Uitgever Caribbean Media Group verwikkeld in vier juridische zaken

Maandblad Parbode door oud-minister, nabestaanden architect Van Ommeren en een beledigde notaris voor rechter gedaagd

De Ware Tijd daagt uitgever reisgids ‘Buitenkansjes’ voor rechter vanwege te kritisch stukje over Surinaamse media

05-10-2013 Door Paul Kraaijer

Paramaribo – Suriname heeft moeite met een kritische pen. Dat is publiek geheim. In Suriname houdt men over het algemeen niet zo van een kritische pen. In Suriname is men niet zo gediend van een kritische pen. Daar wordt deze dagen uitgeverij Caribbean Media Group, van de Nederlander Jaap Hoogendam, mee geconfronteerd. In twee verschillende zaken wordt deze kleine uitgeverij geconfronteerd met een rechtsgang, maar dat laten zowel Hoogendam als de hoofdredacteur van het door de Caribbean Media Group uitgegeven maandblad Parbode, Armand Snijders, niet over hun kant gaan, en terecht niet, alhoewel er in beide zaken een paar kleine kanttekeningen geplaatst kunnen worden.

Parbode is door oud-minister Ramon Abrahams van het ministerie van Openbare Werken voor de rechter gedaagd. Het blad heeft in haar augustusnummer een artikel geschreven door hoofdredacteur Armand Snijders opgenomen, met de kop ‘De affaire Abrahams; Stelen in de politiek loont’ waarin wordt beweerd, aan de hand van verklaringen van diverse anonieme bronnen, dat Abrahams zich tijdens zijn ministerschap zou hebben verrijkt.

Zo beweren anonieme bronnen in het artikel, dat ze geld in een enveloppe moesten afgeven om onderhands werk gegund te krijgen. Dit is een tekstdeel uit het artikel dat handelt over een aannemer die 80.000 Surinaamse dollar aan een ambtenaar moest geven:

‘(...) Parbode ging daarom op onderzoek uit en sprak met tientallen mensen, zoals aannemers, architecten, politici en partijgenoten van Abrahams. Ze komen allemaal tot dezelfde conclusie: tientallen miljoenen srd’s zijn verdwenen of over de balk gegooid. Over hoe Abrahams, die vorige maand zijn zestigste verjaardag vierde, met enkele vertrouwelingen op zijn ministerie te werk ging, doen verschillende aannemers een boekje open. Anoniem, want tegen de benen schoppen van de NDP zou ze in de toekomst wel eens nieuwe opdrachten kunnen kosten. Dat vrijwel alle opdrachten onderhands werden gegund, is inmiddels publiek geheim. ‘Als aannemer kon je niet inschrijven op een project, je werd gevraagd’, vertelt een bouwer. Hij haalt het voorbeeld aan voor het leveren en plaatsen van enkele duikers in de buurt van Lelydorp. ‘Mij werd gevraagd een offerte uit te brengen, die was vierhonderdduizend srd. Op het ministerie werd gezegd dat ik dit bedrag moest verhogen naar 480.000 srd en alvast tachtigduizend srd cash in een gesloten enveloppe moest afleveren bij een ambtenaar. Dan zou ik de opdracht krijgen. Dat heb ik toen gedaan. Natuurlijk wist ik dat dit niet de juiste procedure was, maar ik heb liever een gevulde orderportefeuille dan dat ik mensen op straat moet zetten. Bij vorige regeringen moest je ambtenaar ook wel eens wat toeschuiven om in een goed blaadje te komen. Dat gebeurde echter heimelijk. De opzichtigheid van nu verbaasde mij.’ ‘Ik heb die tachtigduizend srd gebracht en kreeg het werk toebedeeld, heb het uitgevoerd en naar tevredenheid opgeleverd. Het erge is dat ik nu, ruim een jaar later, pas vijftigduizend srd heb ontvangen van het ministerie. Ik loop daar de deur plat om de rest ook te krijgen, maar word van het kastje naar de muur gestuurd.’(...)’

Handig

Natuurlijk kun je de vraag stellen of het wel ‘handig’ was van Parbode om met bronnen te werken die niet met naam en toenaam genoemd wilden worden. Het gaat immers om forse beschuldigingen in de richting van een oud-minister. Hoe betrouwbaar zijn die bronnen en hoe heeft Parbode de eventuele betrouwbaarheid geverifieerd? Het is een gegeven dat mensen in Suriname graag anoniem met vuil smijten om iemand willens en wetens te bekladden ofwel te criminaliseren, zwart te maken. Alleen al met het oog hierop, had de Parbode tot drie moeten tellen alvorens tot publicatie over te gaan. Maar, het blad kennende, neem ik aan dat wel tot drie is geteld en dat men de beweringen van de bronnen als dusdanig onthullend en relevant heeft beoordeeld, dat tot plaatsing is besloten. Uit het artikel wordt niet duidelijk of Snijders Abrahams voor een reactie heeft benaderd.

Abrahams heeft via zijn advocaat Irvin Kanhai van Parbode een rectificatie geëist. Het blad heeft niet gerectificeerd, waardoor Abrahams nu via de rechter vraagt dat Parbode zijn verontschuldiging publiekelijk aanbiedt. Er is ook een schadevergoeding van 1 miljoen Surinaamse dollar geëist.

Testcase

Hoofdredacteur en schrijver van het gewraakte artikel Armand Snijders zegt 5 september op Starnieuws, dat de corruptie in de politiek aan de kaak is gesteld. ‘Wij hebben veel anonieme bronnen gebruikt. Mensen durven niet te praten uit represaille. We kunnen onze bronnen ook niet prijsgeven. Voor ons is het een testcase hoe de rechter ermee om zal gaan. Het gaat om klokkenluiders’, beweert Snijders.

Kanhai stelt, dat in het artikel met stelligheid beweringen worden gedaan die schadelijk zijn voor zijn cliënt. De advocaat betoogt dat zonder bewijzen het blad ernstige beschuldigingen heeft geuit. ‘Op deze manier kan je je niet beroepen op het bedrijven van journalistiek. Ik heb een tien pagina’s tellend rekest ingediend en heb precies aangegeven in welke bewoordingen wij de correctie willen hebben’, zegt Kanhai.

‘Buitenkansjes’

Een andere kwestie die deze dagen speelt rond de Caribbean Media Group heeft te maken met één haar weinige uitgaven, de reisgids ‘Buitenkansjes’. De uitgever heeft eind augustus een deurwaarder op bezoek gehad en een brief van een advocaat van de krant de Ware Tijd ontvangen, waarin die krant en hoofdredacteur Meredith Helstone verzoeken dat die reisgids uit de handel wordt genomen en dat een rechtszaak zal worden aangespannen.

In een rondschrijven aan zijn zakelijke contacten stelt de eigenaar van de uitgeverij, Jaap Hoogendam:

‘Zeer opmerkelijk dat een krant de vrijheid van drukpers wil aantasten. Wat is er aan de hand? In de pas verschenen derde druk van de reisgids voor Suriname ‘Buitenkansjes’ schreef ik op pagina 22 het volgende stukje over Surinaamse kranten:

‘Er zijn vier kranten, namelijk de drie ochtendbladen Times of Suriname, de Ware Tijd en Dagblad Suriname en de avondkrant De West. Er is persvrijheid, maar die wordt niet optimaal gebruikt. De Times is van een Surinaamse Berlusconi, die de krant gebruikt als kruiwagen voor zijn bedrijven. Hij steunt de NDP van Bouterse omdat hij daar voordeel van heeft. De Ware Tijd is ook een Bouterse blaadje. Als hoofdredacteur Meredith Helstone de president ontmoet begint ze spontaan te kwispelen, zoals bleek uit haar grote interview met hem. De West is wat onafhankelijkheid betreft de beste krant van Suriname. Ze nemen het trouwens geen van allen nauw met copyright, want er wordt schaamteloos gejat van journalisten, wereldwijd. Dat Surinaamse journalisten het niet voor hun collega’s opnemen! Platleggen die bladen. Sinds Bouterse wordt veel geld besteed aan Overheidsvoorlichting, redactioneel opgenomen in de Times en de Ware Tijd, duidelijker kan het toch niet?’

 

De waarheid kan soms vervelend, neen, confronterend overkomen.

In een reactie aan de advocaat van de krant schrijft Hoogendam onder andere:

‘Het interview van Helstone met Bouterse (als bestand bijgevoegd) vond ik eenzijdig en naïef. Er was gezien het verleden meer aan hem te vragen. Ik heb het woord ‘kruiperig’ (want dat was het) overwogen, maar vond dat te negatief en koos voor ‘kwispelen’, een niet beledigende omschrijving, die valt onder de noemer ‘vrijheid van meningsuiting’, goed verankerd in de Surinaamse grondwet. Als een ondergeschikte van de Ware Tijd dit interview had gepubliceerd, was ik er minder over gevallen. Een hoofdredacteur zet de koers uit.

‘Bouterse blaadje’? Ik wijs op het katern de Overheid in dWT. Zoiets hoort niet in een onafhankelijke krant thuis. Het is staatspropaganda, leest u de reisgids op pagina’s 22 en 23 (als bestand bijgevoegd) over de ernstige gevolgen. Het katern zal voor de krant lucratief zijn en wellicht opgedrongen door de eigenaar te Canada, maar de redactie had haar poot stijf moeten houden. Journalisten met een beetje zelfrespect dulden geen overheidspropaganda in hun krant. Als het er nou uitzag als een Blokker reclameblaadje (ook dat kan niet, maar het onderscheid is tenminste duidelijk). Niet dus, het is in dezelfde stijl als de krant en het is redactioneel ingevoegd. Zie de edities waarin op de voorpagina verwezen wordt naar artikelen in de Overheid. Ten tweede staan medewerkers van het katern bij dWT op de loonlijst en ten derde wijs ik op de zinsnede in het colofon van de Overheid: “Deze uitgave maakt deel uit van de verschillende media die de regering inzet ….”. DWT wordt dus door de regering ingezet? Lees ik dat goed? Hoe ontluisterend ! Daarom noem ik het een ‘Bouterse blaadje’, en ik handhaaf die tekst.

Ik schreef over het ‘schaamteloos jatten van journalisten’. Ook die tekst handhaaf ik, want over het schenden van copyright door dWT hebben we mails van woedende journalisten. Het gaat over artikelen die van het internet gekopieerd worden. Over dat de naam van de journalist wordt weggelaten, in de hoop dat ze het niet opmerken. Over dat e-mails van de betreffende journalisten door dWT niet beantwoord worden en facturen niet betaald. Maar ook over dat er weinig aan te doen is, gezien de trage rechtsgang in Suriname en dat dWT daarom ongestraft door gaat.’

Tot slot geeft Hoogendam nog een paar ongevraagde, maar zeer begrijpelijke, adviezen aan de Ware Tijd en Helstone:

‘Volgens mij

……is het beter dat dWT de band met de Overheid doorsnijdt. Men moet zich niet laten ‘inzetten’ door Bouterse, ook niet door toekomstige regeringen. Het kan principieel niet, iedereen weet dat. (...)

…...is het beter dat u stopt met de vele advertorials en gesponsorde pagina’s. Ook lucratief, maar u kunt over hen niet meer vrijuit schrijven.

…...is het beter te stoppen met het kopiëren van artikelen. Het is diefstal en het belemmert de ontwikkeling van de Surinaamse journalistiek.’

Overigens laat Hoogendam ook nog weten dat hij, ‘ter voorbereiding op de rechtszaak’ ‘de topman van een grote Persgroep in Vlaanderen en Nederland, waarvan u wekelijks ongeveer 25 artikelen kopieert, om commentaar. Volgens de uitgever was dit de reactie van die topman: ‘Over het gebruik van onze journalistiek in De Ware Tijd kan ik een kort en krachtig antwoord geven: van toestemming om onze artikelen en foto's te gebruiken is geen enkele sprake. Sterker, we zijn juist bezig onze auteursrechten te beschermen door dergelijke praktijken op te sporen.’

Gelijk

De teksten van Hoogendam laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Hij heeft absoluut het gelijk aan zijn zijde. Er is geen speld tussen te krijgen. De kwaliteit van het Surinaamse journaille is nu eenmaal niet om over naar huis te schrijven en het is een vaststaand feit, dat kranten levendig plagiaat bedrijven, althans zeer vaak verzuimen bronnen van verkregen nieuws te vermelden, ook en wellicht vooral de Ware Tijd.

Er is slechts één kritische kanttekening bij deze zaak te plaatsen: waarom op een wijze zoals Hoogendam heeft gedaan, in een reisgids, een kritisch stuk tekst over de media in Suriname opnemen? De link met reizen is zoek, maar aan de andere kant moet gezegd worden, dat juist dat soort teksten de charme is van ‘Buitenkansjes’ en dat dit reisgidsje alleen al daarom een unieke plaats inneemt tussen de meer gangbare reisgidsen.

Noot:
Update > Behalve de voornoemde twee zaken blijkt vandaag, 6 september 2013, ook nog eens dat nabestaanden van de vermoordde architect Harold van Ommeren Parbode voor de rechter sleept vanwege het artikel 'Wie vermoordde Harold van Ommeren' in het septembernummer van het blad. Dat is 6 september bekendgemaakt door de Ware Tijd Online.

Het bewuste artikel handelt over de vergiftiging van Harold van Ommeren en is bij zijn weduwe, Wilma van Ommeren-Poeran, en dochter Helga niet in goede aarde gevallen.
Journaliste Tanya Wijngaarde, uitgever Jaap Hoogendaam en hoofdredacteur Armand Snijders hebben vrijdagmorgen 6 september een schrijven, via de deurwaarder, ontvangen dat zij voor de rechter moeten verschijnen. 'Wij hebben uitstel gevraagd', aldus Hoogendam in gesprek met de Ware Tijd. Hoogendam zegt de zaak in volle vertrouwen tegemoet te gaan. 'Wij hebben meer dan twintig bronnen gebruikt, waaronder familieleden.' Wijngaarde, die het artikel heeft geschreven, zegt op het idee te zijn gekomen na een advertentie in de Ware Tijd. Het was volgens de uitgever een 'In Memoriam' voor de vergiftigde meneer van Ommeren. 'Ik zag het artikel en ging op onderzoek uit', vertelt Wijngaarde. 'Ik denk dat wij in het recht staan.'
Misschien denkt ze iets teveel en zag ze ze zelfs vliegen tijdens het schrijven van het artikel. Immers, ze is initiatiefneemster en coördinatrice van MUST-UFO Meldpunt Suriname.....

UPDATE: Parbode heeft vrijdag 13 september 2013 het door de familie Van Ommeren aangespannen Kort Geding verloren. De uitgever moet het septembernummer uiterlijk zaterdag 14 september 13.00 uur uit de handel halen.

De familie Van Ommeren maakte bezwaar tegen een reportage, waarin de onopgeloste moord op de bekende architect Harold van Ommeren in 1976 werd gereconstrueerd. Daarbij werden ‘mogelijke scenario’s’ uit de doeken gedaan, waaronder de mogelijke betrokkenheid van de familie.
Met name weduwe Mangaldee van Ommeren-Poeran en dochter Helsa van Ommeren vonden het artikel beledigend en de publicatie ervan onrechtmatig, omdat ze er geen toestemming voor hebben verleend. De rechter stelde hen vandaag in het gelijk.
De uitgever, de Caribbean Media Group van de Nederlander Jaap Hoogendam, en redactie beweerden echter, dat ‘zeer zorgvuldig te werk is gegaan en 43 verschillende bronnen zijn geraadpleegd, inclusief andere familieleden van de heer Van Ommeren’. Maar de rechter oordeelde dat  ‘àlle familieleden toestemming hadden moeten verlenen’, voordat tot publicatie mocht worden overgegaan.
In Nederland, Curaçao en in andere landen blijft het blad wel te koop, aangezien de rechter zich niet bevoegd achtte om een uitspraak te doen over gebieden buiten Suriname.

Journaliste en UFO-speurneus Tanya Wijngaarde liet zondagavond 15 september 2013 via de webeditie van de Ware Tijd weten te overwogen in hoger beroep te gaan tegen het vonnis van de kantonrechter. Uitgever Jaap Hoogendam zei in hetzelfde artikel in de webeditie van de Ware Tijd dat liever niet te doen, omdat hij door wil gaan met zijn werk.

De rechter oordeelde, dat Wijngaarde onwaarheden heeft vermeld in het artikel 'Wie vermoordde Harold van Ommeren'. Het blad moet van de rechter in de volgende editie een rectificatie plaatsen waarin wordt aangegeven, dat er onwaarheden in het artikel zijn geschreven.

Wijngaarde heeft echter moeite met het woord 'onwaarheden', aangezien haar artikel zou bestaan uit drie scenario's die zijn opgebouwd uit archiefonderzoek en interviews met onder andere familie van de overledene. Daarenboven zou de oktobereditie van het blad al zijn gedrukt. 'Wij respecteren het vonnis, maar ik overweeg in hoger beroep te gaan.' 

UPDATE: 
Zaterdag 5 oktober 2013 werd bekend dat Jaap Hoogendam een vierde rechtszaak aan de broek heeft gekregen. Notaris Dipak Chitoe eist in een Kort Geding via zijn advocaat Stanley Marica een correctie van de uitgever van het Nederlands/Surinaams maandblad Parbode. Chitoe voelt zich beledigd en aangetast in zijn goede naam en eer, aldus schrijft Starnieuws vandaag, zaterdag 5 oktober 2013.

Parbode heeft in het septembernummer gepubliceerd, dat Chitoe als kandidaat-notaris teksten in documenten zou veranderen, wanneer deze al getekend waren. Chitoe zou een van minstens drie notarissen zijn waar vraagtekens bij geplaatst kunnen worden, volgens het blad.

In de editie is een artikel opgenomen over de verkoop van het monumentale pand aan de Watermolenstraat 16 aan de notaris, die het pand liet slopen.

In Parbode wordt een niet bij naam genoemde notaris geciteerd, die, aldus Starnieuws, ‘geen fraaie dingen’ over Chitoe zegt. ‘Als kandidaat-notaris ging hij al de fout in. Hij veranderde na ondertekening teksten, wat een doodzonde is. Desondanks is hij uiteindelijk notaris geworden, maar je verandert de aard van het beestje niet. Van de twintig notarissen is het gros in orde, maar bij minstens drie kan je vraagtekens zetten. Het gaat vaak om witwassen. Dat wildvreemden met gigantische contante bedragen aan komen zetten. Chitoe heeft een Porsche en een BMW uit de 6-serie, dan weet je het wel. Hij is een alleseter. Ze nemen alles aan waaraan ze kunnen verdienen. Of hij geschorst is geweest of een berisping heeft gehad? Zou goed kunnen.’

Chitoe vraagt aan de rechter dat Hoogendam in de eerstvolgende editie van Parbode een correctie plaatst. Hij moet aangeven dat de uitlatingen in strijd zijn met de waarheid en werkelijkheid. Het gaat om uitingen die beledigend en onnodig krenkend zijn voor de notaris. Hij moet ook zijn verontschuldigingen aanbieden.

Het lijkt er veel op dat ook voor dit artikel verzuimd is hoor en wederhoor toe te passen. Althans, het is niet duidelijk of Parbode Chitoe voor een reactie heeft benaderd.

Parbode heeft nog nooit zoveel publicitaire aandacht gekregen, maar of Jaap Hoogendam en eindredacteur Armand Snijders daar nu blij mee zijn....... Worden deze aangespannen rechtszaken de ondergang van het blad???