22-07-2012 Door: Paul Kraaijer (SurGoed Magazine, juli 2012)
Via speciale wetgeving hebben Surinamers sinds mei 2010 de mogelijkheid gekregen om percelen van maximaal 2.500 vierkante meter die ze in grondhuur of erfpacht hebben tot hun eigendom te maken door grondconversie. Dat klinkt mooi, om na vele jaren eigenaar kunnen worden van het perceel waar je al jarenlang woont. Toch blijken nog maar weinigen er gebruik van te maken Wat is de oorzaak hiervan?
(Bron foto: eigen foto Kraaijer)
We vroegen het aan notaris mr. Jennifer Vishnudatt. Notarissen hebben een belangrijke rol in het conversie-project. Grondconversieverzoeken kunnen door een notaris worden opgemaakt en ingediend. "Het ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (ROGB) heeft de notarissen geïnformeerd over de grondconversie zodat zij burgers goed kunnen helpen om de grondconversie soepel te laten verlopen”, vertelt Vishnudatt.
"Wij notarissen werken volgens de richtlijnen die wij begin van dit jaar hebben ontvangen van het Implementatie Team ter uitvoering van conversie en het ministerie van ROGB, maar het blijkt dat weinig mensen er gebruik van maken."
Voor het pilotproject zijn zes woonwijken uitgekozen: Flora-A en Flora-B, Eerste Rijweggebied, omgeving Paloeloeweg in Saramacca, omgeving Dalhberg en de Van Pettenpolder in Nickerie.
Dat nog weinig mensen gebruik maken van het conversierecht heeft er volgens haar vooral mee te maken dat zodra bekend is welk bedrag zij moeten betalen voor de conversie, men niet snel bereid is om de koop te sluiten. "Veel mensen gebruiken het geld voor aankoop van de grond liever voor andere zaken", aldus Vishnudatt. De prijs die de bewoners moeten betalen, de zogenaamde conversieprijs, is het verschil tussen de grondhuurwaarde en de marktwaarde. Om die waarde te bepalen moet eerst in alle districten de markt- en grondhuurwaarde van percelen worden vastgesteld. De overheid gaat dit jaarlijks doen.
Vishnudatt: "De grondprijzen verschillen sterk per gebied. Betaal je in Para voor een vierkante meter tussen de 18 en 30 Surinaamse dollar, in de omgeving van de 1e Rijweg-Zorg en Hoop zijn er percelen met een prijs die varieert tussen de 70 en 150 Surinaamse dollar per vierkante meter."
Volgens Vishnudatt kunnen mensen met eenvoudige zaken, zonder boedelzaken of hypotheek, rechtstreeks naar ROGB om een eigendomsakte te verkrijgen. Wat ingewikkelder gevallen kunnen bij een notaris terecht. De minister wil vooralsnog niet dat de notaris een eigendomsakte laat passeren. Vishnudatt: "Het is de bedoeling dat de ROGB-minister een volmacht verstrekt aan de notaris om de overdrachtsakten namens hem te kunnen tekenen ofwel passeren. De vorige minister van ROGB was nog niet zo ver om een dergelijke volmacht uit te brengen. Er werd gekeken naar andere mogelijkheiden dan een volmacht, maar nu er een nieuwe minister is, wachten wij af wat hij hierover zal beslissen. Voorlopig begeleiden wij de cliënten met het opmaken en indienen van de verzoekschriften van conversie."
Moeizame start
De zogeheten ‘Conversie Wet voor Domein Grond’ (aangenomen in 2003) is in mei 2010 in werking getreden, na een voorbereiding van zeven jaar door de minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (ROGB) in de vorige regering, Michael Jong Tjien Fa. Vanaf het begin is er kritiek geweest dat te weinig bekendheid aan de wet werd geggeven. In augustus 2011 moest de minister van ROGB, Simon Martosatiman, erkennen dat conversie van grondhuur- en erfpachttitels naar eigendom bij de start nog niet landelijk zou kunnen plaatsvinden. Achter de schermen werd namelijk nog druk gewerkt aan het conversieproject, maar ook aan de Wet Verkoop Domeingrond die door een speciale commissie werd voorbereid. Het ministerie was er nog niet klaar voor.
Eind oktober 2011 maakte de regering Bouterse-Ameerali bekend dat ze verwachtte 100 miljoen Surinaamse dollars te zullen gaan verdienen bij het omzetten van grondhuur en erfpacht naar eigendom. Het ministerie van ROGB wilde nog in 2011 met het plan beginnen.
In maart van dit jaar bleek echter dat het ministerie nog bezig was met de laatste technische werkzaamheden voor de start van de grondconversie. ROGB was nog bezig met het voeren van overleg met banken die de financiering voor aanvragers gaan verzorgen. Ook zou het ministerie gesprekken houden met notarissen inzake wet- en regelgeving. Daarnaast werd binnen het ministerie druk gewerkt aan het opzetten van een speciale afdeling voor conversie en aan het versterken van enkele ministeriële afdelingen.
Het hoofd voorlichting van het ROGB verklaarde tegenover journalisten dat de conversie uiterlijk begin april zou beginnen. Via een speciale mediacampagne zou bekend worden gemaakt wanneer de conversieverzoeken bij ROGB kunnen worden ingediend.
Het was begin juni niet duidelijk hoe het loopt met de conversie-aanvragen bij het ministerie van ROGB. Zowel het ministerie als de heer R.J.S. Kensenhuis van het Implementatie Team ter uitvoering van conversie van dit ministerie waren niet bereikbaar voor een reactie.