gewoon in Paramaribo, in het centrum en tussen bewoning, operationeel blijven. De uitstoot van kwik gaat gewoon door, iedere dag. Er is nog steeds geen structureel beleid, maar een ad hoc beleid.

Bewustwordingscampagne prima, maar dan vooral gericht op producten waarin kwik is verwerkt

Suriname kent dus de gevaren van kwikgebruik en kwikuitstoot. Een bewustwordingscampagne lijkt dan ook niet echt nodig, of zij zou zich vooral en met name moeten richten op producten die bijna iedereen wel in huis heeft en waarbij men niet stilstaat bij de aanwezigheid erin van kwik, zoals in verlichtings tl-buizen en in batterijen.

Maar, als het gaat om het gebruik van kwik door goudzoekers en de daaraan verbonden risico's voor de biodiversiteit en binnenlandbewoners is iedere bewustwordingscampagne er eigenlijk een teveel en zonde van de tijd en energie erin gestoken.

Het is nu aan de overheid om in actie te komen. Het is 1 minuut voor 12.

Behoedt de bewoners en de biodiversiteit in het binnenland voor een nog grotere catastrofe. Of moet het kalf eerst verdrinken alvorens men de put dempt?

Hoogachtend,

Den Blauwvinger

10-11-2015

Amsterdam-Paramaribo