02-05-2012 door: Paul Kraaijer
Het verzet heeft er onder andere toe geleid, dat de regering van Peru dit voorjaar besloot om een nieuwe milieueffectrapportage te laten verrichten door drie onafhankelijke consultants uit het buitenland.
In de Cajamarca regio heeft Newmont al zo’n twintig jaar een goudmijn, Yanacocha. Toen deze mijn in het gebied kwam werden door het bedrijf nieuwe banen beloofd voor lokale bewoners en ook kregen zij de toezegging dat het mijnbouwproces het milieu niet zou verontreinigen. Beide toezeggingen is het bedrijf niet nagekomen. Banen gingen naar buitenlanders en naar bewoners uit andere regio’s en zware metalen en andere giftige stoffen werden dagelijks gedumpt in de watervoorraden van de inheemsen.
Strijd voor veilig drinkwater
De in Duitsland geboren wetenschapper Reinhard Seifert woont al meer dan 35 jaar met zijn gezin in Cajamarca en heeft zich gespecialiseerd in hydro-ecologie. Hij heeft onder andere uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van goudmijnbouw op de waterbronnen in het gebied. Voor zijn kritische houding tegenover Newmont en zijn activiteiten tegen de plannen voor de Conga goudmijn, werd de wetenschapper vervolgd, bedreigd en gearresteerd. Maar, hij blijft doorgaan in zijn strijd om de komst van de Conga mijn te voorkomen.
In een op 1 mei 2012 aan twee journalisten van het het onafhankelijk internetmagazine over activisme en politiek in Latijns Amerika, Upside Down World, gegeven interview zei Seifert, dat sinds de komst van de Yanacocha goudmijn de waterbronnen in het gebied zijn vergiftigd met arsenicum en zware metalen. Vee begon tanden te verliezen en vele duizenden forellen werden dood aangetroffen in de meren en andere wateren, aldus Seifert. Ondanks dat er in Peru wetgeving is als het gaat om de hoeveelheid stoffen die industrieën mogen uitstoten of lozen, kunnen bedrijven die wetgeving eenvoudig overtreden. Seifert: ‘Er is geen controle. Daarenboven heeft Newmont rechters en politici gekocht, waardoor het bedrijf vrij kan opereren en ‘legaal’ zoals het bedrijf beweert, zonder ook maar studies te laten verrichten naar de effecten van de mijnbouwactiviteiten op het milieu.’
Newmont en corruptie
Volgens Seifert is corruptie in Peru ‘ons dagelijks brood’. ‘De Peruviaanse staat treedt op als Newmont’s tweelingbroer. Zij zijn hetzelfde. Carlos Martinez, een oud-ambtenaar op het ministerie van Landbouw, was degene die vergunningen verstrekte aan Yanacocha om gebruik te mogen maken van onder- en bovengrondse wateren in Cajamarca. Destijds ontving hij ongeveer zevenhonderd Amerikaanse dollars per maand. Nu werkt dezelfde persoon voor Yanacocha en verdient miljoenen per jaar, terwijl Newmont niets voor het water betaalt dat zij voor haar operaties gebruikt. De voorbeelden van corruptie zijn er. Sommige rechters die werken bij het Hooggerechtshof, werken voor Yanacocha. Als we serieus willen proberen om ook maar iets op te lossen in Peru, dan moet eerst een einde worden gemaakt aan overheidscorruptie en daarna kunnen we ons pas richten op de problemen die buitenlandse goudmijnbedrijven veroorzaken.’
Milieuramp
Op de vraag hoe Newmont goud wint in haar Yanacocha mijn en hoe met het afval wordt omgegaan, antwoordt de wetenschapper dat Newmont geen goudklompen in een grot vindt, maar dat het microscopisch kleine gouddeeltjes haalt uit grote hoeveelheden modder en zand die uit de gigantisch grote open bovengrondse mijn komen. ‘Om die gouddeeltjes uit de modder te krijgen wordt een mengsel van water en cyanide gebruikt. Dat vereist zeer speciale technologie, zoals grote fabrieken die het water bewerken en afvalopslagfaciliteiten, maar dat alles is niet aanwezig in de Yanacocha goudmijn. Het water wordt dus niet volledig op de juiste manier verwerkt en het wordt gedumpt in waterreservoirs waardoor het kan lekken naar het grondwater mèt cyanide en vele andere chemische stoffen zoals arsenicum en kwik. Dit proces wordt gehanteerd in Yanacocha en zal ook in de Conga goudmijn gebruikt gaan worden. De chemicaliën die door Newmont in ons watersysteem worden gedumpt, kunnen er niet uit worden gekookt’, aldus Seifert. Volgens de Duitser is er sprake van een milieuramp. Overigens laat hij ook weten dat mijnbouwactiviteiten van Newmont in bijna alle landen van de Europese Unie, de Verenigde Staten en Argentinië verboden zijn.
Onafhankelijk milieurapport schadelijk voor Newmont
Onafhankelijk milieurapport schadelijk voor Newmont
De regering van Peru publiceerde op 18 april het rapport ‘Dictamen Pericial Internacional Componente Hídrico Del Estudio De Impacto Ambiental Del Proyecto Minero Conga (Cajamarca – Perú)’ dat in een paar maanden tijd werd samengesteld door drie buitenlandse consultants. Zij deden dat in opdracht van de regering en onder druk van inwoners van de Cajamarca regio die bezorgd zijn over de kwaliteit van hun drinkwaterbronnen met de komst van de Conga goudmijn. Er werd getwijfeld aan een door de regering goedgekeurde door Newmont zelf uitgevoerde milieueffectrapportage in oktober 2010. Eén van de belangrijkse uitkomsten van het recent en onafhankelijk uitgevoerde en verschenen onderzoeksrapport is, dat Newmont twee bergmeren ongemoeid moet laten en dat de watervoorraad in kunstmatige reservoirs vergroot moeten worden. Al langere tijd liggen de werkzaamheden in het 4.8 miljard Amerikaanse dollars kostende Conga goudmijnproject stil. Newmont besloot tot het stilleggen vanwege de aanzwellende protesten in de Cajamarca regio tegen de mijn. In februari liepen vele duizenden inheemsen in negen dagen een ‘Watermars’ vanuit de regio naar de hoofdstad Regio. Bijna wekelijks zijn er demonstraties en acties. De regering zet zelfs het leger in tegen de vele vreedzame demonstranten.
Eén van de protestleiders, Marco Arana van de organisatie ‘Tierra y Libertad’ (‘Land en Vrijheid’), heeft gewaarschuwd dat wanneer het Conga goudmijnproject gewoon wordt voortgezet, ‘er een bloedbad zal zijn in Cajamarca’. Volgens hem is in gemeenschappen die de gevolgen van de komst van de mijn gaan ondervinden ‘een extreem hoge spanning’ aanwezig en ‘de mensen verliezen hun geduld’.
Begin mei is het nog steeds onduidelijk of Newmont haar Conga goudmijnproject wil doorzetten. De inhoud van- en conclusies in het in april uitgebrachte rapport zijn hard aangekomen bij het bedrijf en een zware tegenslag, een financiële tegenslag.
Ondergronds mijnen in Nieuw Zeeland
Naast de problemen in Peru, ondervindt het bedrijf ook lokaal verzet tegen een goudmijnplan in Nieuw Zeeland. Daar heeft het Amerikaanse bedrijf al ruim vijfentwintig jaar drie mijnen in Waihi, tussen Auckland en Tauranga: de bovengrondse mijn Martha en de ondergrondse mijnen Favona en Trio. In augustus 2011 kondigde Newmont aan om haar ondergrondse activiteiten uit te willen gaan breiden. Newmont wil onder haar Martha mijn gaan werken en een nieuwe Correnso mijn opzetten met een diepte tussen honderdertig- en driehondervijftig meter. Vanaf het moment van de aankondiging wordt Newmont met verzet, acties, demonstraties, marsen en protesten geconfronteerd, vooral georganiseerd door ‘Waihi's Distressed Residents Action Team’.
Ongeveer eenendertig woningen bevinden zich boven de voorgestelde nieuwe goudmijn en vijftien er naast. Newmont wil mensen die het dichtst bij haar operaties wonen financieel compenseren. De bewoners verlangen echter meer dan hetgeen door de Amerikanen wordt geboden. Zij willen ook dat het bedrijf gaat investeren in hun gemeenschap, ter compensatie van waardeverlies van hun eigendommen, overlast door trillingen, stof en lawaai. Het meeste verzet komt overigens volgens Newmont niet van lokale bewoners, maar van de politieke groene partij ‘Greens’.
Naast de problemen in Peru en Nieuw Zeeland heeft Newmont met verzet te maken gehad van lokale bevolkingsgroepen bij haar mijnbouwactiviteiten in Ghana en Indonesië.
Newmont in gesprek met regering Suriname
Op dit moment voert de Surinaamse regering onderhandelingen met de Amerikanen, omdat zij heel graag twee goudmijnen willen gaan opzetten in het Nassaugebied, in het oosten van Suriname. President Desi Bouterse installeerde op 6 augustus 2011 een speciaal onderhandelingsteam. Gelet op de problemen die Newmont elders in de wereld ondervindt, mag verondersteld worden dat het team van Bouterse tijdens de gesprekken met het bedrijf ook oog en oor heeft voor de diverse milieuaspecten. Het team kan feitelijk niet om het milieu heen, nu Bouterse tijdens diverse gelegenheden zich heeft uitgelaten over de schoonheid van de Surinaamse natuur en dat deze beschermd dient te worden. In het onderhandelingsteam zitten geen milieudeskundigen of een of meer vertegenwoordigers van Surinaamse natuurbeschermingsorganisaties zoals het WWF Guianas, de Suriname Conservation Foundation of Conservation International Suriname.Hoe het anno mei 2012 is gesteld met de onderhandelingen is niet bekend. De voorzitter van het onderhandelingsteam, Henk Ramdien, liet in januari van dit jaar weten dat gesprekken met Newmont worden gevoerd, na een eerste besprekingsronde in december 2011. Bij de eerse besprekingen was president Bouterse in hoogst eigen persoon nog aanwezig.
Newmont bedreiging voor unieke biodiversiteit Nassaugebied
De problemen in Peru – het aanhoudende verzet van inheemsen tegen- en het mogelijk definitief stopzetten van het Conga goudmijnproject vanwege oplopende kosten -, kunnen voor Newmont van belang zijn in de onderhandelingen met de Surinaamse regering. Gelet op het belang dat de huidige Surinaamse regering hecht aan internationale contacten en investeringen is de kans reëel dat Newmont toestemming gaat krijgen om in het Nassaugebied, dat een unieke en rijke biodiversiteit heeft, groots te gaan mijnen.
Noot:
Het artikel is ingekort op 3 mei geplaatst op de Surinaamse website GFC Nieuws en volledig op de Surinaamse website NoSpang.
