Suriname weet zich geen raad met afval

Vuilstort Ornamibo zorgt al vele jaren voor overlast

Regering komt omwonenden nauwelijks tegemoet

Surinames grootste vuilstort onvoldoende gemoderniseerd

20-03-2013 Door: Paul Kraaijer

Paramaribo - Omwonenden van de vuilstortplaats Ornamibo zijn de overlast die zij door de vuilnisbelt ondervinden meer dan zat. Ze belegden donderdag 21 februari een speciale persconferentie om hun klachten met de Surinaamse samenleving, via de lokale media, te kunnen delen. De buurtbewoners zien graag dat Ornamibo wordt gesloten. 

President reageert niet op brief omwonenden

De bewoners lieten ook weten dat zij al op 7 september vorig haar in een brief aan president Bouterse, met vijfhonderd handtekeningen van buurtbewoners, hebben kenbaar gemaakt hoeveel last ze van de rook en stank ondervinden. De brief werd ook verzonden aan minister Ramon Abrahams van het ministerie van Openbare Werken, maar geen enkele reactie is ontvangen.

Naast de rook, veroorzaakt onder andere ’s avonds door het illegaal verbranden van vuil op de vuilnisbelt, hebben omwonenden ook hinder van muskieten, vliegen, ratten, kakkerlakken en zeer vele aasgieren, maar ook van vervuild water en gasvorming. Daarnaast worden te Ornamibo ook nog eens dode en levende dieren gedumpt, als afval en worden veel gevaarlijke, giftige, labariaslangen gezien. Diverse omwonenden kampen met gezondheidsproblemen, waaronder astmatische aandoeningen.

Kritiek op- en bijval voor politicus Gajadien

De bewoners worden, op hun verzoek, bijgestaan door het Assembleelid Asiskumar Gajadien van de Verenigde Hervormingspartij, VHP. Volgens hem heeft de overheid de percelen van de vuilstort geoccupeerd ofwel gekraakt. De eigenaren willen hun stuk terrein echter terug. Gajadien liet weten Abrahams geld heeft om de vuilstortplaats aan te pakken, maar dat op de begroting voor dit jaar geen enkele Surinaamse dollarcent hiervoor is opgenomen. Er was echter ook kritiek te horen op de rol nu van Gajadien. De coördinator van de vuilstortplaats, Percy Stijfmeyer, vermoedt dat Gajadien op politiek gewin uit is met deze actie. Hij vraagt zich af waarom de parlementariër zich nu op deze wijze gedraagt, terwijl hij onderdirecteur is geweest op het ministerie van Openbare Werken, onder minister Dewanand Balesar

(2000 – 2005, regering Venetiaan-2: het Hof van Justitie stelde eind mei 2010 Balesar op vrije voeten. Zijn derde verzoek tot vrijlating werd gehonoreerd en hij had er bijna driekwart van zijn gevangenisstraf opzitten. De oorspronkelijke straf, die eind december 2008 werd opgelegd, was twee jaar voor fraude. Balesar hield echter vast aan zijn onschuld en ging in hoger beroep. De twee jaar celstraf werd opgelegd voor geknoei met opdrachten op het ministerie van Openbare Werken. Balesar tekende voor opdrachten van aannemers die nooit werden uitgevoerd. Het Openbaar Ministerie had vier jaar celstraf geëist. Hangende het proces was de ex-minister op vrije voeten. Hij trad uit het kabinet, nadat een tipgever belastende documenten bij het Openbaar Ministerie had ingediend.),

toen de problemen en de overlast er ook al waren. De VHP’er was betrokken bij een commissie die zich bezighield met plannen voor een verzelfstandiging van vuilophaal en vuilverwerking. Volgens Gajadien zou er een gecontroleerde vuilstortplaats komen te Ornamibo waarvoor aanbestedingen waren gehouden, maar niet duidelijk is wat er met dat plan verder is gedaan. Het VHP-Assembleelid zei voor de camera van het dagelijkse actualiteitenprogramma ‘In de Branding’ van Apintie TV dat hij verder daarvoor niet verantwoordelijk was en niet weet wat de verantwoordelijken verder gedaan hebben met de plannen voor een gecontroleerde vuilstortplaats. En nu zijn er volgens Gajadien geen middelen voor ofwel geen geld.

 

Grazende koeien

Het is niet voor het eerst dat omwonenden aan de bel trekken en eisen dat de vuilstort Ornamibo wordt gesloten. Al jarenlang worden te Ornamibo dagelijks grote hoeveelheden huisvuil, grofvuil en ander afval, ook ziekenhuisafval, gedumpt en zo goed en zo kwaad als het gaat van een laag zand voorzien. Maar, recente beelden van Ornamibo laten een bijna open vuilstort zien waar allerlei afval aan de oppervlakte ligt, niet door zand afgedekt, en waar vele tientallen aasgieren op zoek zijn naar een ontbijtje. Daarnaast lopen er koeien rond, die wellicht binnen afzienbare termijn als een heerlijk stukje vlees terug te vinden zijn op de borden van burgers. Hoe gezond en heerlijk zal een dergelijk stukje vlees zijn.......

Het ‘probleem’ Ornamibo sinds 2006

Toenmalig ATM-minister: ‘Locatie vuilstort Ornamibo ongeschikt’

Begin november 2006 maakte toenmalig minister Ganeshkoemar Kandhai van Openbare Werken bekend dat de vuilstortplaats Ornamibo zou worden heringedeeld. Maar, het ging slechts om een noodmaatregel om een einde te maken aan de aanhoudende stank- en rookoverlast voor de omgeving. De mededeling kwam daags na het einde van een dagenlange brand van de vuilstort, die vermoedelijk was veroorzaakt door zogenoemde ‘rapers’, die vooral op zoeken waren naar bruikbaar en te verkopen kopermateriaal. Van enige herindeling was echter geen sprake, slechts werden truckladingen zand gestort. Volgens minister Joyce Amarello-Wlliams van het ministerie van Arbeid Technologische ontwikkeling & Milieu (ATM) was de ligging de vuilstort ongeschikt.

De eerste moderne vuilstortplaats van Suriname, werkelijkheid of zoethoudertje?

Ruim een jaar later, eind januari 2007, werd bekend dat binnen niet te lange tijd de eerste moderne vuilstortplaats van Suriname in gebruik zou worden genomen: Ornamibo zou worden heringericht volgens internationale milieustandaarden en afval zou worden gesorteerd, beheerd en gecontroleerd. Gesproken werd van een mijlpaal. Ewald Gerard, toenmalig directeur Bouwkundige Werken en Dienstverlening van het ministerie van Openbare Werken, liet via de media weten dat een aanbieder van vuil instructies zou gaan krijgen om in een bepaalde ‘cel’ te storten, waar opzichters de aanbieder vervolgens zouden moeten instrueren. Het gedumpte vuil zou dagelijks worden afgedekt met zand en bespoten worden met bestrijdingsmiddelen. Van stank, rook en gassen door het veelvuldig in brand steken zou geen sprake meer zijn. Er zouden weegbruggen en een afvalregistratiesysteem.

Herinrichting à 385.000 euro.....

Toenmalig minister Rick van Ravenswaay van Planning en Ontwikkelingssamenwerking (Plos) en Ganeshkoemar Kandhai van Openbare Werken (OW) ondertekenden 11 januari 2007 het project ‘Het aanleggen en inrichten van een gecontroleerde vuilstortplaats te Ornamibo (Fase 1)’. Het project wordt voor ruim 385.000 euro gefinancierd uit het Startfonds (Nederlandse Verdragsmiddelen). Het ministerie van Plos stelde ongeveer 1 miljoen euro beschikbaar. Dit werd op 12 januari 2007 bericht door het Dagblad Suriname en de Ware Tijd. Laatstgenoemde krant schreef overigens abusievelijk, dat het ging om 385 miljoen euro.
Aannemer AGWW (Aannemers-, Grondverzetbedrijf Water en Wegenbouw) moest binnen acht maanden de nieuwe stortplaats in gereedheid brengen. Met dat bedrijf was op 29 december 2006 bij OW een samenwerkingscontract ondertekend voor de herinrichting van de vuilstort.
In de begroting voor het jaar 2011 van OW werd vermeld dat in 2007 een aanvang is gemaakt met de herinrichting en dat voor de eerste fase een bedrag werd uitgetrokken van bijna drie miljoen Surinaamse dollar. In vier fasen moet in totaal zestig hectare worden heringericht. Op de heringerichte vuilstort moet het aangeleverde vuil in lagen gestort worden. Na een bepaalde hoeveelheid en het bereiken van een hoogte van vijftien meter, wordt het vuil afgedekt met zand. Bij de herinrichting zou de stortplaats opgebouwd moeten worden met hoogteverschillen van telkens twee meter. Nadat de eindhoogte is bereikt, moet alles afgedekt worden met klei. De nieuwe vuilstort moet voorzien zijn van leidingen, onder de grond, om het vervuilde water in op te kunnen vangen. Vervolgens zal het water in speciale vergaarbakken opgevangen en gezuiverd worden, waarna het gezuiverde water de Pararivier in zal stromen.

Maar, ondanks gedane toezeggingen vanuit de overheid bleef de stortplaats voor overlast zorgen. In de tweede week van mei 2009 bleek dat gedumpt vis-, brood- en vleesafval te Ornamibo in opdracht door rapers werd verzameld om vervolgens terecht te komen in de keukens van verkopers van worst en andere etenswaren. Dit werd 12 mei bekendgemaakt door de Ware Tiijd. Met grote regelmaat kwamen afnemers van de vis-en vleesdelen naar de vuilstortplaats. De rapers werden voor hun werkzaamheden vergoed.

Dezelfde krant berichtte in haar editie van vrijdag 16 maart 2012 dat met het uitbreiden van de vuilophaaldienst er natuurlijk ook meer vuil verwerkt moest gaan worden. Uit het artikel werd duidelijk dat er een folielaag op de vuilstort was geplaatst om vervuiling van de bodem zoveel mogelijk te voorkomen en ook dat de grond was verhoogd. Daarnaast meldde de krant dat er daadwerkelijk een irrigatiesysteem is aangelegd om vuil water te zuiveren en het schone water te lozen in de Pararivier.

OW in mei 2012: ‘Het moet verbeterd worden’

De stankoverlast werd echter niet verminderd. Begin mei 2012 verklaarde Valery Lalji, waarnemend onderdirecteur dienstverlening bij het ministerie van Openbare Werken, dat Ornamibo de hoeveelheid vuil nog wel aan kan, ‘maar het is niet de ideale wijze om het vuil te verwerken. We kijken ook uit naar een andere verwerkingsmethode. Het moet verbeterd worden.’ Aan de stank die vrijkomt kan vooralsnog niets gedaan worden. Er worden volgens Lalji wel reinigingsmiddelen gebruikt om de stank te verminderen. ‘We werken er hard aan om er dit jaar nog een oplossing voor te hebben. Het moet een strategische plek zijn die zodanig ligt, dat het grondwater niet besmet raakt.’ Anno eind februari 2013 is er nog steeds geen afdoende oplossing gevonden.

Ook asbestafval 
Een maand later, 15 juni 2012, bevestigde Steven Codrington, waarnemend hoofd van de afdeling Vuilophaal en Verwerking binnen het ministerie van Openbare Werken (OW), op vragen van mij in verband met een artikel over asbestdakplaten, dat asbestafval te Ornamibo wordt gedumpt. Codrington: ‘Er is op de stortplaats te Ornamibo inderdaad een locatie waar asbest wordt opgeslagen. Deze locatie is in de tijd samen met het NIMOS (Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname) aangewezen en is ook met GPS-coördinaten vastgelegd. Het is ook de enige plaats in Suriname waar asbestafval wordt begraven.’ Ontwikkeling in Suriname) aangewezen en is ook met GPS-coördinaten vastgelegd. Het is ook de enige plaats in Suriname waar asbestafval wordt begraven.’
Codrington verzekerde dat er geen enkel risico bestaat dat, bijvoorbeeld bij een brand, een shovel begraven asbestafval kapot zou kunnen trekken waardoor het levensgevaarlijke asbeststof zou kunnen vrijkomen. ‘De locatie waar asbestdakplaten worden begraven is afzonderlijk van de locatie waar het dagelijks huishoudelijk afval wordt verwerkt. Er rijdt dus geen machine over de locatie waar de platen worden geplaatst.’
Volgens Codrington was begin juni 2012 op de vuilstort Ornamibo 413 kubieke meter asbestafval (asbesthoudende dakplaten) begraven. Op de vraag aan Codrington of met het begraven van asbestafval niet een probleem naar de toekomst wordt verschoven, antwoordde hij: ‘Neen, het is geenszins de bedoeling dat het voor eeuwig zo blijft, maar dat na de herinrichting van de stortplaats er een permanente oplossing komt.’

De herinrichtingswerkzaamheden liggen echter al een paar jaren stil. Steven Codrington, begin juni 2012: ‘In 2009 zijn deze werkzaamheden door uiteenlopende oorzaken stopgezet. Het is de bedoeling dat, na een gedegen evaluatie, de voortgang van het project verder ter hand zal worden genomen, aangezien reeds zeventig procent van het project gerealiseerd is.’
Ook nu, voor dit artikel, heb ik Codrington benaderd met enkele vragen over de actuele stand van zaken voor wat betreft de herinrichting van de vuilstort en ook wat er met de 380 euro uit Nederland is gebeurd. Maar, deze keer bleef het stil, een reactie kwam niet.

Raper overreden door bulldozer gevolgd door protesten omwonenden 
Een paar weken na de opmerkingen van Codrington kwam de vuilstort weer eens in het nieuws. De 39-jarige raper Alfred ‘Pape’ Bongsodipo was in zijn slaap op de vuilstort op 6 juli 2012 door een bulldozer overreden en aan zijn verwondingen overleden. De man had de nacht op het vuil doorgebracht in één van de lege kartonnen dozen, die op de binnenwegen van de stortlocatie lagen. De bulldozerchauffeur die vroeg aan het werk ging, ging ervan uit dat er zoals vaker het geval was, weer lege dozen op de weg waren. Hij reed dan ook zonder erbij stil te staan over de dozen. Een aantal omwonenden van de vuilstortplaats Ornamibo liet via het Dagblad Suriname weten, dat ‘het nu tijd wordt dat de overheid iets doet met de mensen op de vuilstortplaats’. Op de vuilstort zijn enkele tientallen rapers aan het werk die op die manier proberen een boterham te kunnen verdienen. Er wordt ze geen strobreed in de weg gelegd door medewerkers van Openbare Werken.

Twee weken later besteedde dezelfde krant aandacht aan de overlast die omwonenden nog steeds ondervonden van de vuilstort. ‘De geur is niet uit te houden. Mensen die in de nabije omgeving wonen, kunnen niet eens op hun terras zitten om wat frisse lucht te happen. We kunnen niet eens op ons balkon zitten en moeten de deuren dag en nacht gesloten houden’, vertelde een buurtbewoner. Natasja zei in gesprek met een verslaggever van de krant, dat zij geen visite kan ontvangen vanwege de heersende situatie. Niemand durft op bezoek te komen, omdat gasten het gevoel krijgen op een vuilnisbelt te zijn. De vuilstortplaats wordt gescheiden door een goot. De buurtbewoners zeiden te hopen dat de situatie weer leefbaar wordt gemaakt en dat zij in de toekomst af zijn van ‘de ellende’.

Aandacht in De Nationale Assemblee

Het VHP-Assembleelid Asiskumar Gajadien riep op 4 oktober 2012 in De Nationale Assemblee de regering op om snel op te treden en de problemen rond de vuilstortplaats Ornamibo op te lossen. Er was nog steeds op en rond de vuilstortplaats sprake van een enorme stank die ver in de omgeving in alle huizen doordringt. Door personen, vermoedelijk de rapers die rond de belt rondhangen, werden ook nog eens autobanden in brand gestoken, aldus de politicus. Ook toen kwam de brief van 7 september van de omwonenden ter sprake, gericht aan president Bouterse, en waar nog niet op was gereageerd. Gajadien zei dat de regering of snel moest ingrijpen of het besluit moest nemen om de locatie te sluiten. Hij kreeg bijval van Assembleevoorzitter Jennifer Geerlings-Simons.

Plotseling doken erfgenamen op.....

Medio januari van dit jaar doken plotseling enkele erfgenamen van de eigenaar van de grond van de vuilstort Ornamibo, Mataw Janki, op die in actie kwamen en dreigden de locatie te barricaderen. In 2000 zou het ministerie van Openbare Werken met enkele erfgenamen van Janki een ruil overeengekomen zijn. Hierbij werd een deel dat toebehoorde aan de erfgenamen, groot 41,5 hectare aan de Parakreek, geruild. Dat perceel staat nu bekend als de vuilstortplaats Ornamibo. Na twaalf jaren hebben niet alle erfgenamen in ruil voor hun aandeel, een ander stuk grond van de overheid gehad, terwijl de overheid dagelijks gebruik maakt van hun perceel.

De Kantonrechter heeft in deze kwestie al een vonnis gewezen, waarin de Staat veroordeeld werd om binnen drie maanden een perceel toe te wijzen aan de erfgenamen op straffe van een dwangsom. Volgens een van de erfgenamen is de dwangsom reeds lang opeisbaar. De erfgenamen hebben in december 2012 een laatste verzoek aan de minister van Ruimtelijke ordening, Grond- en Bosbeheer (RGB) gedaan. Het stuk perceel staat nog steeds op naam van de erfgenamen waardoor zij juridisch nog steeds de eigenaren zijn. Zij hebben aan de minister kenbaar gemaakt, dat indien niet binnen een maand na het schrijven wordt gereageerd, zij de toegang tot dat terrein zouden barricaderen. Inmiddels is die tijd verstreken en de erfgenamen maken zich op om op zeer korte termijn acties te ondernemen. Maar, de erfgenamen bleven stil, het zijn omwonenden die eind februari aan de bel trokken om weer aandacht te vragen voor de zeer onhygiënische situatie op en rond de vuilstort.

Reactie OW-minister Abrahams
Minister Ramon Abrahams van Openbare Werken liet woensdagavond 27 februari 2013 via De West weten, dat de Ornamibo-kwestie eigenlijk een politiek spel is. 'Het is duidelijk dat mensen worden aangezet om zaken te doen’, aldus Abrahams. Hij benadrukte, dat de gronden te Ornamibo weggegeven zijn door de vorige regering en niet door de huidige regering.

Asiskumar Gajadien verklaarde tegenover de krant, dat hij uit bronnen heeft vernomen dat van de elf perceeleigenaren drie tot vier eigenaren zijn gecompenseerd en wel door de vorige regering. Het probleem van de overige niet gecompenseerde eigenaren ligt op het bord van de huidige regering.

‘Ik kan niet voor de vorige regering praten. Wat ik wel kan zeggen is dat de vorige regering een gecontroleerde vuilstortplaats wilde opzetten, maar dit project is uitgebleven’, aldus Gajadien. Volgens het lid van De Nationale Assemblee is er een aanbesteding gehouden, waarbij een deel van dit project is uitgevoerd en de rest uitgebleven is.

‘Het was de bedoeling dat de huidige regering hiermee verder zou gaan, maar informatie heeft me bereikt, dat de werkzaamheden helemaal stopgezet zijn’, aldus Gajadien, daarmee bevestigend hetgeen Steven Codrington in juni 2012 tegenover mij heeft verklaard.
Naar zeggen van Gajadien hebben de bewoners van dit gebied geen vertrouwen meer in de overheid en wensen daarom dat de vuilstortplaats gesloten wordt.

Petitie
Buurtbewoners van Ornamibo dienden donderdag 14 maart een petitie in bij het ministerie van Openbare Werken (OW), omdat ze niet langer te midden van de stank willen leven. Reshmi Bihariesingh, vertegenwoordiger van de bewoners verenigd in een actiecomité, zei, dat een eventueel in te dienen schadeclaim bij de regering 'on hold' is gezet. Mocht na het indienen van de petitie geen reactie van het ministerie volgen, dan zullen er wel stappen worden ondernomen, aldus Bihariesingh maandag 11 maart tegenover de Ware Tijd. In het comité zijn dertig personen vertegenwoordigd uit onder andere de buurten Dijkveld, Houttuin, Adhinweg, Vredenburg serie A en B en het Sewdajalproject.

Actiegroep SOS, Stop Ornamibo Stort, in leven geroepen
Sinds begin maart 2013 heeft Actiegroep SOS een eigen Facebookpagina om aandacht te vragen voor de al jarenlang voortslepende problemen rond de vuilstort Ornamibo. Hierop is onder ander te lezen

'Vuilstortplaats Ornamibo .. de beerput van Paramaribo, Wanica en omstreken.. een bron van ziekten, stank en verderf .
Buurtbewoners van Houttuin, Vredenburg serie A + B, Domburg, Ornamibo, PWB project, Sewdayal Project . ..zijn het zat !

Waar hebben wij last van :
• een enorme ongedierteplaag : vliegen, aasgieren, ratten, kakkerlakken en muskieten
• de steeds sterker wordende stank in de omgeving.
• Rook en gas vorming bij verbranding, en praten we over een sterke brandende rook, waarbij ademhalingsproblemen en astma verschijnselen optreden (zware blootstelling aan zeer vervuilde lucht)
• Vervuild drink en huishoudelijk water. Er wordt hier veelvuldig gebruik gemaakt van regenwater. Bepaalde huishoudens zijn ook nog eens niet aangesloten op het waterleidingnet. Het opgevangen regenwater staat vaak bloot aan de gifgassen die vrijkomen, maar ook aan uitwerpselen van de ongedierte. Maar ook het water, dat gebruikt wordt voor de dieren en planten van de vele boeren in de omgeving, is zwaar vervuild.
• De kolonies aan straathonden die hier in de omgeving leven, maar ook veelvuldig worden gedumpt. Dit is weer een apart probleem, omdat wij elke dag geconfronteerd worden met kadavers op de weg of zieke honden die het erf opwandelen.
• Zware vervuiling van de Highway, door alle vuilzakken en rommel die vanuit de vuilwagens op de weg vallen. De trucks zijn veelal overbeladen en laten vaak een spoor van rotzooi op de weg liggen; dit geldt ook voor visafval. Wat natuurlijk weer talloze zwerfhonden met zich meebrengt.

Het is een zorgelijke situatie, die absoluut aangepakt moet worden.'

Wat heeft het NIMOS gedaan?
De afgelopen jaren heeft het NIMOS passief toegekeken naar hoe de situatie op de vuilstort Ornamibo verergerde. Het instituut is zelfs in het verleden akkoord gegaan met de komst van deze vuilstort vlakbij bewoond gebied en ook is zij akkoord gegaan met het daar onder de grond begraven van asbestafval (dakplaten).
De opmerkingen vanuit het NIMOS in de tweede week van maart van dit jaar, dat zij samen met het ministerie van Openbare Werken wil zoeken naar een oplossing van het stankprobleem, neem ik dan ook met een korrel zout. De oplossing was al gevonden toch? Het afval begraven onder een laag zand.....
Het is een niet serieus te nemen opmerking vanuit de papieren tijger, het NIMOS. Alsof zij denkt met toiletspray of iets dergelijks het stankprobleem aan te kunnen pakken, terwijl het om een veel groter probleem gaat: de aanwezigheid van een dergelijk grote vuilstort bij bewoond gebied. Dat had nooit mogen gebeuren.
Laten het NIMOS en het ministerie van Openbare Werken zoeken naar een nieuwe locatie voor een compleet nieuwe vuilstort, ver buiten bewoond gebied.
 
Afvalprobleem blijft heet hangijzer waar regering geen raad mee weet

De vraag is gerechtvaardigd of de regering deze keer wel actie gaat ondernemen om vaart te zetten achter de herinrichting van de vuilstort. Daarenboven zou de overheid er goed aan doen om een nieuwe locatie te zoeken, immers er kan niet tot in het oneindige vuil gestort blijven worden op de huidige vuilstort. De regering zou gedegen beleid moeten gaan ontwikkelen om de afvalproblematiek in het land goed ter hand te nemen en ook om te zorgen voor een goede afvalscheiding en recycling van diverse materialen.

Als natuurlijke afvalverwerkers zijn gieren vitaal voor ons ecosysteem -- waarom hebben ze dan zo'n slechte reputatie? Waarom zijn er zoveel met uitsterven bedreigd? Roofvogelbioloog Munir Virani zegt dat we meer aandacht moeten hebben voor deze unieke en slecht begrepen schepselen, om onze perceptie te veranderen en de gieren te redden.